 |  |
2014/04/21
Magazyn Radia Watykańskiego – 21.04.14
Regina caeli z Papieżem: zachęta do rozprzestrzeniania radosnego zdumienia Niedzieli Wielkanocnej
◊ O paschalnej radości mówił Papież podczas południowego spotkania z wiernymi w drugi dzień świąt. W rozważaniu poprzedzającym maryjną modlitwę okresu wielkanocnego Franciszek wyszedł od klasycznego pozdrowienia tych dni „Chrystus zmartwychwstał – prawdziwie zmartwychwstał!”. Następnie nawiązał do ewangelicznych opisów spotkań ze zmartwychwstałym Chrystusem, gdzie dominuje pełna zdumienia radość. Te same uczucia towarzyszą uczestnikom wielkanocnej liturgii.
„Pozwólmy, aby to doświadczenie wyrażone w Ewangelii odcisnęło się także w naszych sercach i ukazywało się w naszym życiu. Pozwólmy, aby radosne zdumienie Niedzieli Wielkanocnej rozprzestrzeniało się w myślach, spojrzeniach, postawach, gestach i słowach... Obyśmy byli tacy promienni! Ale nie chodzi tu o makijaż! To pochodzi z wewnątrz, z serca zanurzonego w źródle tej radości, jak serce Marii Magdaleny, która płakała z powodu utraty swego Pana i nie mogła uwierzyć własnym oczom widząc, że On zmartwychwstał. Ten, kto tego doświadczył, staje się świadkiem zmartwychwstania, ponieważ w pewnym sensie to on sam zmartwychwstał, ona sama zmartwychwstała. Wówczas taki człowiek zdolny jest nieść «promień» światła Zmartwychwstałego w różne ludzkie sytuacje: w te szczęśliwe, czyniąc je piękniejszymi i chroniąc je od egoizmu, oraz w sytuacje bolesne, przynosząc spokój i nadzieję” – powiedział Franciszek.
Papież zachęcił zatem wiernych, by powracali do tego doświadczenia, czytając w tych dniach na nowo ewangeliczne opisy Zmartwychwstania. Wskazał też na przykład Maryi. Podobnie jak cierpienie z powodu męki Syna przeszyło Jej duszę, tak i radość z powodu zmartwychwstania była tak głęboka, że mogli z niej czerpać inni uczniowie.
„Przeszedłszy przez doświadczenie śmierci i zmartwychwstania swojego Syna, przeżywając je w wierze jako najwyższy wyraz miłości Boga, serce Maryi stało się źródłem pokoju, pocieszenia, nadziei, miłosierdzia. Wszystkie przymioty naszej Matki pochodzą stąd, z Jej udziału w wydarzeniu paschalnym Jezusa. Od piątku do niedzielnego poranka nie utraciła nadziei: kontemplowaliśmy Ją jako Matkę Bolesną, ale równocześnie jako Matkę pełną nadziei. Ona, Matka wszystkich uczniów, Matka Kościoła jest Matką nadziei. Prośmy Ją, milczącego świadka śmierci i zmartwychwstania Jezusa, aby nas wprowadziła w radość paschalną” – powiedział Franciszek.
Motyw poruszony w rozważaniu Papież podjął też na Twitterze. „Każde spotkanie z Jezusem napełnia nas radością, tą głęboką, jaką jedynie Bóg może nam dać” – napisał na swoim profilu Franciszek.
tc/ rv
Papież rozmawiał z kard. Simonisem
◊ Wczoraj po południu Ojciec Święty rozmawiał przez telefon z kard. Adrianusem Simonisem. Były arcybiskup Utrechtu w Holandii przebywa na rekonwalescencji po operacji złamanej kości udowej i Franciszek chciał osobiście dowiedzieć się o stan zdrowia 82-letniego purpurata.
Po zakończeniu wczorajszych uroczystości wielkanocnych w Watykanie Papież spotkał się z grupą holenderskich florystów i hodowców kwiatów. Zgodnie z wieloletnim zwyczajem przygotowali oni ozdoby kwiatowe wokół ołtarza na Placu św. Piotra. To właśnie od nich Franciszek dowiedział się o kłopotach zdrowotnych kard. Simonisa.
tc/ rv
Syria: Wielkanoc w pasyjnej atmosferze
◊ „Słowa Ojca Świętego zostały przyjęte z wielką wdzięcznością przez wszystkich, a zwłaszcza chrześcijan. Jest on autorytetem moralnym, który może prawdziwie wstrząsnąć sumieniami” – mówi abp Mario Zenari komentując wczorajszy apel Franciszka w sprawie Syrii. Nuncjusz apostolski w tym kraju podkreśla, że ważne były słowa Papieża nie tylko o konieczności wynegocjowania nazbyt długo oczekiwanego pokoju, ale też o pilnej potrzebie dostarczenia pomocy humanitarnej.
„Świętowaliśmy w naszych katolickich i prawosławnych wspólnotach zmartwychwstanie, ale atmosfera była daleka od radości, była bardziej, powiedziałbym, pasyjna. Wielki Tydzień naznaczony był kolejnymi niewinnymi ofiarami – mówi abp Zenari. - W Wielki Wtorek w wyniku ataku na katolicką szkołę straciła nogi 9-letnia dziewczynka. Wielki Czwartek w Aleppo był tak strasznym dniem, że wiele wspólnot nie mogło w ogóle sprawować liturgii. Wczoraj wraz z patriarchami melchickim i greckoprawosławnym odwiedziliśmy symboliczne dla chrześcijan miasteczko Maalula. Aż bolało serce, jak się patrzyło na zrujnowane kościoły i monastery. Wciąż dowiadujemy się o kolejnych miejscach, gdzie ludzie głodują czy wręcz umierają z głodu. Pomoc jest gotowa, niestety ze względu na brak bezpieczeństwa organizacje humanitarne nie mogą dotrzeć do większości z tych miejsc. Jest to sytuacja, na jaką nie możemy się zgodzić”.
bz/ rv
Emaus: pielgrzymka śladami apostołów Chrystusa
◊ W drugi dzień świąt franciszkańska Kustodia Ziemi Świętej zaprosiła wiernych na Mszę do Emaus al-Qubeibeh. Jest tam sanktuarium powstałe w miejscu ukazania się Zmartwychwstałego dwóm uczniom.
Tegoroczna liturgia w Emaus zgromadziła wielu wiernych. Najliczniejsze były grupy z franciszkańskich parafii w Jerozolimie i Bet Haninie. Obecni byli także pielgrzymi z Włoch, Hiszpanii i Polski. Uroczystej Mszy koncelebrowanej przewodniczył kustosz Ziemi Świętej, o. Pierbattista Pizzaballa OFM. W homilii proboszcz parafii w Jerozolimie o. Feras Hejazin OFM przypomniał wiernym, że także dziś Zmartwychwstały Chrystus daje się poznać tak samo, jak ukazał się dwóm uczniom zmierzającym do Emaus. W każdej bowiem Eucharystii Chrystus wyjaśnia Pismo i łamie chleb.
Korzystając z obecności wielu grup pielgrzymów ojciec kustosz podziękował wszystkim pątnikom przybyłym na święta wielkanocne do Jerozolimy za ich uczestnictwo w Triduum Paschalnym, świadectwo wiary i wszelką pomoc udzieloną na rzecz lokalnego Kościoła. Życzył wszystkim obecnym radosnego przeżywania tajemnicy paschalnej w Ziemi Świętej. Na zakończenie Eucharystii ojciec kustosz pobłogosławił chleby, które następnie został rozdane wszystkim uczestnikom liturgii. Uroczystości w Emaus zakończyły się popołudniową adoracją Najświętszego Sakramentu i radosnym śpiewem antyfony: „Wesel się Królowo Nieba, alleluja”.
Ewangelista Łukasz wspomina nie tylko nazwę wioski, gdzie Zmartwychwstały Jezus ukazał się dwóm uczniom, lecz także jej odległość od Jerozolimy (Łk 24, 13-35). Pomimo tych dość precyzyjnych wskazówek trudno dziś wskazać, gdzie znajdowało się ewangeliczne Emaus. Na przestrzeni wieków co najmniej trzy różne miejsca pretendowały o to miano. Są nimi: Emaus-Nikopolis, Abu Gosh i właśnie Emaus al-Qubeibeh.
W roku 1861 Kustodia Ziemi Świętej otrzymała teren z ruinami średniowiecznego kościoła. Przeprowadzone wykopaliska archeologiczne pozwoliły odsłonić ruiny bazyliki krzyżowców z „domem Kleofasa” wkomponowanym w północno-zachodni narożnik. Obecny kościół, naśladujący styl romański, jest dziełem br. Wendelina Hinterkeusera. Poświęcił go arcybiskup Mediolanu bł. Andrea Carlo Ferrari w 1902 r. Badana archeologiczne przeprowadzone w latach czterdziestych XX wieku potwierdziły, że miejsce to było zamieszkałe w czasach Chrystusa.
P. Blajer OFM, Jerozolima
Nigeria: Kościół modli się na ofiary ostatnich zamachów
◊ Mimo napiętej sytuacji w Nigerii, a także eskalacji przemocy w tym kraju, chrześcijanie czynnie uczestniczyli w liturgiach wielkanocnych. W czasie nabożeństw modlono się szczególnie za ofiary czterech zamachów, które miały miejsce w ostatnim tygodniu. Wielkim wsparciem dla tamtejszych katolików były słowa Papieża Franciszka z jego orędzia wielkanocnego, w którym modlił się o to, by „ustały okrutne zamachy terrorystyczne w niektórych częściach Nigerii”.
W całym kraju w okresie świąt zaostrzono środki bezpieczeństwa. Ma to związek z kolejnymi krwawymi działaniami grup fundamentalistów muzułmańskich z ugrupowania Boko Haram. W niedzielę przyznało się ono do zorganizowania ostatniego ataku bombowego na stację autobusową w stolicy kraju Abudży. Doszło do niego w godzinach szczytu. Pierwotnie mówiono o 71 zabitych, dzisiaj agencje informują już o blisko 200 ofiarach. Nieznany pozostaje także los 77 ze 129 uczennic porwanych w Chibok kilka dni temu. 52 z nich udało się uciec porywaczom.
lg/ rv, afp
Egipt: przedwyborcze święta Koptów
◊ Wielkanoc w Egipcie świętowano z nadzieją na zmiany polityczne, które poprawiłyby sytuację chrześcijan. Chodzi w szczególności o majowe wybory prezydenckie, w których głównym kandydatem jest Abd el-Fatah es-Sisi. Były naczelny dowódca egipskich sił zbrojnych był autorem odsunięcia od władzy Bractwa Muzułmańskiego, stąd cieszy się poparciem Koptów. Sam kandydat również zabiega o to, by wyznawcy Chrystusa kojarzyli go z umiarkowaną linią w polityce wewnętrznej i wyznaniowej. Już w Wielką Sobotę złożył on świąteczną wizytę patriarsze Tawadrosowi II.
Koptyjskiego papieża odwiedzili wczoraj także przedstawiciele rządu, składając mu wielkanocne życzenia, oraz konkurent Sisiego do fotela prezydenckiego Hamdin Sabahi. Z kolei zwolennicy obalonego prezydenta Mursiego nie zdecydowali się tym razem na agresywne prowokacje względem chrześcijan. Choć zwołali w minioną niedzielę manifestacje polityczne, to jednak odbyły się one z dala od kościołów. Dzięki temu, a także dzięki wzmocnionej ochronie chrześcijańskich miejsc kultu uroczystości wielkanocne w Egipcie minęły bez incydentów.
tc/ rv, efe
Hiszpania: poniedziałek wielkanocny
◊ W Hiszpanii poniedziałek wielkanocny jest dniem świątecznym tylko w niektórych regionach. W Katalonii dzieci otrzymują dzisiaj od rodziców chrzestnych słodkie ciasto, zwane mona de pascua.
W Campanario w regionie Badajoz w poniedziałek wielkanocny odbywa się tradycyjny odpust zwany Romería de Piedraescrita. Bierze w nim udział ponad 14 tys. osób – trzy razy więcej niż liczba mieszkańców tej miejscowości. Rano wyrusza niezwykła pielgrzymka – piesza, konna i na ozdobnych karocach – do oddalonego o kilka kilometrów kościółka z XIII-wiecznym obrazem Matki Bożej. Po zakończeniu Wielkiego Tygodnia mieszkańcy Campanario spędzają cały dzień towarzysząc Maryi. Podczas uroczystej Mszy proszą Ją o opiekę dla swojej miejscowości. Najładniejsza karoca otrzymuje specjalną nagrodę.
Pierwsza wzmianka o obrazie Matki Bożej i dzisiejszej celebracji pochodzi z 1510 r. Natomiast w Katalonii dzieci otrzymują dzisiaj monę de pascua, która obecnie ma różne formy. Największym powodzeniem cieszą się czekoladowe. Zgodnie z tradycją wręczali ją ojcowie chrzestni. Cała rodzina gromadziła się na wspólnym podwieczorku. Zwyczaj nawiązuje do zakończenia Wielkiego Postu i radości ze Zmartwychwstania Chrystusa.
M. Raczkiewicz CSsR, Madryt
Więcej Brazylijczyków celebrowało Triduum Paschalne
◊ W obchodach Triduum Paschalnego w Brazylii wzięła udział znacznie większa liczba wiernych, niż w zeszłym roku. Było to szczególnie widoczne na ulicach brazylijskich miast w czasie wielkopiątkowych procesji „Pana, który umarł”, a także podczas licznych inscenizacji Męki Pańskiej przygotowanych przez młodzież.
Świąteczna jest w Brazylii tylko Niedziela Wielkanocna. W tym roku jednak w poniedziałek 21 kwietnia przypada święto państwo upamiętniające Joaquima José da Silvę, zwanego popularnie Tiradentes, tzw. „męczennika wolności konspiracji w stanie Minas Gerais”, który został skazany przez Portugalczyków na śmierć w 1792 r. Brazylijczycy mają tym razem dla siebie i swoich rodzin aż cztery dni świętowania, bowiem również Wielki Piątek jest w tym kraju wolny od pracy.
Z okazji Świąt Wielkanocnych brazylijscy biskupi przekazali wiernym życzenia za pośrednictwem internetu.
Według przewodniczącego konferencji episkopatu kard. Raymundo Damasceno de Assisa Jezus Zmartwychwstały wciąż nam przypomina: „Nie lękajcie się!”. Prosi nas, byśmy kontynuowali Jego dzieło w tym świecie poprzez czynienie dobra. „Chcemy, tak jak Jezus, zapalać świat ogniem miłości, który oczyszcza i przemienia”. W nawiązaniu do tegorocznej Kampanii Braterstwa, która uwrażliwiała wiernych na problem handlu ludźmi, metropolita Aparecidy przypomniał w swoim przesłaniu, że chrzest zobowiązuje nas do potępiania istniejącego zła.
Z kolei kard. Odilo Scherer, arcybiskup największej brazylijskiej diecezji São Paulo, wyraził przekonanie, że Wielkanoc jest okazją do pogłębienia i odnowienia naszej wiary, jak też naszej przynależności do Jezusa Chrystusa, który jest „naszym życiem i zmartwychwstaniem”. Hierarcha życzył wiernym, aby cieszyli się prawdziwą radością i pokojem, którymi Chrystus po zmartwychwstaniu obdarzył swoich uczniów.
Dla najmłodszego brazylijskiego kardynała João Oraniego Tempesty „jest nie do pomyślenia, aby katolik nie przechodził Paschy, nie celebrował Zmartwychwstania”. Dla metropolity Rio de Janeiro „Pascha chrześcijańska to nowe życie w Chrystusie Zmartwychwstałym”. Stąd też prosił wiernych, aby dążyli w życiu pojednania z Bogiem i bliźnimi.
Jak podkreśla w swoim przesłaniu do wiernych abp Jaime Spengler z Porto Alegre, „my, dzisiejsi uczniowie Chrystusa, wyrażamy wiarę w świadectwo wczorajszych Jego uczniów”. Według tego hierarchy podobnie jak oni, tak i my jesteśmy wezwani, aby we wspólnotach czytać i przeżywać Słowo Boże”. Abp Spengler życzył, aby wierni zostali dotknięci przez łaskę spotkania ze Zmartwychwstałym, a dzięki temu mogli dostrzec łączność Nieba z ziemią i przeżywać spotkanie człowieka z Bogiem”.
Natomiast abp Alberto Taveira Corréa z Belém do Pará podkreśla, że dzisiejszy człowiek oczekuje od chrześcijan znaku nowego życia. Słyszymy wołanie o dawanie bardziej aktywnego świadectwa w strukturach świata, o widoczne zaangażowanie na rzecz wartości Ewangelii, poszanowania godności życia ludzkiego i prawdy. Wspomniany hierarcha zaznacza, że do nas należy dawanie odważnej i radosnej odpowiedzi, aby orędzie wielkanocne mogło przebiegać drogami tego świata, właśnie pośród naszego pokolenia.
Należy się spodziewać, że dzięki łasce Ducha Świętego brazylijscy wierni z odwagą i radością będą realizowali zachęty swoich pasterzy, aby przeżywać orędzie paschalne i dawać mu świadectwo.
Z. Malczewski TChr, Brazylia
Demokratyczna Republika Konga: kolejny atak na księży
◊ W Wielki Czwartek nieznani sprawcy zrabowali sporą kwotę pieniędzy z kościelnego ekonomatu w Kongolo w Demokratycznej Republice Konga. W tym mieście leżącym w prowincji Katanga znajdował się depozyt finansów przeznaczonych na utrzymanie kościołów i duchownych. Uzbrojeni w kałasznikowy mężczyźni uprowadzili znajdujących się tam księży i zrabowali zdeponowane fundusze. Zakładnicy byli przez napastników torturowani. Duchowny odpowiedzialny za prowadzenie finansów został porwany, ale po pewnym czasie wypuszczono go w znacznej odległości od domu.
Kapłani w tym rejonie Demokratycznej Republiki Konga od dłuższego czasu czują się zagrożeni ustawicznymi atakami na instytucje kościelne i dokonywanymi tam rabunkami. Są też bezradni wobec grasujących grup uzbrojonych mężczyzn. Atak na wspomniany ekonomat był już drugim w ciągu ostatnich dwóch miesięcy. Miejscowe władze zobowiązały się w związku z tym do dodatkowego wzmocnienia ochrony biura i pracujących w nim księży.
lg/ rv, radio okapi
Arturo Mari o swych świętych pracodawcach
◊ Praca przy boku dwóch świętych to dla mnie ogromny przywilej – mówi Arturo Mari, który przez 50 lat był fotografem papieży. Z aparatem w ręku dane mu było śledzić przełomowe wydarzenia w historii papiestwa i świata. Towarzyszył Janowi XXIII i Janowi Pawłowi II nie tylko w czasie publicznych spotkań, ale także w bardzo prywatnych momentach ich życia.
„To, że Jan XXIII i Jan Paweł II zostaną ogłoszeni świętymi, napawa mnie wielką radością. Zdaję sobie sprawę z tego, jak wielkim przywilejem było to, że mogłem pracować u boku tych świętych ludzi – mówi Mari. - Jan XXIII pociągał swą prostotą i uśmiechem. Umiał dodać zapału do pracy, a wówczas przecież był surowszy protokół. Wraz z nim drzwi Watykanu się otworzyły, zaczął wychodzić do ludzi. Niesamowite było to, że pamiętał o każdym z nas. Potrafił się nagle odwrócić i spytać: Jak się masz? Kard. Wojtyłę poznałem podczas zwołanego przez tego właśnie Papieża Soboru Watykańskiego II. Już wówczas rzucało się w oczy, że przerastał innych”.
Arturo Mari podkreśla ogromne człowieczeństwo i wielką wrażliwość Jana Pawła II. Przede wszystkim jednak, jak mówi, był to tytan modlitwy.
„Mogłem dotykać jego świętości. Widziałem efekty jego modlitwy. Ludzie odzyskiwali wiarę, wolność, pokój, nadzieję. Obserwowanie go, gdy trwał na osobistej modlitwie, było niesamowitym wydarzeniem. Zmieniał się wyraz jego twarzy, zmieniało spojrzenie. Modlił się za wszystkich, których spotykał. Także audiencje z możnymi tego świata zaczynał od przygotowania na kolanach. Pamiętam jak mówił, że spojrzenie nigdy nie może zdradzić, dlatego też patrzył swym rozmówcom prosto w oczy – wspomina papieski fotograf. - W mojej pracy zresztą też często porozumiewałem się z nim wzrokiem. Ikoną 27 lat jego posługi Kościołowi i jego świętości jest ostatnie zdjęcie, które zrobiłem: Jan Paweł II oparty o krzyż w czasie ostatniej Drogi Krzyżowej, której przebieg z Koloseum śledził w prywatnej kaplicy. W tym momencie wsparł się o ten krzyż, prosząc o pomoc; wcześniej z tym krzyżem objechał cały świat. Krzyż był zawsze jego siłą. Jego całe życie było poświęcone misterium Krzyża”.
bz/ rv
Syryjskie media przy okazji prezydenckiej wizyty pokazały zniszczenia chrześcijańskiego miasteczka
◊ Prezydent Syrii złożył wczoraj nieoczekiwaną wizytę z okazji świąt wielkanocnych w zamieszkiwanej przez chrześcijan Maaluli. Miasteczko, odległe ok. 60 km od stołecznego Damaszku, zostało przed tygodniem, 14 kwietnia, odbite przez wojska rządowe z rąk rebeliantów, którzy okupowali je od czterech miesięcy.
Odwiedziny Baszszara al-Asada w przeddzień rozpoczynającej się dziś w Syrii kampanii przed wyborami prezydenckimi miały oczywiście cel polityczny. Zostały pokazane w oficjalnej telewizji. Szef państwa miał w ten sposób okazję pokazania, że jest obrońcą mniejszości religijnych przed islamskim fundamentalizmem. W Maaluli odwiedził katolicki klasztor melchicki Mar Sarkis. Doznał on szczególnych zniszczeń z rąk „terrorystów”, jak poinformowano w syryjskiej telewizji, która w ten sposób stale określa tamtejszych rebeliantów i to całkiem słusznie, choć i działaniom wojsk rządowych można nieraz zarzucić stosowanie metod terrorystycznych. Asad przy okazji wizyty określił zniszczenia chrześcijańskich obiektów sakralnych jako barbarzyńskie.
Odwiedzając również greckoprawosławny klasztor św. Tekli, z którego na kilka miesięcy porwano grupę mniszek, podkreślił on, że nie można wymazywać „kulturowej i ludzkiej historii” Syrii. Wypowiedzi te rozpowszechniły telewizja i państwowa agencja informacyjna.
ak/ rv, afp, ap
Caritas: walka z głodem jest powinnością Unii Europejskiej
◊ Walka z głodem to główne zadanie wspólnoty międzynarodowej – wskazuje Caritas Europa w raporcie o bezpieczeństwie żywnościowym. Dokument zatytułowany „Rola Unii Europejskiej w zwalczeniu głodu do 2025 roku” zaprezentował na forum Parlamentu Europejskiego Jorge Nuño Mayer. „Nikt nie powinien umierać ani cierpieć z głodu – przypomniał w Strasburgu sekretarz generalny Caritas Europa. – To jest pierwszy moralny obowiązek ludzkości i wyznacznik człowieczeństwa”.
W raporcie podkreślono, że dostęp do żywności to jedno z podstawowych praw człowieka. Natomiast wspólnota międzynarodowa, w tym Unia Europejska, jest zobowiązana do zadbania, by to prawo było należycie respektowane. Dokument zawiera również postulat jasnego określenia realizacji polityki „zero głodu” oraz rekomendacje w sprawie zrównoważonego dostępu do żywności. Caritas proponuje m.in. skierowanie wsparcia finansowego do tzw. małego rolnictwa, dzięki czemu społeczności dotknięte ubóstwem mogłyby odzyskać samowystarczalność.
Zgodnie z wyliczeniami FAO na świecie jest wystarczająco dużo żywności, by zapewnić każdemu człowiekowi wyżywienie na poziomie niemal 3 tys. kalorii dziennie. Mimo to, jak informuje Caritas Europa, nadal blisko miliard mieszkańców świata cierpi niedożywienie, a ponad 3 miliony dzieci rocznie umiera z jego powodu.
ac / sir, www.caritas.eu
Aktualności Radia Watykańskiego – wydanie główne 21.04.2014 – wersja dźwiękowa
◊ Słuchaj: 
Aktualności Radia Watykańskiego – wydanie wieczorne
Magazyn Radia Watykańskiego – 21.04.14
◊ „Przed kanonizacją dwóch Papieży. Jan XXIII – radosny Papież” – z o. Francesco Antonellim OFM rozmawia ks. Krzysztof Ołdakowski SJ – Redakcja Programów Katolickich Polskiego Radia.
Słuchaj:
Biuletyn Radia Watykańskiego jest rozsyłany gratis na adresy abonentów. Jak dokonać prenumeraty lub jak z niej zrezygnować informujemy na stronie www.radiovaticana.org/polski
© Radio Watykańskie 2013 - wszelkie prawa zastrzeżone