 |  |
2014/10/01
Magazyn Radia Watykańskiego – 01.10.14
Audiencja ogólna: katecheza o naturze charyzmatów
◊ Charyzmaty w Kościele były tematem papieskiej katechezy środowej. Audiencję ogólną na Placu św. Piotra poprzedziło spotkanie Franciszka z trzytysięczną grupą niepełnosprawnych dzieci i ich opiekunów ze świeckiego Instytutu Małych Apostołek Miłości „Nasza Rodzina”. Odbyło się ono w Auli Pawła VI. Do wydarzenia tego Papież nawiązał w głównej katechezie, podając opiekuńczą działalność tego instytutu jako przykład realizacji charyzmatu w Kościele. Franciszek wyjaśnił, że chodzi tu o dar Boga Ojca za pośrednictwem Ducha Świętego:
„To dar, który jest dany komuś nie dlatego, że jest sprawniejszy od innych, albo że na to sobie zasłużył. To prezent, który mu czyni Bóg, aby z tą samą darmowością i miłością mógł go przeznaczyć na służbę całej wspólnocie, dla dobra wszystkich. Innymi słowy, Bóg daje pewną zdolność, pewien charyzmat jakiejś osobie nie dla niej samej, ale by służyła całej wspólnocie”.
Ojciec Święty zaznaczył jednocześnie, że ważne jest rozróżnienie, czym charyzmat nie jest. Chodzi o to, że to nie do danej osoby należy rozpoznanie tego daru.
„Przecież wiele razy słyszeliśmy kogoś, kto twierdzi, że ma talent, bo pięknie śpiewa – wyjaśnił Franciszek. – Niestety nikt nie ma odwagi powiedzieć takiemu: «Lepiej siedź cicho, bo strasznie nas katujesz tym twoim śpiewaniem!». Nikt zatem nie może powiedzieć: ja mam ten charyzmat. Bo to wewnątrz wspólnoty kiełkują i rozkwitają dary, którymi obdarza nas Ojciec, i to w łonie wspólnoty uczymy się je rozpoznawać jako znak Jego miłości wobec wszystkich swoich dzieci”.
Papież zachęcił zatem wiernych do zadawania sobie pytań o dane nam charyzmaty i o to, jak je w sobie rozwijamy w kontekście służby bliźnim i różnorodności darów, jakimi Bóg obdarza Kościół. Jako przykład takiego rozeznania Franciszek podał patronkę dnia dzisiejszego, św. Teresę od Dzieciątka Jezus:
„Ta święta zmarła mając 24 lata. Bardzo kochała Kościół, chciała zostać misjonarką, pragnęła mieć wszystkie charyzmaty. I gdy zaczęła się modlić poczuła, że jej charyzmatem była miłość. Wypowiedziała piękne zdanie: «W sercu Kościoła ja będę miłością». Wszyscy mamy ten charyzmat: zdolność kochania. Prośmy dzisiaj za wstawiennictwem Teresy od Dzieciątka Jezus o tę zdolność wielkiego miłowania Kościoła i przyjmowania tych wszystkich charyzmatów z miłością dzieci Kościoła, tej naszej świętej matki Kościoła hierarchicznego” – zakończył katechezę Papież.
tc/ rv
Papież do Polaków: módlcie się za Synod i za mnie
◊ Pozdrawiając Polaków podczas audiencji ogólnej Papież poprosił o modlitwę różańcową w intencji zbliżającej się sesji synodalnej:
„Na początku tego miesiąca, poświęconego rozważaniu życia Maryi i Jej Syna w tajemnicach różańca, zapraszam was wszystkich do modlitwy w intencjach Kościoła, zwłaszcza w intencjach Synodu Biskupów poświęconego rodzinie. Módlcie się także za mnie! Matka Najświętsza niech was strzeże i wyprasza łaski Pana. Niech Bóg wam błogosławi!”
tc/ rv
Papież spotkał się z grupą uchodźców, którzy przeżyli tragedię u wybrzeży Lampedusy
◊ Papież Franciszek spotkał się po południu z ofiarami ubiegłorocznej katastrofy u brzegów Lampedusy. W otchłaniach morskich zginęło wówczas 368 afrykańskich uchodźców. Dwudziestu Erytrejczyków cudem wtedy ocalonych oraz siedemnastu przedstawicieli rodzin ofiar dziękowało dziś Papieżowi za jego wsparcie i ogromną wrażliwość na los migrantów i uchodźców.
Ojciec Święty ze swej strony apelował do mieszkańców Europy, by otworzyli dla uchodźców drzwi swych serc. „Po dotarciu do portu często bywa ciężko. Staje się wobec zamkniętych drzwi i nie wiadomo, co robić. Jest jednak wielu ludzi, którzy otworzyli przed wami drzwi swoich serc” – mówił Franciszek wyznając, że w obliczu doświadczonego przez nich cierpienia brakuje wręcz słów. Ojciec Święty apelował do Europy o bliskość z migrantami i uchodźcami.
Uczestnicy dzisiejszego spotkania z Papieżem znaleźli schronienie m.in. w Niemczech, Szwecji, Norwegii, Holandii i Dani. Przybyli do Włoch, by wziąć udział na Lampedusie w uroczystościach upamiętniających tę straszliwą tragedię. Pojawiła się propozycja, by 3 października został ogłoszony Dniem pamięci o ofiarach morza.
bz/ rv
Nowy Jork: kard. Parolin apeluje o poszanowanie prawa międzynarodowego w walce z islamistami
◊ W prawie międzynarodowym istnieją już mechanizmy, które pozwalają na skuteczną walkę z terroryzmem i ochronę ludności przed wszelkiego rodzaju agresją – powiedział w Nowym Jorku watykański sekretarz stanu. Kard. Pietro Parolin przebywa w Stanach Zjednoczonych w związku ze zgromadzeniem ogólnym ONZ. Przy tej okazji wygłosił prelekcję na jezuickim uniwersytecie Fordham.
Kard. Parolin najwięcej uwagi poświęcił problematyce obrony koniecznej w kontekście ofensywy tak zwanego Państwa Islamskiego. Odniósł się między innymi do problemu luk prawnych w normach ONZ, które miałyby uprawniać do podjęcia jednostronnych działań zbrojnych względem islamistów. Watykański purpurat przypomniał, że od dawna istnieją normy dotyczące uprawnionej obrony czy interwencji militarnej, mającej na celu powstrzymanie agresji i ochronę ludności. Niezbędne jest jedynie ustalenie sposobu ich skutecznego zastosowania. Kard. Parolin przypomniał ponadto, że po zamachach z 11 września 2001 r. przyśpieszono prace nad adaptacją norm ONZ do skutecznej walki z międzynarodowym terroryzmem. Dziś normy takie już istnieją i trzeba się do nich dostosować. W sposób szczególny watykański hierarcha podkreślił potrzebę zatwierdzenia przez Radę Bezpieczeństwa wszelkich operacji militarnych poza granicami własnego kraju. Jest to niezbędne, aby strzec suwerenności kraju, w którym dochodzi do działań wojennych.
kb/ rv
Watykan na forum Światowej Organizacji Handlu
◊ Wszyscy powinni korzystać z dobrodziejstw wolnego rynku. Powinna o to zadbać Światowa Organizacja Handlu, zapewniając sprawiedliwsze normy międzynarodowej wymiany handlowej. Zwrócił na to uwagę przewodniczący Papieskiej Rady „Iustitia et Pax” w przesłaniu do uczestników forum tej organizacji, które rozpoczęło się dziś w Genewie. Słowa przedstawiciela Watykanu zostały odczytane zaraz po wystąpieniu sekretarza generalnego ONZ.
Kard. Peter Turkson wspomina o licznych dobrodziejstwach wolnego rynku. Rozwija się gospodarka, szerzy się postęp techniczny, pojawią się nowe miejsca pracy, wzbogaca się również kultura. W tym sensie handel może przyczyniać się do rozwoju. Niezbędne jest jednak odrzucenie barier protekcjonizmu, aby dać szansę również krajom najuboższym. Cytując Papieża Franciszka, kard. Turkson przypomniał, że obok niekwestionowanych osiągnięć współczesna przedsiębiorczość doprowadziła też do wykluczenia społecznego na szeroką skalę.
Watykański hierarcha szczegółowo wymienia negatywne konsekwencje niezrównoważonego i niesprawiedliwego handlu, w tym współczesne formy niewolnictwa. Gani również ochronę interesów wielkich korporacji, które bywają traktowane na specjalnych prawach. W tym kontekście szef społecznej dykasterii w Watykanie przypomina, że wolność zawsze musi iść w parze z odpowiedzialnością. Oznacza to, że wolny rynek musi uwzględniać wymogi sprawiedliwości społecznej i mięć na względzie dobro wspólne.
kb/ rv
Watykan: nadzwyczajny szczyt bliskowschodni
◊ W Watykanie rozpocznie się jutro nadzwyczajny szczyt poświęcony sytuacji na Bliskim Wschodzie. W spotkaniu, w którym będzie uczestniczył Papież Franciszek, wezmą udział nuncjusze pracujący w tym zapalnym regionie oraz przedstawiciele Kurii Rzymskiej.
„Trzeba mieć zawsze nadzieję, ponieważ cała ludzkość, nie tylko chrześcijanie, jest w rękach Boga. To spotkanie nuncjuszy będzie także czasem gorącej modlitwy - mówi nuncjusz apostolski w Syrii abp Mario Zenari. - Ponadto podejmiemy wspólne problemy nazwałbym je trans-granicznymi, ponieważ w równej mierze dotyczą Syrii, Iraku, Libanu i Jordanii. Podczas gdy wspólnota międzynarodowa wezwana jest do położenia kresu spirali przemocy i terroryzmu, by znaleźć pokojowe wyjście z sytuacji, to zadanie Kościoła jest komplementarne. Kościół nie ma broni militarnej, ma jednak ogromną broń duchową i wezwany jest do jej użycia. Stąd wołanie o gorącą modlitwę oraz zachęta do spotkania i prowadzenia dialogu. Ta duchowa strategia jest skuteczna i bardzo potrzebuje jej cały Bliski Wschód”.
Nuncjusz w Syrii wskazuje, że watykańskie spotkanie będzie zapewne jeszcze większą zachętą do zacieśnienia współpracy między trzema głównymi religiami monoteistycznymi na Bliskim Wschodzie. „Religie mają do odegrania wielką rolę, gdy chodzi o budowanie dialogu i wzajemnego szacunku. To jest punkt wyjścia do dalszych działań na rzecz pojednania i pokoju” – podkreśla abp Zenari wyrażając przekonanie, że tylko wspólny potencjał dobra jest w stanie położyć kres zbrodniom Państwa Islamskiego.
bz/ rv
Lwów: Kościół przed Synodem o rodzinie
◊ Zbliżający się Synod o rodzinie jest okazją do uważnego spojrzenia na jej problemy we wspólnotach lokalnych. Kościół na Ukrainie, doświadczony przez lata komunizmu, a teraz przeżywający czas wojny i podziałów, z nadzieją spogląda na prace uczestników Synodu.
Przez lata panowania komunizmu rodziny na Ukrainie bardzo ucierpiały pod względem moralnym i duchowym. Dlatego ukraińska rodzina wciąż potrzebuje miłości, jedności małżeńskiej oraz troski rodziców o dzieci. Posługa duszpasterska Kościoła katolickiego polega dziś głównie na towarzyszeniu rodzinie, wspieraniu jej duchowo i materialnie oraz pomocy w wychowaniu dzieci. Jak zauważa abp Mieczysław Mokrzycki, taka forma duszpasterstwa rodzin przynosi dobre owoce. Przewodniczący Episkopatu Rzymskokatolickiego na Ukrainie z nadzieją patrzy na zbliżający się Synod, od którego oczekuje umocnienia wzorca rodziny chrześcijańskiej.
„Model rodziny na Ukrainie, mimo tego trudnego okresu, jest prawidłowy – stwierdził abp Mokrzycki. – Ludzie opierają się tutaj na biblijnym pojęciu rodziny: «Mężczyzną i kobietą stworzył ich». Wiemy, że na skutek grzechu pierworodnego jest wiele wypaczeń. Ale tutaj ludzie nie chcą, aby docierał liberalizm. Chcą właśnie tej zdrowej rodziny. Chcą wzrastać, wychowywać swoje dzieci w wierze katolickiej”.
Zdaniem metropolity lwowskiego najważniejszym zadaniem Synodu będzie ukazanie modelu rodziny zgodnego z Pismem Świętym i nauką Kościoła.
ks. Wojciech Kuzioła SSP, Lwów
Patriarchat moskiewski przeciw grekokatolikom
◊ Wysoki przedstawiciel patriarchatu moskiewskiego kolejny raz wystąpił z oskarżeniami pod adresem Kościoła greckokatolickiego. Sekretarz patriarchalnego Wydziału Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych ds. Stosunków Międzychrześcijańskich hieromonach Stefan Igumnow zarzucił grekokatolikom popieranie radykalnych sił, a tym samym eskalację antyrosyjskich i antyprawosławnych nastrojów na Ukrainie.
Oficjalny przedstawiciel patriarchatu moskiewskiego oskarżył Ukraiński Kościół Greckokatolicki o podburzanie skrajnych sił nacjonalistycznych do działań agresywnych na Ukrainie w momencie, kiedy na ulicach Kijowa lała się już krew. Zarzucił grekokatolikom, że działali wspólnie z raskolnikami, czyli prawosławnymi wspólnotami ukraińskimi nie podlegającymi Moskwie.
Jego zdaniem wypowiedzi przedstawicieli Kościoła greckokatolickiego na Ukrainie przyczyniły się do aktów przemocy wobec duchownych prawosławnych oraz ich rodzin związanych z patriarchatem moskiewskim.
Stefan Igumnow przestrzegł, że obecna sytuacja zagraża nie tylko przyszłości Ukrainy, ale również wzajemnym stosunkom rosyjskiego prawosławia z Kościołem rzymskokatolickim. Jego zdaniem przypomina to początek lat dziewięćdziesiątych, kiedy grekokatolicy na Zachodniej Ukrainie siłą odbierali cerkwie rosyjskiego prawosławia, prześladowali a nawet zabijali duchownych prawosławnych, co doprowadziło do poważnego kryzysu w relacjach prawosławno-katolickich.
Hieromonach Igumnow zapomniał, że cerkwie greckokatolickie władze sowieckie siłą odebrały grekokatolikom w połowie lat 40. ubiegłego wieku i przekazały je rosyjskiemu prawosławiu. Obecne zaangażowanie Rosji w zbrojny konflikt na wschodzie Ukrainy również nie sprzyja prorosyjskim nastrojom wśród Ukraińców. Zamiast wzajemnych oskarżeń uspokojeniu nastrojów bardziej sprzyjałby obustronny powrót do ewangelicznych źródeł chrześcijańskich, uznanie swoich win i wzajemna prośba o przebaczenie.
W. Raiter, Moskwa
Hiszpania: posiedzenie rady stałej episkopatu
◊ Program obchodów 500-lecia urodzin św. Teresy z Avili oraz nowy plan duszpasterski to niektóre z tematów poruszonych podczas posiedzenia Rady Stałej Episkopatu Hiszpanii. Zakończyło się ono dzisiaj w Madrycie.
Biskupi zapoznali się z programem obchodów 500-lecia urodzin św. Teresy. 15 października br. rozpocznie się z tej okazji Jubileuszowy Rok Terezjański, podczas którego nie jest wykluczony przyjazd papieża Franciszka do Hiszpanii. Jednym z ważniejszych wydarzeń będzie Europejskie Spotkanie Młodzieży, które odbędzie się w Avili w sierpniu przyszłego roku.
Rada Stała pracowała także nad nowym programem duszpasterskim Kościoła w Hiszpanii na lata 2016-2020. Jego pierwszy projekt, oparty na adhortacji Evangelii gaudium papieża Franciszka, przygotował kard. Fernando Sebastián. Ponadto Komisja ds. Społecznych przedstawiła dokument na temat aktualnego stanu hiszpańskiego społeczeństwa.
Biskupi zatwierdzili program jesiennej sesji plenarnej Episkopatu, która odbędzie się w drugiej połowie listopada (17-21.11.2014). Dokonali również niezbędnych nominacji.
O. Marek Raczkiewicz CSsR, Madryt
Sudan Południowy: władze chcą zamknąć kolejne kościelne radio
◊ Katolickie rozgłośnie w Sudanie Południowym znalazły się na celowniku państwowej cenzury. W połowie sierpnia władze zamknęły Radio Bakhita należące do diecezji Juby. Teraz grożą, że podobny los może spotkać również Radio Voice of Hope z diecezji Wau, jeśli rozgłośnia nadal będzie się wypowiadać na tematy społeczne.
Rozgłośnie katolickie to jedna z nielicznych przestrzeni wolnego słowa w Sudanie Południowym. W pozostałych środkach przekazu obowiązuje surowa cenzura. Nie wolno wspominać o opozycji ani dociekać, kto ponosi odpowiedzialność za niedawne zbrodnie wojenne.
kb/ rv, tamazuj
Indie: jest nadzieja dla mniejszości religijnych
◊ „Dla bezpieczeństwa i przyszłości mniejszości religijnych w Indiach zajaśniał promyk nadziei” – oświadczył sekretarz Komisji Sprawiedliwości, Pokoju i Rozwoju przy Konferencji Episkopatu Indii. Ks. Charles Irudayam skomentował w ten sposób niedawną publikację wybitnego prawnika Faliego Sama Narimana, zatytułowaną „Mniejszości na rozdrożu”. Autor porównuje obecną sytuację chrześcijan w Indiach do rozdroża, ponieważ z jednej strony istnieje ochrona konstytucyjna wyznań religijnych, ale z drugiej państwo nie stosuje skutecznych środków w celu faktycznego zapewnienia bezpieczeństwa mniejszościom.
Artykuł Narimana jest ważnym głosem w debacie publicznej. „Należy podkreślić, że w demokracji większość nie może niszczyć ani podważać praw mniejszości religijnych, kulturowych lub językowych – stwierdził sekretarz indyjskiej Komisji Sprawiedliwości, Pokoju i Rozwoju. – Jeśli ta kultura prawna w Indiach umacnia się – podsumował ks. Irudayam – naprawdę istnieje promyk nadziei dla indyjskiej demokracji”.
dg/ rv, fides
Warszawa: zebrania konferencji żeńskich i męskich wyższych przełożonych zakonnych
◊ W Warszawie odbywają się zebrania plenarne Konferencji żeńskich i męskich wyższych przełożonych zakonnych. Dyskusja dotyczy przede wszystkim Roku Życia Konsekrowanego. Ten rozpocznie się już w I niedzielę Adwentu.
O. Janusz SokCSsR przewodniczący Konferencji Wyższych przełożonych Zakonów Męskich w Polsce poinformował, że podczas spotkania przedstawiono przedsięwzięcia planowane w Roku Życia Konsekrowanego:
„Zaproponowaliśmy kilka wydarzeń ogólnopolskich: w kwietniu na KUL-u odbędzie się sympozjum na temat życia konsekrowanego; planujemy zjazd młodych zakonników, w którym jesienią na Jasnej Górze uczestniczyć będzie ok. 800 osób. Chcemy też uczestniczyć w różnych medialnych wydarzeniach, w dobrych relacjach z różnymi redakcjami. Jesteśmy w tej kwestii bardzo zainteresowani i chętni, żeby trochę obraz osób życia konsekrowanego zmienić. Żeby ukazać prawdę o nas samych. Ona nas zachwyca, skoro trwamy w zgromadzeniach zakonnych” – powiedział o. Sok.
Z obiema konferencjami przełożonych zakonnych spotkał się także przewodniczący episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki.
R. Łączny, KAI
Krajowy moderator Żywego Różańca apeluje o dar modlitwy o pokój na świecie
◊ Z apelem o dar modlitwy o pokój na świecie zwrócił się ks. Szymon Mucha, krajowy moderator Żywego Różańca. „Kiedy dziś pokój jest wciąż zagrożony, proszę, aby wszyscy członkowie Żywego Różańca ofiarowali swoją modlitwę w intencji pokoju” – napisał w komunikacie ks. Mucha.
„Ciągle aktualne jest to orędzie Matki Bożej z Fatimy: odmawiajcie codziennie różaniec, by wyprosić pokój dla świata. Ten apel kieruję do wszystkich członków Żywego Różańca, aby przez cały miesiąc październik do swojej modlitwy, do tej tajemnicy, którą codziennie są zobowiązani odmawiać, dołączyli jeszcze jedną tajemnicę: ukoronowania Maryi na Królową nieba i ziemi w intencji pokoju. Chcielibyśmy, żeby wszyscy członkowie Żywego Różańca w Polsce podjęli tę modlitwę o pokój” – powiedział ks. Mucha.
23 października obchodzony będzie III Ogólnopolski Dzień Modlitwy Różańcowej.
R. Łączny, KAI
Papieskie intencje na październik
◊ Jak co miesiąc, modlimy się w dwóch papieskich intencjach, ogólnej i misyjnej. Pierwsza z nich to: „Aby Pan dał pokój najbardziej udręczonym przez wojnę i przemoc regionom świata”. Papież często wzywa do modlitwy o pokój. 14 września 2014 r. po niedzielnym Anioł Pański nawiązał do trwającej w Republice Środkowoafrykańskiej wojny domowej i misji Rady Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych, udającej się tam celem przywrócenia pokoju i ochrony ludności cywilnej cierpiącej skutki konfliktu.
„Zapewniając o zaangażowaniu i modlitwie Kościoła katolickiego, popieram wysiłki wspólnoty międzynarodowej, która w Republice Środkowoafrykańskiej przychodzi z pomocą ludziom dobrej woli – powiedział Franciszek. – Niech jak najprędzej przemoc ustąpi dialogowi, a walczące ze sobą ugrupowania porzucą własne interesy i zaangażują się, by każdy obywatel, niezależnie od przynależności etnicznej czy religijnej, mógł współpracować w budowaniu dobra wspólnego. Niech Pan wspiera tę pracę na rzecz pokoju! Wczoraj udałem się do Redipuglia na austrowęgierski i włoski cmentarz wojskowy. Modliłem się tam za poległych w wielkiej wojnie. Liczba ofiar jest przerażająca. Mówi się o ok. 8 mln poległych młodych żołnierzy i ok. 7 mln osób cywilnych. To uświadamia nam, jakim szaleństwem jest wojna! To szaleństwo, z którego niestety ludzkość do tej pory nie wyciągnęła nauczki, bo po pierwszej była jeszcze druga wojna światowa i wiele innych, które toczą się nadal. Kiedy wreszcie czegoś się nauczymy? Zachęcam wszystkich, by patrzyli na Ukrzyżowanego Jezusa i zrozumieli, że nienawiść i zło zwycięża się przebaczeniem i dobrem, a odpowiadanie wojną potęguje tylko zło i śmierć”.
Ojciec Święty poleca nam też intencję misyjną na każdy miesiąc. W październiku mamy się modlić, „aby Światowy Dzień Misyjny rozbudził w każdym wierzącym pasję i gorliwość, by nieść Ewangelię całemu światu”. O znaczeniu tego dnia mówił Franciszek przed rokiem, 20 października 2013 r., po niedzielnej modlitwie Anioł Pański.
„Dziś obchodzimy Światowy Dzień Misyjny. Jaka jest misja Kościoła? Szerzyć na świecie płomień wiary, który Jezus zapalił w świecie: wiarę w Boga, który jest Ojcem, Miłością, Miłosierdziem. Nie prozelityzm jest metodą misji chrześcijańskiej, ale płomień rozpalający duszę, którym się dzielimy. Dziękuję wszystkim, którzy modlitwą i konkretną pomocą wspierają działania misyjne, a zwłaszcza troskę Biskupa Rzymu o szerzenie Ewangelii. W tym Dniu jesteśmy blisko wszystkich misjonarzy i misjonarek, którzy dużo pracują bez rozgłosu i oddają życie. Tak jak Włoszka Afra Martinelli, która wiele lat pracowała w Nigerii, a kilka dni temu została zabita podczas napadu rabunkowego; opłakiwali ją wszyscy: chrześcijanie i muzułmanie, kochali ją. Głosiła ona Ewangelię życiem przez dzieło, które realizowała: ośrodek kształcenia. W ten sposób rozprzestrzeniała płomień wiary, wystąpiła w dobrych zawodach! Pomyślmy o tej naszej siostrze i uczcijmy ją oklaskami, wszyscy!” – zakończył Franciszek.
ak/ rv
Aktualności Radia Watykańskiego - wydanie główne 1.10.2014
◊ Słuchaj: 
Aktualności Radia Watykańskiego – wydanie wieczorne
Magazyn Radia Watykańskiego – 01.10.14
◊ Papieskie intencje na październik oraz rozmowa z ks. Janem Sobiłą, biskupem pomocniczym diecezji charkowsko-zaporoskiej o konflikcie na wschodniej Ukrainie i sytuacji Kościoła Katolickiego w tym regionie.
Słuchaj:
Biuletyn Radia Watykańskiego jest rozsyłany gratis na adresy abonentów. Jak dokonać prenumeraty lub jak z niej zrezygnować informujemy na stronie www.radiovaticana.org/polski
© Radio Watykańskie 2013 - wszelkie prawa zastrzeżone