 |  |
25/03/2010
Papież do Skandynawów: dziecko ma prawo do życia i rodziny
◊ Choć katolicy stanowią tylko nikły procent ludności krajów skandynawskich, ich liczba stale wzrasta. Równocześnie wielu niekatolików słucha z uwagą tego, co ma do powiedzenia Kościół, zaś religia odgrywa tam znaczną rolę w kształtowaniu opinii publicznej. Wskazał na to Papież, spotykając się z episkopatem Skandynawii przybyłym z wizytą ad limina Apostolorum. Należą do niego biskupi Szwecji, Finlandii, Norwegii, Danii oraz Islandii. Benedykt XVI zachęcił ich, by nadal przekazywali mieszkańcom tych krajów społeczne i etyczne nauczanie Kościoła. Przypomniał, że czynią to już przez takie inicjatywy, jak wspólny list pasterski Miłość do życia z 2005 r. czy zaplanowany na maj w Jönköping w Szwecji kongres o rodzinie.
„Szczególnie ważnym przesłaniem, jakie winni od was usłyszeć mieszkańcy krajów nordyckich, jest centralne znaczenie rodziny dla życia zdrowego społeczeństwa – zauważył Papież. – Niestety w ostatnich latach osłabiło się poczucie zobowiązania względem instytucji małżeństwa i chrześcijańskiego rozumienia ludzkiej płciowości, które tak długo było podstawą relacji personalnych i socjalnych w europejskim społeczeństwie. Dzieci mają prawo być poczęte, urodzone i wychowane w małżeństwie. To przez zabezpieczoną i uznaną relację do własnych rodziców mogą one odkryć swą tożsamość i osiągnąć ludzki rozwój. Po społeczeństwach mających szlachetną tradycję obrony praw wszystkich ich członków należałoby się w tym względzie spodziewać właściwego podejścia. Winny one temu podstawowemu prawu dzieci dać pierwszeństwo przed jakimkolwiek domniemanym prawem dorosłych do narzucania im alternatywnych modeli życia rodzinnego i oczywiście przed rzekomym prawem do aborcji” – mówił Benedykt XVI.
Papież podkreślił, że ze względu na społeczne znaczenie rodziny w interesie wszystkich, a zwłaszcza rządzących, leży obrona i promowanie ustabilizowanego życia rodzinnego. Nawiązał też do trudnych warunków duszpasterskich w krajach skandynawskich. Katolicy są tam rozproszeni na rozległych terytoriach. Wielu z nich rzadko może uczestniczyć w nabożeństwach, a księżom niełatwo do nich dotrzeć z posługą sakramentalną. Ojciec Święty zachęcił do troski o emigrantów stanowiących tam znaczny procent katolików. Dbając o ich integrację społeczną, trzeba zadbać, by zachowali swą kulturę i wiarę. Kraje skandynawskie gościnnie przyjmują uchodźców z Bliskiego Wschodu, wśród których jest wielu katolików obrządku wschodniego. Benedykt XVI podkreślił też znaczenie działalności ekumenicznej na tych terenach. Zalecił troskę o rodziny, w których tylko jedno z małżonków jest katolikiem. Zachęcił do budzenia powołań zarówno wśród wiernych rodzimych, jak też imigrantów. Zwrócił uwagę, że w Skandynawii wzrasta już liczba biskupów miejscowego pochodzenia.
ak/ rv
Papieskie orędzie na Dzień Misyjny o osobistej i wspólnotowej odnowie
◊ Wiarygodne realizowanie nakazu misyjnego Chrystusa, skierowanego do wszystkich ochrzczonych, wymaga od nas głębokiego nawrócenia osobistego i wspólnotowego. Świadomość powołania, by głosić Ewangelię wszystkim ludziom, pobudza nie tylko każdego z wiernych, ale całe wspólnoty diecezjalne i parafialne do głębokiej odnowy. Zwraca na to uwagę Benedykt XVI w opublikowanym 25 marca, a noszącym datę 6 lutego, orędziu na tegoroczny Światowy Dzień Misyjny, obchodzony 24 października. Jego hasłem jest kluczowe znaczenie, jakie ma dla misji budowanie kościelnej wspólnoty.
„W społeczeństwie wieloetnicznym, które coraz bardziej doznaje niepokojących form samotności i obojętności, chrześcijanie winni się uczyć dawać wszystkim swym braciom znaki nadziei” – pisze Papież. Przypomina nauczanie Soboru Watykańskiego II, że Kościół jest „jakby sakramentem, czyli znakiem i narzędziem jedności całego rodzaju ludzkiego”. Podkreśla, że dojrzała wiara, karmiąca się modlitwą, rozważaniem Słowa Bożego i poznawaniem prawd wiary, to niezbędny warunek, by móc szerzyć nowy humanizm, oparty na Chrystusowej Ewangelii. Ojciec Święty w swym orędziu zachęca też do udzielania, mimo trudności ekonomicznych, konkretnej braterskiej pomocy młodym Kościołom na terenach misyjnych.
ak/ rv
Watykański rzecznik odpowiada na zarzuty NYT
◊ Kongregacja Nauki Wiary z dwudziestoletnim opóźnieniem została poinformowana o tragicznym przypadku ks. Lawrence’a Murphy’ego z archidiecezji Milwaukee. Poinformował o tym watykański rzecznik prasowy. Ks. Federico Lombardi SJ odniósł się w ten sposób do wczorajszej publikacji New York Timesa. W jednym z artykułów przypomniano przypadek nadużyć seksualnych względem nieletnich z lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku. Jego negatywnym bohaterem był amerykański ksiądz diecezjalny ze stanu Wisconsin. W latach 1950-1974 duchowny sprawował kolejne funkcje administracyjne w szkole dla niesłyszących chłopców, gdzie dopuścił się wielu rażących nadużyć względem nich.
W artykule nowojorskiej gazety sugeruje się, że odpowiedzialność za brak wymierzenia stosownych kar kościelnych ponosi ówczesny prefekt Kongregacji Nauki Wiary, Joseph Ratzinger oraz jego sekretarz, Tarcisio Bertone. Watykański rzecznik przypomniał, że w połowie lat siedemdziesiątych ofiary doniosły władzom cywilnym o nadużyciach, niemniej postępowania zostały umorzone przez policję. Odnośna kongregacja Stolicy Apostolskiej została poinformowana o sprawie dopiero pod koniec lat dziewięćdziesiątych, gdy ks. Murphy był już w podeszłym wieku i ciężko chory. Przebywał wtedy w odosobnieniu, unikając kolejnych skandali. Ks. Lombardi SJ przypomniał, że żaden z dokumentów kościelnych nie zabrania przekazywania informacji o nadużyciach seksualnych względem nieletnich wymiarowi sprawiedliwości.
se/rv
Watykańskie archiwa on line
◊ Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami Stolica Apostolska udostępniła na swej stronie internetowej ważne archiwalne teksty źródłowe dotyczące m.in. czasów drugiej wojny światowej. Dokumenty z lat 1865-2007 były dostępne dotychczas wyłącznie w wersji drukowanej. Pochodzą z oficjalnego zbiorów Acta Sanctae Sedis i Acta Apostolicae Sedis oraz z 12-tomowego dzieła źródłowego Actes et Documents du Saint-Siège relatifs à la Seconde Guerre Mondiale opublikowanego przez ekipę jezuickich historyków na polecenie Pawła VI po wybuchu propagandowej nagonki na Piusa XII. „Teksty te stanowią kopalnię dokumentów o nieoszacowanej wartości oddaną do dyspozycji badaczom i osobom zainteresowanym – czytamy w oświadczeniu watykańskiego biura prasowego. – Jest to wielce przydatne dla badań i informacji na temat Stolicy Apostolskiej, jej historii i działalności”. Dokumentacja dostępna jest w elektronicznym formacie pdf na stronie www.vatican.va, pod zakładką „Teksy Podstawowe”.
tc/rv
Watykan: Kościół w Chinach w jedności z Papieżem
◊ Chińscy biskupi powinni unikać gestów godzących w jedność z Papieżem, który mianował ich pasterzami. Zachowania takie budzą trwogę i trudności we wspólnotach Kościoła – czytamy w komunikacie prasowym po zakończonym wczoraj trzydniowym posiedzeniu watykańskiej komisji ds. Kościoła katolickiego w Chinach. Uczestniczyli w nim szefowie niektórych dykasterii Kurii Rzymskiej, a także przedstawiciele chińskich biskupów i działających tam zgromadzeń zakonnych. Głównym tematem obrad była formacja do kapłaństwa. Mówiono m.in. o trudnościach, które napotyka ona w Chińskiej Republice Ludowej. Wyrażono przy tym nadzieję, że dzięki prowadzonemu przez Stolicę Apostolską dialogowi z władzami uda się przezwyciężyć istniejące dotąd problemy. W komunikacie wspomniano m.in. o biskupach i kapłanach, którzy wciąż jeszcze pozbawieni są wolności.
kb, rv
ONZ: abp Migliore o opóźnianiu pomocy ubogim
◊ Światowy kryzys gospodarczy niweczy dotychczasową walkę z ubóstwem i powiększa jedynie i tak już horrendalnie wielką liczbę ludzi żyjących w skrajnym ubóstwie – powiedział na forum zgromadzenia ogólnego ONZ obserwator Stolicy Apostolskiej. Zdaniem abp. Celestina Migliore odkładanie sprawy rozwoju ubogich krajów na później, do czasu, gdy ustabilizuje się światowa gospodarka, jest niedopuszczalne i nierozsądne.
Z moralnego punktu widzenia nie można się zgodzić na to, by jedna piąta ludzkości nadal trwała w skrajnym ubóstwie – zaznaczył watykański dyplomata. Podkreślił on ponadto, że rozwój gospodarek ubogich przyczyni się niewątpliwie do większej stabilizacji gospodarki światowej. Teraz jest czas na reformę – podkreślił abp Migliore. Powinna ona objąć system finansowania rozwoju, a także różne oenzetowskie programy, aby zapewnić im większą skuteczność, przejrzystość i rozliczalność. Nie obejdzie się też bez zmian w Międzynarodowym Funduszu Monetarnymi i w Banku Światowym. Watykański dyplomata postuluje większą reprezentację krajów ubogich w tych instytucjach. W jego przekonaniu z reformą nie należy czekać na konsensus wszystkich krajów. Trzeba zacząć od razu, od tych dziedzin, w których istnieje już szerokie poparcie.
Obserwator Stolicy Apostolskiej z nostalgią wspomina czasy powojenne, gdy – jak twierdzi – „zainicjowano proces sprawiedliwego rozwoju dla wszystkich”. W jego przekonaniu aktualny kryzys może być podobną okazją do przełomu. Warunkiem tego jest jednak nowy multilateralizm. W tej dziedzinie widać już pewne postępy – zauważył. W ostatnim roku na skutek kryzysu częściej dochodziło na przykład do szczytów G20. Choć nie są to ciała reprezentatywne dla całej ludzkości, udało się podjąć niezbędne kroki dla powstrzymania globalnej katastrofy. Zdaniem watykańskiego dyplomaty podobnej stanowczości potrzebuje też walka z najważniejszym problemem, a mianowicie głodem. Abp Migliore przypomniał, że w krytycznym momencie w ciągu zaledwie kilku tygodni udało się wygospodarować biliony dolarów, by ratować system bankowy. Wciąż natomiast są problemy ze znalezieniem 3 miliardów dolarów, by zapewnić wyżywienie wszystkim głodującym dzieciom – powiedział na forum zgromadzenia ogólnego ONZ watykański dyplomata.
kb, rv
Latynoamerykańskie obchody Dnia Życia
◊ Kościół Wenezueli już po raz dziesiąty zorganizował Tydzień Życia. Inicjatywy pro life podejmuje się tam w tygodniu, w którym przypada uroczystość Zwiastowania Pańskiego. Obchodzenie 25 marca jako Dnia Życia przyjmuje się w różnych częściach świata, a w Ameryce Łacińskiej już od lat jest powszechne. W wielu krajach kontynentu ma charakter nie tylko kościelny, ale ogólnonarodowy, jako wprowadzone oficjalnie przez władze państwowe. W wenezuelskim Tygodnia Życia wszystkie diecezjalne sekretariaty duszpasterstwa rodzin organizują pielgrzymkowe marsze w obronie nienarodzonych. Podczas tych diecezjalnych pielgrzymek odmawia się specjalny różaniec w intencji poczętego życia.
W Peru episkopat skierował do wszystkich mieszkańców kraju przesłanie na obchodzony tam 25 marca Dzień Dzieci Nienarodzonych. Zwraca się w nim uwagę, że ci najsłabsi, najbardziej bezbronni członkowie społeczeństwa stali się przedmiotem nieuzasadnionych racjonalnie ataków ze strony mniejszościowych grup zupełnie obcych tożsamości i kulturze Peruwiańczyków. Z agresywną uporczywością usiłują one doprowadzić do legalizacji aborcji jako rzekomego „prawa kobiet”. Biskupi przypominają, że peruwiańska konstytucja i tamtejsze prawo chronią ludzkie życie od samej chwili poczęcia.
Różne inicjatywy z okazji Dnia Życia podejmują diecezje argentyńskie. W Comodoro Rivadavia 25 marca jest tym razem dniem modlitwy i postu jako zadośćuczynienia za grzech zabójstwa nienarodzonych. Na terenie tej diecezji sąd zezwolił niedawno na przerwanie 20-tygodniowej ciąży, a obecnie oczekiwana jest podobna decyzja najwyższego trybunału tamtejszej prowincji Chubut w sprawie aborcji dziecka poczętego 23 tygodnie temu. Diecezja Paraná kampanię pro vita prowadzi także w szkołach. Uczniów zachęca się do modlitwy za nienarodzonych, a także do przygotowania wyprawek dla dzieci mających się urodzić w biednych rodzinach. Podobna pomoc charytatywna udzielana jest tego dnia również w innych częściach kraju.
W niektórych diecezjach Argentyny inicjatywy związane z Dniem Życia nie ograniczają się do samej tylko uroczystości Zwiastowania Pańskiego. W stołecznym Buenos Aires 27 marca odbędzie się już po raz piąty manifestacja rowerowa pod hasłem obrony życia. Tym razem podejmie się na niej również problem opieki nad osobami starszymi. W San Luis zorganizowano trwającą dłużej wystawę „Ludzkie oblicze embriona”. 26 marca senator Liliana Negre de Alonso, znana z działań na rzecz rodziny i przeciw liberalizacji prawa o antykoncepcji i aborcji, przedstawi tam kwestię obrony życia w argentyńskim ustawodawstwie. Natomiast w diecezji Catamarca obchody pro life trwają przez prawie cały tydzień, od 22 do 26 marca. Organizują je wspólnie cztery diecezjalne duszpasterstwa: rodzinne, oświatowe, młodzieżowe i powołaniowe. Spotkanie w dniu 25 marca zakończy się Mszą z błogosławieństwem kobiet w ciąży.
ak/ rv
Kolumbia: zamordowano kolejnego kapłana
◊ Kolejny kapłan katolicki zginął w Kolumbii. Jak poinformował dziennik El Tiempo, chodzi o 51-letniego ks. Romána de Jesúsa Zapaty, pracującego w zapalnym regionie Antioquia. Do zabójstwa doszło w miejscowości Turbo w prowincji Urabá, znanej z działalności grup paramilitarnych. Skrępowane ciało duchownego z głową okręconą workiem znaleziono 24 marca w łazience na plebanii. Śmierć nastąpiła prawdopodobnie przez uduszenie.
Kolumbia stanowi jedno z najniebezpieczniejszych miejsc dla duszpasterzy. W ubiegłym roku zginęło tam sześciu księży.
tc/aci
Holandia: ukrywany skandal
◊ Nic o tym nie wiedzieliśmy – powiedział wieloletni biskup Utrechtu, kard. Adrianus Simonis, reagując na wiadomości o kolejnych skandalach pedofilskich w holenderskim Kościele. 81-letni purpurat przyznał, że brzmi to niewiarygodnie i przypomina wręcz tłumaczenia niemieckich nazistów, wypierających się odpowiedzialności za zbrodnię Holocaustu. Jednakże taka jest prawda – stwierdził holenderski hierarcha. – W ciągu 38 lat biskupiej posługi słyszałem jedynie o 10 takich przypadkach.
Zdaniem kard. Simonisa skandale celowo ukrywano przed hierarchią. Biskupi nie mają też bezpośredniej władzy nad zakonami – dodał. Zapytany o przyczyny skandali, stwierdził, że w Holandii nie przygotowywano należycie do zachowania celibatu, a także sama selekcja kandydatów do kapłaństwa była nieskuteczna.
kb/ rnw, catholicculture
Polskie obchody Dnia Świętości Życia
◊ Kościół w Polsce obchodzi dziś Dzień Świętości Życia. To okazja do podjęcia duchowej adopcji dziecka poczętego, uczestniczenia w marszach dla życia i modlitwy w intencji nienarodzonych.
Abp Kazimierz Nycz zwrócił uwagę, że w Dniu Świętości Życia Kościół przypomina w szerszym kontekście o potrzebie troski o całe ludzkie życie. „Dzień Świętości Życia ma jednak szerszy wymiar. Chcemy w tym dniu mówić o całym ludzkim życiu i trosce o to życie, zarówno u jego początków, jak w całym jego przebiegu i także w jego zakończeniu, kiedy wiemy, że w Europie i w cywilizacji europejskiej już jesteśmy świadkami eutanazji. A więc chciałbym bardzo mocno podkreślać tę troskę o cały przebieg ludzkiego życia, o jego godność” – powiedział metropolita warszawski.
Dzień Świętości Życia to również okazja do otwarcia nowych „okien życia”. 38. z kolei powstało właśnie w Legnicy. To dzięki nim uratowano już 28 porzuconych noworodków, z czego 11 w Krakowie i 8 w Warszawie.
R. Łączny, KAI
Łódź: dochody z przewodnika na działalność hospicyjną
◊ Co czwarta złotówka pochodząca ze sprzedaży przewodnika „Spacerownik łódzki” zostanie przeznaczona na wsparcie działalności hospicyjnej łódzkiej Caritas.
Każdy sprzedany egzemplarz oznacza około ośmiu złotych więcej na koncie Zespołu Domowej Opieki Hospicyjnej - podkreśla Tomasz Kopytowski z łódzkiej Caritas. „Potrzeb jest oczywiście wiele. Są i te typowo medyczne, do których trzeba jakby dopłacić do pieniędzy, które są pozyskiwane z Narodowego Funduszu Zdrowia, ale również są potrzeby związane ze szkoleniem wolontariuszy, z doposażeniem sprzętu medycznego” – powiedział Tomasz Kopytkowski.
Przy stoisku w łódzkiej Manufakturze, gdzie można nabyć przewodnik, codziennie dyżurują wolontariusze hospicyjni. Akcja potrwa do końca marca.
R. Łączny, KAI
Jasna Góra: kongres sodalicji mariańskich
◊ I Kongres Sodalicji Mariańskich rozpoczął się na Jasnej Górze. Trzydniowe spotkanie odbywa się pod hasłem: „Sodalicje Mariańskie w Europie – wczoraj, dziś i jutro”. Uczestniczą w nim goście z Niemiec i Hiszpanii. Sodalicja to stowarzyszenie religijno-społeczne, którego celem jest szerzenie kultu Matki Bożej. Pierwsze wspólnoty powstały w 1563 r. w kolegium jezuickim w Rzymie.
Głównym celem kongresu jest wzajemne poznanie wspólnot działających w różnych częściach świata oraz próba odbudowy stowarzyszenia, do którego tylko w Polsce, należało przed wojną ok. 150 tys. osób – powiedział o. Mieczysław Łacek, paulin, moderator Federacji Sodalicji Mariańskich w Polsce: „Chodzi o to, byśmy na bazie tego poznania budowali teraźniejszość i przyszłość, żebyśmy pomyśleli, co dalej z tym ruchem i jak wspólnie działać”.
Sodalicje w Polsce przeżywają 30. rocznicę odnowienia po zlikwidowaniu ich w 1949 r. Do 25 wspólnot należy obecnie ok. tysiąca osób. Nową propozycją, zwłaszcza dla młodych, jest sodalicja internetowa, powiedziała prezes Monika Grygolonek: „Droga internetowa, którą preferujemy, ma umożliwić nam dostęp do ludzi młodych. Chcemy iść z duchem czasu, zachowując wszelkie tradycje związane z duchem sodalicji mariańskich”.
Sodalisami było wiele świętych i wybitnych osób, np. Jan Paweł II. Sodalicje działają dziś m.in. w Niemczech, Włoszech, Austrii, Francji, Kanadzie i na Ukrainie.
I. Tyras. Jasna Góra
Historia pewnego nawrócenia. Czytając Wyznania św. Augustyna…
◊ W zaślepieniu napadałem na Kościół katolicki (Wyznania 6,4)
Posłuchaj rozważania: 
Czwartek piątego tygodnia Wielkiego Postu
Augustyn był zafascynowany osobą Ambrożego, ale widział go na początku znajomości przede wszystkim jako człowieka sukcesu. Był dobrym mówcą, kochanym przez katolików i szanowanym nawet przez ważne osobistości z kręgów pozakościelnych. Kazania i katechezy wygłaszał z głębokim przekonaniem, a to świadczyło o osiągnięciu przez niego wewnętrznego pokoju i szczęścia. Augustyn natomiast nie zdawał sobie sprawy z jego codziennych trudności i walki, jaką toczył z wewnętrznymi i zewnętrznymi wrogami kierowanej przez siebie wspólnoty. Zresztą do tych ostatnich należał też sam Augustyn, który w Wyznaniach tak opisuje swoje ówczesne stanowisko w odniesieniu do Kościoła:
„Coraz bardziej dopiekał mi wstyd, gdy przypominałem sobie, jak długo mnie oszukiwała i wodziła po manowcach ułuda rzekomej pewności, ile rzeczy niepewnych wygadywałem w dziecinnym zabłąkaniu i zapamiętałości tak, jakby były pewnymi. Dopiero później pojąłem nagle, że to były kłamstwa. Pewne było tylko to, że nie było w nich pewności. A ja traktowałem je jako pewne wtedy, gdy w zaślepieniu napadałem na Kościół katolicki. Teraz, chociaż nie przekonałem się jeszcze, że głosi on prawdę, tyle już przynajmniej wiedziałem, że nie naucza tego, o co go tak zażarcie oskarżałem” (Wyznania 6,4, s. 90).
Augustyn ukazuje w Wyznaniach jak zmieniał się jego obraz Kościoła od czasów, gdy go bardzo mocno krytykował aż po dzień, w którym został pasterzem diecezji. Przytoczony tekst zachęca nas do refleksji nad pytaniem: Jak my postrzegamy Kościół i jakie stanowisko zajmujemy w obliczu różnych ataków skierowanych przeciwko wspólnocie założonej przez Chrystusa.
Kilka miesięcy temu Ojciec św. Benedykt XVI zaapelował do dziennikarzy o bardziej obiektywne i rzeczowe przedstawianie spraw kościelnych. Można bowiem dostrzec zastanawiającą pewność w negatywnej interpretacji niektórych wydarzeń, decyzji, tendencji. Owszem, w Kościele znajdują się słabości, grzechy, upadki: wszak stanowi on instytucję, w której elementy boskie przeplatają się z ludzkimi, ale przecież nie można nie zauważać w nim dobra albo go celowo przemilczać. Osoby niewierzące często postrzegają Kościół jako jedną z wielu organizacji religijnych i społecznych, i mają do tego prawo. Jednak bez wiary nie można dogłębnie pojąć teologii chrześcijańskiej, duchowości, koncepcji życia etc. Augustyn zrozumiał to dopiero po przyjęciu chrztu, i wtedy miał odwagę przyznać się do swojego błędu i nieuzasadnionej wrogości.
Nam natomiast, wierzącym, którzy piszemy i mówimy o Kościele, warto przypomnieć to, co swego czasu mówiła św. Teresa od Dzieciątka Jezus w czasach, gdy Kościół poddawany był szczególnej krytyce: J’aime l’Église ma Mère – Kocham Kościół moją Matkę.
Myślę, że św. Augustyn chętnie powtórzyłby te słowa. Świadomość bowiem tego, że nie tylko należymy do Kościoła, ale go tworzymy, co więcej, kochamy Kościół, pozwala nam spojrzeć i ocenić inaczej również słabości i grzechy nasze i naszych współbraci.
ks. Waldemar Turek
Dziennik 25.03.2010 - wersja dźwiękowa
◊ Słuchaj: h
Magazyn w czwartek
◊ W dzisiejszym programie przede wszystkim aktualności, najpierw z Watykanu. Poinformujemy też o wydanej wczoraj nocie episkopatu na temat zapłodnienia in vitro. Na zakończenie wielkopostna refleksja ks. Waldemara Turka.
Słuchaj:
Biuletyn Radia Watykańskiego jest rozsyłany gratis na adresy abonentów. Jak dokonać prenumeraty lub jak z niej zrezygnować informujemy na stronie www.radiovaticana.va/polski
© Radio Watykańskie 2009 - wszelkie prawa zastrzeżone