 |  |
04/04/2011
Papieskie audiencje prywatne
◊ Na prywatnych audiencjach Benedykt XVI przyjął m.in. dwóch swoich rodaków: metropolitę Kolonii, kard. Joachima Meisnera, oraz ordynariusza Essen, bp. Franza-Josefa Overbecka. Ten drugi jest też od niedawna biskupem polowym w Niemczech, a także stoi z ramienia tamtejszego episkopatu na czele dzieła pomocy Ameryce Łacińskiej „Adveniat”. W związku z tą ostatnią funkcją bp Overbeck przybył do Watykanu na posiedzenie plenarne papieskiej komisji do spraw tego kontynentu, które rozpoczyna się jutro pod hasłem „Wpływ pobożności ludowej na ewangelizację Ameryki Łacińskiej”.
tc/ rv
Rzym: opieka konsularna nad uczestnikami beatyfikacji Jana Pawła II
◊ Do beatyfikacji Jana Pawła II przygotowują się polskie służby konsularne w Rzymie. W związku ze spodziewanym przyjazdem do Wiecznego Miasta dziesiątków tysięcy rodaków koniecznością staje się zapewnienie im opieki w razie wydarzeń losowych. Polska konsul w stolicy Włoch, Jadwiga Pietrasik, podkreśla, by pielgrzymi mieli przy sobie oprócz ważnego dokumentu tożsamości, takiego jak dowód osobisty czy paszport, oraz ubezpieczenia, także podstawowe informacje kontaktowe z organizatorem wyjazdu oraz z najbliższą rodziną w Polsce.
„Zalecamy, aby każdy z pielgrzymów posiadał kartkę zawierającą, kogo należy powiadomić w razie konieczności oraz z jaką grupą i skąd dana osoba przyjechała – powiedział Radiu Watykańskiemu polska konsul. – W przypadku osób chorych prosimy o podanie rodzaju schorzenia i ewentualnie koniecznych leków, albo też środków, na jakie dana osoba jest uczulona. Posiadanie takich informacji ułatwi udzielenie pomocy w przypadku zagubień lub zasłabnięć, jakie mogą się zdarzyć podczas pobytu w Rzymie”.
„Przewidujemy, że w dniach poprzedzających uroczystości beatyfikacyjne, w trakcie ich trwania oraz w dniach następujących bezpośrednio po 1 maja pracownicy wydziału konsularnego będą prowadzili całodobowe dyżury telefoniczne. Mają one na celu ułatwienie kontaktu z rzymską placówką w nagłych sprawach losowych. Podczas pobytu w Wiecznym Mieście może przydarzyć się utrata dokumentów, odłączenia od grup, zagubienia, pobyt w szpitalu. W razie hospitalizacji wydział konsularny będzie pomocny w kontakcie językowym między osobą poszkodowaną a personelem medycznym” – powiedziała konsul RP Jadwiga Pietrasik.
se/rv
Sprawa beatyfikacji zamordowanego salwadorskiego arcybiskupa
◊ Do beatyfikacji zastrzelonego 31 lat temu przy ołtarzu abp. Óscara Arnulfo Romero nie wystarczą wyrazy publicznego uznania najwyższej rangi, chociaż są one znaczące. Zwrócił na to uwagę jego następca na stolicy biskupiej. Abp José Luis Escobar nawiązał do hołdu, jaki złożył 22 marca zamordowanemu przebywający z wizytą w Salwadorze prezydent USA Barack Obama, i do ogłoszenia przez ONZ rocznicy jego zabójstwa (24 marca) Międzynarodowym Dniem na rzecz Prawa do Prawdy co do Ewidentnych Naruszeń Praw Człowieka i Godności Ofiar.
Metropolita San Salvador wskazał na podstawowe znaczenie, jakie dla prowadzenia sprawy beatyfikacyjnej mają zeznania o doznanych łaskach i cudach oraz oznaki prywatnego kultu. Prosił wiernych do zgłaszanie takich świadectw, których już wprawdzie trochę zebrano, ale nie są jeszcze zbyt liczne. Zachęcił też do prywatnej modlitwy za wstawiennictwem sługi Bożego, zaznaczając, że do czasu wyniesienia do chwały ołtarzy kult publiczny nie jest dozwolony. Abp Escobar poinformował, że proces kanoniczny w sprawie beatyfikacji jego poprzednika zakończył już fazę diecezjalną i obecnie prowadzony jest już w Rzymie. Ostateczna decyzja należy do Stolicy Apostolskiej.
Abp Óscar Arnulfo Romero odważnie krytykował z ambony przejawy niesprawiedliwości. Potępiał akty przemocy obu stron konfliktu. Ponieważ jednak zleceniodawcą zabójstwa była przypuszczalnie rządząca wówczas w Salwadorze junta wojskowa walcząca z komunistyczną partyzantką, po śmierci hierarcha został przywłaszczony przez ugrupowania lewicowe, które odczytują jego sprawę w kluczu ideologicznym. Takie upolitycznienie nie wpływa dobrze na przebieg procesu beatyfikacyjnego.
ak/ efe
Bułgarska Cerkiew prawosławna ma nowych świętych
◊ Bułgarski Kościół Prawosławny ogłosił nowych świętych. Są to męczennicy z drugiej połowy XIX wieku. Zostali zamordowani w 1876 r. w cerkwi w Bataku i w monasterze w Apriłcach przez Turków tłumiących powstanie bułgarskie. Było ich ok. 5 tys. Nie wszyscy znani są z imienia. Wiadomo, że byli wśród nich kapłani, mniszki i wierni świeccy.
Kanonizacja odbyła się wczoraj w Sofii. Liturgii w katedrze św. Aleksandra Newskiego przewodniczył sędziwy, 96-letni patriarcha Maksym, który stoi na czele bułgarskiego prawosławia od 40 lat. Była to pierwsza kanonizacja, odkąd pełni ten urząd. Poprzednia odbyła się w 1964 r. za patriarchy Cyryla. Do chwały ołtarzy wyniesiony został wówczas zmarły na początku XIX stulecia bp Sofroniusz Wraczański, jeden z głównych twórców bułgarskiego odrodzenia narodowego.
ak/ afp
Egipski kardynał Naguib: islamizmu nie można pogodzić z demokracją
◊ Egipcjanie muszą wybrać między demokracją a państwem islamskim – uważa patriarcha katolickich Koptów. Kard. Antonios Naguib, przebywający w Rzymie w ramach przygotowań adhortacji apostolskiej po Synodzie Biskupów dla Bliskiego Wschodu, udzielił wywiadu o sytuacji w Egipcie agencji katolickiej ACI.
„Nie ma opcji pośredniej między islamizmem a demokracją – powiedział katolicki patriarcha Aleksandrii. – Egipt albo będzie krajem wolności, równości praw i demokracji, albo państwem muzułmańskim, w którym te wartości będą z gruntu zagrożone”. Purpurat skomentował referendum z 19 marca, w którym 78 proc. głosujących opowiedziało się za wprowadzeniem tylko częściowej zmiany konstytucji, modyfikującej władzę prezydenta. Jego zdaniem wynik ten wskazuje na głęboki wpływ islamistów na egipskie społeczeństwo. „Niestety referendum zaprezentowano pod kątem religijnym jako decyzję za islamem albo przeciwko niemu, zamiast mówić o zmianach społeczno-politycznych – stwierdził kard. Naguib. – Pierwotnymi celami ruchu opozycyjnego przeciw prezydentowi Mubarakowi były demokracja, państwo obywatelskie, porządek oparty na równości praw i odpowiedzialności wszystkich”.
W egipskim referendum tylko 22 proc. obywateli głosowało za pełną rewizją konstytucji. Wśród nich było wielu muzułmanów krytycznych wobec braku woli gruntowniejszych zmian. Patriarcha koptyjskokatolicki ma nadzieję, że w przyszłości takie stanowisko znajdzie szersze poparcie i uda się osiągnąć definitywną zmianę konstytucji. We wrześniu odbędą się w Egipcie wybory do parlamentu.
ak/ aci
Ekumeniczne ostrzeżenie: RPA skończy jak Tunezja, Egipt i Libia
◊ Już niebawem w RPA może się stać to samo, co w Tunezji, Egipcie i Libii. Choć już za miesiąc mamy pójść do urn, wśród kandydatów wystawionych przez partie do wyborów ludzie nie znajdują polityków godnych zaufania – ostrzegają zwierzchnicy chrześcijańscy w Republice Południowej Afryki.
Deklaracja tamtejszej Rady Kościołów, do której należy też Kościół katolicki, jest reakcją na masowe protesty, do których doszło w ostatnich dniach w większości prowincji tego kraju. Podkreśla się w niej, że politycy zawłaszczyli sobie demokrację, pozwalając społeczeństwu wybierać tylko wskazanych przez siebie kandydatów. Ci jednak w żaden sposób nie reprezentują poglądów i interesów wyborców. Dlatego część obywateli już dzisiaj wzywa do bojkotu wyborów – czytamy w oświadczeniu. Przedstawiciele południowoafrykańskich Kościołów przypominają, że sytuacja wielu ludzi jest katastrofalna. Dotyczy to w szczególności mieszkańców slumsów na przedmieściach wielkich miast. Hierarchowie zaznaczają, że choć po upadku apartheidu w 1994 r. na zaspokojenie potrzeb ludności wydano grube miliardy dolarów, efekty tego są znikome.
kb/ rv, cns
Nigeria: zyski z ropy nie dla mieszkańców kraju
◊ Niesprawiedliwe zarządzanie dochodami z ropy naftowej i gazu, które nie wpływa na rozwój gospodarczy i społeczny kraju, potępili biskupi Nigerii. W Port Harcourt odbyło się katolickie forum biskupów Delty Nigru, które podsumowało sytuację w tym nigeryjskim regionie naznaczonym licznymi konfliktami o charakterze gospodarczym i etnicznym. Zdaniem hierarchów coraz większe zaniepokojenie budzi w mieszkańcach rozwój przemysłu petrochemicznego, w którym Nigeryjczycy nie mają żadnego udziału, a życie w jego sąsiedztwie staje się niemożliwe. W przekonaniu biskupów mieszkańcy Delty Nigru winni mieć udział w zyskach z przemysłu i zasobów naturalnych kraju.
Rzeczywistość nie pozostawia jednak złudzeń. Rządowe obietnice składane mieszkańcom od 50 lat pozostają niespełnione – czytamy w deklaracji końcowej forum biskupów. Mieszkańcy terenów wiejskich nadal cierpią z powodu nędzy, analfabetyzmu i chorób. Natomiast zyski z eksploatacji terenów roponośnych nie są przeznaczane na elementarną infrastrukturę publiczną, która ułatwiłaby rozwój społeczny i gospodarczy Nigerii – alarmują biskupi. Podkreślają również, że nie należy zadowalać się względnym spokojem w chwili obecnej, ponieważ drogą do trwałego pokoju jest sprawiedliwość i pojednanie narodowe.
Zdaniem biskupów narodowa amnestia jest tylko dobrym punktem wyjścia do rzeczywistego pojednania byłych partyzantów i poszkodowanych przez nich społeczności. Nierozwiązanymi trudnościami Delty Nigru pozostają też brak poczucia bezpieczeństwa oraz dramatyczny stan środowiska naturalnego. Dla wielu mieszkańców codziennością stało się życie w sąsiedztwie płonących szybów gazu ziemnego i toksycznych wycieków ropy naftowej. Nigeryjscy biskupi doceniają natomiast rządowe wysiłki w dziedzinie edukacji, opieki zdrowotnej i rozwoju infrastruktury.
se/rv
Hiszpania: komunikat biskupów przed wyborami
◊ Przed zbliżającymi się wyborami regionalnymi i lokalnymi (22 maja) biskupi prowincji madryckiej wzywają do zapoznania się z programami wyborczymi partii politycznych, uważnym ich rozeznaniem i odpowiedzialnym oddaniem głosu. „Chodzi o wkład bardzo ważny dla dobra wspólnego społeczeństwa” – podkreślają biskupi w specjalnym komunikacie.
„Katolicy powinni działać zgodnie z imperatywami sumienia dobrze uformowanego według słusznego osądu i Magisterium Kościoła, a szczególnie jego nauczania społecznego. W ten sposób będą mogli wybrać między opiniami politycznymi zgodnymi z wiarą i prawem naturalnym tę, która jest najbliższa wymogom dobra wspólnego” – czytamy w komunikacie.
Biskupi zwracają uwagę, aby uwzględnić prawo do życia, które „powinno być skutecznie chronione we wszystkich etapach istnienia osoby, od jej poczęcia aż do naturalnej śmierci”. Stąd też w żadnym wypadku „nie można usprawiedliwić eliminacji niewinnej ludzkiej istoty przez aborcję, włącznie z tzw. pigułką dnia następnego, czy eutanazję”. Ponadto przypominają, że także „prawo do wolności religijnej powinno być chronione. Oznacza to szacunek wobec miejsc kultu i znaków religijnych, a także publiczne docenienie przekonań religijnych, szczególnie wynikających z wiary katolickiej, która ukształtowała nasze dziedzictwo kulturalne i moralne” – czytamy w komunikacie.
Biskupi apelują o ochronę i promocję rodziny, uznanie praw rodziców do wychowania swoich dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami religijnymi, moralnymi i pedagogicznymi oraz „promowanie sprawiedliwego porządku gospodarczego”.
M. Raczkiewicz CSsR, Madryt
Kolekcja Fabergé w Muzeach Watykańskich
◊ W Watykanie otwarta zostanie wystawa prywatnej kolekcji wyrobów jubilerskich Carla Fabergé Fundacji „Więź Czasów”, która jest własnością rosyjskiego przedsiębiorcy Wiktora Wekselberga. Fundacja prowadziła roczne negocjacje z Muzeami Watykańskimi na temat prezentacji kolekcji Fabergé.
Po raz pierwszy „Więź czasów” zaprezentuje w Watykanie największą w świecie prywatną kolekcję wyrobów wielkiego rosyjskiego jubilera Carla Fabergé. Eksponaty będą wystawione w Sali Rafaela w Pinakotece Muzeów Watykańskich od 15 kwietnia do 11 czerwca bieżącego roku. Obejrzeć będzie można dzieła sztuki nadwornego jubilera rodziny Romanowych, jakim był Carl Fabergé, w tym dziewięć cesarskich jaj wielkanocnych – podarunków świątecznych dla żon carów Aleksandra III i Mikołaja II, „Jajo na piętnastolecie królowania”, z miniaturowymi scenami głównych wydarzeń przełomu XIX i XX wieku, jajo „Koronacyjne” z 1897 r.
Kolekcja przyjęta przez specjalistów z Watykanu zawiera eksponaty opowiadające o historii Rosji i tragicznym losie ostatnich członków rodziny carskiej, ponieważ niektóre przedmioty zrobione były na zamówienie zamordowanego przez bolszewików Mikołaja II.
W 2004 r. Wiktor Wekselberg odkupił od amerykańskiej rodziny Forbes największy na świecie zbiór wyrobów Fabergé. Według nieoficjalnych danych transakcja wyniosła około 100 mln dolarów.
W. Raiter, Moskwa
Na fali soborowego przełomu
◊ Jan Paweł II w synagodze
Pontyfikat Jana Pawła II miał w całych dziejach relacji chrześcijańsko-żydowskich znaczenie wyjątkowe. Z kolei za najbardziej znamienne dla tych relacji wydarzenie pontyfikatu uznano powszechnie wizytę w rzymskiej synagodze. Data 13 kwietnia 1986 r. – dokładnie ćwierć wieku temu – na stałe weszła do historii.
Idea odwiedzenia żydowskiego domu modlitwy nie była polskiemu Papieżowi obca. Jeszcze jako uczeń szkoły w rodzinnych Wadowicach przekroczył progi bożnicy dzięki szkolnemu koledze, synowi prezesa tamtejszej gminy żydowskiej Jerzemu Klugerowi, z którym odnowił potem przyjaźń już w Rzymie. Również jako kardynał Karol Wojtyła odwiedził krakowskie synagogi na Kazimierzu. Po wstąpieniu na Stolicę Piotrową spotkał się po raz pierwszy z głównym rabinem Rzymu Elio Toaffem przy okazji wizytacji jednej z parafii Wiecznego Miasta. Było to w lutym 1981 r. w pomieszczeniach sąsiadującego z rzymskim gettem kościoła San Carlo ai Catinari. Myśl o papieskiej wizycie w synagodze pojawiła się podczas prowadzonych z dużym wyprzedzeniem przygotowań do czwartej z kolei podróży Jana Pawła II do USA, która miała się odbyć we wrześniu 1987 r., obejmując m.in. Los Angeles. Tamtejszy arcybiskup zaproponował odwiedzenie przy okazji jednej z synagog tego miasta. N/na początku 1986 r. Papież zasięgnął opinii ówczesnego sekretarza Komisji ds. Kontaktów Religijnych z Judaizmem, argentyńskiego prałata, a dziś kardynała, Jorge Mejíi. Jego zdaniem wypadało, żeby Biskup Rzymu udał się najpierw do synagogi we własnej diecezji. Jan Paweł II zlecił mu zatem zaproponowanie wizyty rabinowi Toaffowi, który usłyszawszy propozycję od razu odpowiedział zacytowanymi po hebrajsku słowami Psalmu 118: „Błogosławiony, który przybywa w imię Pańskie”. Musiał najpierw skonsultować radę rzymskiej gminy żydowskiej, co też zaraz następnego dnia uczynił, uzyskując zgodę. W porozumieniu między żydami a Watykanem ustalono, że będzie to w niedzielę 13 kwietnia, mimo iż tego samego dnia rano miał być kanonizowany XVIII-wieczny franciszkanin konwentualny Franciszek Antoni Fasani.
W niedzielne popołudnie Jan Paweł II przybył do wznoszącej się majestatycznie nad brzegiem Tybru synagogi. Spotkanie zaczęło się śpiewem psalmu i biblijnymi czytaniami z Księgi Rodzaju i proroka Micheasza po hebrajsku i po włosku oraz przemówieniami gospodarzy. Z kolei głos zabrał Papież, podkreślając historyczność i opatrznościowy charakter tego wydarzenia. Dziękując rabinowi Toaffowi za podjęcie od pierwszej chwili z radością pomysłu tej wizyty, przypomniał swą pierwszą z nim rozmowę sprzed pięciu lat.
„Poza tym niektórzy z was wielokrotnie przybywali do Watykanu bądź z okazji moich licznych audiencji dla przedstawicieli judaizmu włoskiego i światowego, bądź jeszcze wcześniej, za czasów moich poprzedników Pawła VI, Jana XXIII i Piusa XII. Wiadomo mi też dobrze, że w noc, która poprzedziła śmierć Papieża Jana, główny rabin nie zawahał się przybyć na plac św. Piotra z towarzyszącą mu grupą wiernych żydów, aby się modlić i czuwać, wmieszany w tłum katolików i innych chrześcijan, dając niejako świadectwo, w sposób cichy, lecz jakże skuteczny, wielkości ducha tego Papieża, otwartego na wszystkich bez różnicy, a zwłaszcza na braci żydów. Dziedzictwo, do którego chciałbym teraz nawiązać, jest właśnie tym, jakie pozostawił Papież Jan, który, jak teraz przypomniał główny rabin, przejeżdżając tędy pewnego razu, polecił zatrzymać samochód, aby pobłogosławić tłum Żydów wychodzących z tej świątyni. Chciałbym nawiązać do tego świadectwa teraz, znajdując się już nie na zewnątrz, ale dzięki waszej wspaniałomyślnej gościnności wewnątrz synagogi rzymskiej”.
Papież podkreślił, że jego wizyta w żydowskim domu modlitwy po pontyfikacie Jana XXIII i po Soborze Watykańskim II w pewien sposób zamyka pouczający dziś dla nas okres wzajemnych nieporozumień w odmiennych okolicznościach historycznych. Dopiero w nowszych czasach nie bez trudności doszło się do wspólnego akceptowania słusznego pluralizmu na płaszczyźnie społecznej, obywatelskiej i religijnej.
„Uwzględnienie wielowiekowych uwarunkowań kulturowych nie może jednak przeszkadzać w uznaniu, że akty dyskryminacji, niesprawiedliwego ograniczania wolności religijnej, ucisku, także w zakresie wolności obywatelskiej, w stosunku do Żydów, są obiektywnie zjawiskami godnymi najgłębszego ubolewania. Tak, raz jeszcze, za moim pośrednictwem, Kościół słowami dobrze znanej deklaracji Nostra aetate potępia «akty nienawiści, prześladowania, przejawy antysemityzmu, które kiedykolwiek i przez kogokolwiek kierowane były przeciw Żydom». Powtarzam: «przez kogokolwiek». Chciałbym raz jeszcze dać wyraz zgrozie, jaką budzi ludobójstwo narodu żydowskiego zadekretowane podczas ostatniej wojny, które doprowadziło do holokaustu milionów niewinnych ofiar”.
Jan Paweł II przypomniał swą wizytę w Oświęcimiu i wypowiedziane tam słowa o eksterminacji Żydów, po czym dodał: „Także wspólnota żydowska Rzymu zapłaciła wysoką cenę krwi. A z pewnością znaczącym gestem było to, że w mrocznych latach prześladowań rasowych drzwi naszych klasztorów, naszych kościołów, Seminarium Rzymskiego, gmachów Stolicy Apostolskiej i samego Miasta Watykańskiego zostały szeroko otwarte, by dać schronienie i ocalić wielu rzymskich Żydów ściganych przez prześladowców”.
Wyrażając uznanie tym wszystkim, którzy tak po stronie chrześcijańskiej, jak żydowskiej pracowali i pracują nad przezwyciężaniem uprzedzeń i pełniejszym uznaniem „wspólnego duchowego dziedzictwa” obu religii, Papież wskazał na znaczenie czwartego paragrafu soborowej deklaracji Nostra aetate. Jak zaznaczył, ten krótki, lapidarny tekst „stał się punktem zwrotnym w stosunkach między Kościołem katolickim a judaizmem i poszczególnymi żydami”. W tekście tym podkreślił z naciskiem trzy szczególnie doniosłe punkty.
„Po pierwsze, Kościół Chrystusowy odkrywa swoją «więź» z judaizmem «wgłębiając się we własną tajemnicę» - mówił Jan Paweł II. – Religia żydowska nie jest dla naszej religii «zewnętrzna», ale w pewien sposób «wewnętrzna». Mamy zatem z nią relacje, jakich nie mamy z żadną inną religią. Jesteście naszymi umiłowanymi braćmi i w pewien sposób, można powiedzieć, naszymi starszymi braćmi”.
Wprowadzając wyrażenie „starsi bracia”, które potem tak często miało być i przez niego samego, i przez innych powtarzane, Jan Paweł II zastrzegł się, że żydzi są nimi „w pewien sposób, można powiedzieć”. To zastrzeżenie było potrzebne. Przede wszystkim „starsi bracia” kojarzą się w Biblii nie najlepiej, mimo iż pierworództwo tak się tam ceni. Wystarczy przypomnieć tylko Kaina, Izmaela, Ezawa czy starszych braci Józefa ze Starego Testamentu, a z Nowego – brata syna marnotrawnego. Przemawiając w synagodze, Papież musiał dać do zrozumienia, że nie przyszedł żydom ubliżyć i nie należy rozumieć tego zwrotu w takim negatywnym sensie. Ponadto, chociaż nie zostało to tutaj wprost powiedziane, ale tylko wynika z całego kontekstu, chodzi o braterstwo w wierze, co sam Jan Paweł II nieraz potem, mówiąc o „starszych braciach”, uzupełniał. Jednak w jakiej wierze? W Nowym Testamencie wyraz „wiara” oznacza często uznanie boskiej mocy Jezusa z Nazaretu i Jego mesjańskości, a „wierzący” to tam nieraz po prostu synonim chrześcijan. W takim sensie wyznawcy judaizmu naszymi „braćmi w wierze” nie są. Z drugiej jednak strony można przypomnieć, że choć ich większość Jezusa za Mesjasza nie uznała, to wszyscy nasi „najstarsi bracia w wierze w Chrystusa”, czyli pierwsza, jerozolimska wspólnota chrześcijańska, to Żydzi nie tylko w etnicznym, ale w jak najbardziej religijnym znaczeniu – modlący się w świątyni i synagogach, stosujący się do Prawa Mojżeszowego.
„Drugim punktem podkreślonym przez Sobór jest to, że Żydom jako narodowi nie można przypisywać żadnej dziedzicznej ani zbiorowej winy za to, «co popełniono podczas męki Jezusa» - stwierdził Jan Paweł II. – Nie można jej przypisywać wszystkim bez różnicy Żydom tamtego czasu, ani tym, którzy żyli później, ani żyjącym dzisiaj. Nie ma więc żadnych podstaw do jakiegokolwiek rzekomo teologicznego usprawiedliwiania posunięć dyskryminacyjnych czy, co gorsza, prześladowań. Pan osądzi każdego «wedle własnych czynów», tak żydów, jak i chrześcijan (por. Rz 2, 6). Trzeci punkt, który chciałbym podkreślić w soborowej deklaracji, stanowi konsekwencję drugiego. Nie jest uprawnione przedstawianie, niezależnie od świadomości, jaką ma Kościół odnośnie do swojej tożsamości, żydów jako «odrzuconych albo przeklętych», jak to bywało nauczane albo wyprowadzane z Pisma Świętego Starego czy Nowego Testamentu. Faktycznie, Sobór w tym samym fragmencie Nostra aetate, jak również w konstytucji dogmatycznej Lumen gentium (nr 6) powiedział, cytując tekst św. Pawła z Listu do Rzymian (11, 28-29), że Żydzi «pozostają przedmiotem miłości Boga», który powołał ich «wezwaniem nieodwracalnym»”.
Papież zauważył, że to na tych przekonaniach opierają się nasze obecne relacje i podczas wizyty w synagodze chce na nowo potwierdzić niezmienną tego wartość. Oczywiście różnice nie zostały jeszcze przezwyciężone i obie religie muszą być respektowane we własnej tożsamości, bez żadnego synkretyzmu. Jesteśmy dopiero na początku drogi i trzeba wciąż demaskować wzajemne uprzedzenia, ukazując wszędzie prawdziwe oblicze tak judaizmu, jak chrześcijaństwa. Jan Paweł II wskazał na znaczenie, jakie mają pod tym względem dla katolików dwa dokumenty watykańskiej Komisji ds. Kontaktów Religijnych z Judaizmem, z 1974 i 1985 r. Należy je studiować i stosować w praktyce.
„Nie umyka niczyjej uwadze, że zasadniczą różnicę od samych początków stanowi przylgnięcie nas, chrześcijan, do osoby i nauczania Jezusa z Nazaretu, syna waszego narodu, z którego zrodziła się Maryja Dziewica, apostołowie, «fundament i kolumny Kościoła» i większość członków pierwszej wspólnoty chrześcijańskiej – zaznaczył Ojciec Święty. – Jednak owo przylgnięcie dokonuje się w porządku wiary, czyli przez wolne przyzwolenie rozumu i serca kierowanych przez Ducha, i nigdy nie może być w jakimkolwiek sensie przedmiotem zewnętrznego nacisku. Oto motyw, dla którego jesteśmy gotowi do pogłębiania dialogu w duchu lojalności i przyjaźni, z poszanowaniem naszych wzajemnych najgłębszych przekonań, biorąc za fundamentalną podstawę elementy Objawienia, które są dla nas wspólne jako «wielkie dziedzictwo duchowe» ”.
Jan Paweł II podkreślił jeszcze potrzebę współpracy w oparciu o to wspólne dziedzictwo, zwłaszcza na rzecz życia człowieka od poczęcia do naturalnej śmierci, jego wolności, praw i rozwoju. W społeczeństwie zagubionym w agnostycyzmie czy indywidualizmie żydzi i chrześcijanie mają być świadkami etyki Dekalogu. Rozwiązując wspólnie problemy społeczeństwa, będą wierni temu, co ich najgłębiej łączy: wierze w jedynego Boga, który zobowiązuje nas do miłowania potrzebujących i niesienia im pomocy. Tu Papież, któremu tak zależało, by wyznawcy obu religii stale pamiętali zarówno o własnej tożsamości, jak też o tym, co ich łączy, już po raz czwarty w tym poniekąd „kazaniu” wygłoszonym na „synagogalnym nabożeństwie” wymienił Chrystusa:
„Chrześcijanie nauczyli się tej woli Pana z Tory, którą wy tutaj otaczacie czcią, oraz od Jezusa, który wyciągnął ostateczne konsekwencje z miłości nakazanej przez Torę. Nie pozostaje mi teraz nic innego, jak tylko zwrócić wzrok i myśli do Pana, aby podziękować Mu i uwielbić Go za to szczęśliwe spotkanie i za dobra, które już z niego wypływają, za odnalezione braterstwo oraz za nowe, głębsze wzajemne zrozumienie między nami tutaj w Rzymie, między Kościołem a judaizmem wszędzie, w każdym kraju, dla dobra wszystkich. Dlatego chciałbym powiedzieć wraz z psalmistą, w jego rodzimym języku, który jest również waszym dziedzictwem: Hodu la-Adonai ki tow ki le olam hasdo jomar-na Jisrael ki le olam hasdo jomeru-na jir’e Adonai ki le olam hasdo – «Dziękujcie Panu, bo jest dobry, bo wieczne jest miłosierdzie Jego. Niech Izrael mówi, że wieczne jest miłosierdzie Jego. Niech mówią bojący się Pana, że wieczne jest miłosierdzie Jego» (Ps 118, 1-2. 4). Amen”.
ak
Dziennik 4.04.2011 - wersja dźwiękowa
◊ Słuchaj: 
Magazyn w poniedziałek
◊ W programie: rozmowa ks. Seweryna Wąsika z konsul RP w Rzymie Jadwigą Pietrasik o opiece nad pielgrzymami przybywającymi na beatyfikację Jana Pawła II oraz 203. odcinek cyklu Aleksandra Kowalskiego „Wspólne dziedzictwo” poświęcony dialogowi chrześcijańsko-żydowskiemu. Słuchaj:
Biuletyn Radia Watykańskiego jest rozsyłany gratis na adresy abonentów. Jak dokonać prenumeraty lub jak z niej zrezygnować informujemy na stronie www.radiovaticana.va/polski
© Radio Watykańskie 2011 - wszelkie prawa zastrzeżone