Radio WatykańskieRadio Watykańskie
Redazione +390669884602 | +390669884565 | e-mail: sekpol@vatiradio.va

2013/03/08

Papież i Stolica Apostolska

  • Watykan: Konklawe we wtorek po południu
  • Ks. Lombardi: kardynałowie wkrótce zdecydują o terminie konklawe
  • Watykan: ostatnia prosta przed konklawe
  • Watykan przypomina prawa najsłabszych i podstawowe znaczenie wolności religijnej
  • Abp Tomasi o sytuacji dzieci z HIV
  • Kościół na świecie

  • USA: katolicy wspominają Benedykta XVI, zakonnice nie mogą mu zapomnieć
  • Kard. Boutros Raï zapowiada spotkanie bliskowschodnich patriarchów katolickich i prawosławnych
  • Kościół w Polsce

  • Polska: modlitwy o wybór papieża
  • Ks. Mastalski: dyskusja na temat Kościoła i jego kondycji przyniesie mu odnowę
  • Wielkanocna Zbiórka Żywności Caritas
  • Kultura i społeczeństwo

  • Madryt: katolickie organizacje o sytuacji kobiet
  • Panama: partie opozycyjne podpisały „Wyborczy pakt etyczny”
  • Bioetyczny labirynt: eugenika
  • Aktualności Radia Watykańskiego, 8.03.2013 – wersja dźwiękowa
  • Magazyn Radia Watykańskiego – 8.03.13
  • Papież i Stolica Apostolska



    Watykan: Konklawe we wtorek po południu

    ◊   Konklawe rozpocznie się we wtorek po południu. Tego samego dnia rano w Bazylice Watykańskiej zostanie odprawiona Msza za wybór nowego Papieża – podało Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej. Kardynałowie zadecydowali o tym dziś po południu, na 8. kongregacji generalnej.

    kb/ rv

    inizio pagina

    Ks. Lombardi: kardynałowie wkrótce zdecydują o terminie konklawe

    ◊   Prawdopodobnie dziś wieczorem dowiemy się o dacie rozpoczęcia konklawe. Jak poinformował watykański rzecznik, na kongregacji popołudniowej przewidziano głosowanie na ten temat. Nie oznacza to jednak, że w związku z tym automatycznie zostanie ucięta dyskusja między purpuratami – zaznaczył ks. Federico Lombardi SJ. Nie zapomniał też nawiązać na wstępie do Dnia Kobiet, pojawiając się w biurze prasowym z tradycyjnym we Włoszech bukietem wiosennej mimozy...

    „Dziś bardziej niż kiedykolwiek należy powiedzieć: «drogie koleżanki i drodzy koledzy». Dziś 8 marca mamy Międzynarodowy Dzień Kobiet, a zatem wypada w pierwszym rzędzie złożyć życzenia wszystkim kobietom świata, a zwłaszcza naszym koleżankom, które z nami w tych dniach pracują. A zatem od wszystkich chłopców najlepsze życzenia i dobrego Dnia Kobiet” – powiedział ks. Lombardi.

    Już od wczorajszego popołudnia Kolegium Kardynalskie obraduje w pełnym składzie elektorów (115), po przybyciu kard. Pham Minh Mana z Wietnamu. Pierwszym aktem dnia dzisiejszego było uzasadnienie nieobecności dwóch purpuratów elektorów: kard. Juliusa Darmaatmadja’y z Dżakarty, który nie przybył z powodów zdrowotnych, oraz kard. Keitha O’Briena z Edynburga, który zrezygnował z przyczyn osobistych. Kolegium zaakceptowało te decyzje.

    Dopiero po tym akcie formalnym kongregacja mogła się zająć ustaleniem daty rozpoczęcia konklawe. Ks. Lombardi poinformował przy tym, że najprawdopodobniejszym terminem jest początek przyszłego tygodnia: poniedziałek, wtorek bądź środa. Tymczasem kongregacje obradować będą do jutra, by w niedzielę umożliwić kardynałom odprawienie Mszy w ich kościołach tytularnych w Rzymie. Jednocześnie kardynałowie zachęcili wiernych do włączenia się w internetową inicjatywę modlitewnej „adopcji” zebranych w Rzymie purpuratów.

    Do tej pory liczba zabierających głos kardynałów doszła do stu. Dyskutowane są różne aspekty obecności Kościoła w świecie, jak kwestie dialogu międzyreligijnego, rola kobiet, sprawiedliwość, współczesna kultura, bioetyka, a także dzieła miłosierdzia i inne pozytywne przesłania Ewangelii w dzisiejszym świecie, w tym wkład Jana Pawła II.

    Podczas konferencji prasowej zapoznano dziennikarzy z przygotowaniami do przyjęcia uczestników konklawe w Watykanie. Będą oni mieszkać, zgodnie z konstytucją Universi Dominici Gregis, w Domu św. Marty w pobliżu auli Pawła VI, który jest rodzajem konwiktu dla watykańskich gości. Rozdysponowanie pokojów między purpuratów odbędzie się na zasadzie losowania, które dokona się w czasie jednej z kongregacji generalnych. Tam też zamieszka nowy Papież przez pierwsze tygodnie po wyborze, by umożliwić remont w obecnie zaplombowanym apartamencie papieskim w Pałacu Apostolskim.

    Natomiast podczas Mszy poprzedzającej konklawe kaznodzieją będzie kard. Prosper Grech. 87-letni purpurat jest Maltańczykiem, znawcą ojców Kościoła.

    Gdy chodzi o środki bezpieczeństwa w „rejonie konklawe”, czyli w Kaplicy Sykstyńskiej i Domu św. Marty, watykański rzecznik poinformował, że nie przewiduje się szczególnych procedur bezpośrednich w rodzaju rewidowania kardynałów. Zabezpieczenie obszarów newralgicznych ograniczy się do systemu zakłócania elektronicznego oraz dopilnowania ogólnych zasad bezpieczeństwa i dyskrecji, opisanych w konstytucji.

    Zainteresowanie dziennikarzy koncentrowało się na tematyce poruszanej podczas kongregacji, co oczywiście jest objęte sekretem, gdy chodzi o szczegóły. Jednak, jak zaznaczył ks. Lombardi, spotkanie Kolegium Kardynalskiego i przygotowania do konklawe nie ograniczają się do zabierania głosu na sali.

    „Trzeba podkreślić, że kongregacje generalne to nie wszystko. Kardynałowie mają możliwość i obowiązek rozmawiać ze sobą i w ten sposób zdobywać informacje, podejmować refleksję nad właściwymi kandydatami na Papieża. O tym mówi się w rozmowach prywatnych, a nie w wystąpieniach na kongregacjach, które służą raczej wskazaniu pewnych tematów do refleksji już dla przyszłego Papieża. Na kongregacjach nie padają więc nazwiska. Również kiedy jakiś purpurat chce uzyskać informacje na określony temat, zwraca się wprost do kompetentnego kardynała, zamiast czekać, aż przyjdzie kolejka na jego wystąpienie, w niepewności, czy w ogóle się go doczeka” – powiedział watykański rzecznik.

    tc/ rv

    inizio pagina

    Watykan: ostatnia prosta przed konklawe

    ◊   Modlitwą i osobistymi rozmowami – tak purpuraci przygotowują się do wyboru nowego Papieża. Kard. George Pell z Australii podzielił się tym w wywiadzie dla Rome Reports.

    „Modlę się o światło i mądrość. Oczywiście rozmawiam z innymi kardynałami. Mam swoje poglądy o wyzwaniach, które stoją przed Kościołem. Dzielę się nimi z innymi, by zobaczyć na ile się ze mną zgadzają. A potem zastanowimy się, kto z nas będzie mógł najlepiej poradzić sobie z tymi wyzwaniami. Potrzebujemy Papieża, który będzie potrafił przemawiać do świata za pośrednictwem nowoczesnych środków komunikacji. Sądzę, że tym razem wybierzemy Papieża-duszpasterza, który będzie w stanie skłonić watykańską Kurię, by skończyła z intrygami” – powiedział kard. Pell.

    Kardynałowie rozmawiają o korupcji w Watykanie, skandalach seksualnych i pieniądzach. Nie są to jednak kwestie dominujące – pisze na swym blogu kard. Timothy Dolan. Arcybiskup Nowego Jorku zapewnia, że w kardynalskich naradach dominują kwestie duszpasterskie. Przyznaje, że w związku z bliskim już konklawe padają też konkretne nazwiska. Najczęściej powtarza się jedno: Jezus Chrystus – zdradza szef amerykańskiego episkopatu.

    kb/ rv


    inizio pagina

    Watykan przypomina prawa najsłabszych i podstawowe znaczenie wolności religijnej

    ◊   „Stolica Apostolska w swej działalności dyplomatycznej angażuje się w ochronę praw tych, którzy są najsłabsi” – napisał dziś na Twitterze z konta watykańskiego Sekretariatu Stanu @TerzaLoggia abp Dominique Mamberti. Stwierdzenie to znalazło się też w obszernym wystąpieniu, którym sekretarz ds. relacji Stolicy Apostolskiej z państwami otworzył 6 marca na uniwersytecie katolickim Serca Jezusowego w Mediolanie sympozjum pt. „Wiara i dyplomacja”. Sesja pod patronatem Papieskiego Komitetu Nauk Historycznych i Tajnego Archiwum Watykańskiego została poświęcona relacjom międzynarodowym Stolicy Apostolskiej w czasach współczesnych.

    Dyplomacja Stolicy Apostolskiej podczas pontyfikatu Benedykta XVI zawsze broniła najsłabszych, stawiając na pierwszym miejscu prawo do wolności religijnej i do życia, wychowanie do pokoju i działalność charytatywną. Zwracając na to uwagę, szef watykańskiej dyplomacji przypomniał, że wolność wyznania jest pierwszym z praw człowieka. Z wielu stron chwalono Papieża za jego apele o pokój w Syrii – stwierdził abp Mamberti. – Głosy te nie oznaczają jednak pełnej wolności Kościoła do głoszenia swej wiary i nauczania społecznego, jak też wyrażania ocen moralnych w kwestiach dotyczących porządku moralnego, które tego wymagają ze względu na obronę zasadniczych praw osoby. Ponadto watykański „minister spraw zagranicznych” podkreślił, że Stolica Apostolska w swych relacjach z państwami i organizacjami międzynarodowymi stale broni ludzkiego życia od poczęcia do naturalnej śmierci oraz prawa dziecka do rodziny opartej na małżeństwie mężczyzny i kobiety.

    Sprawy wolności wyznania dotyczy też drugi dzisiejszy wpis watykańskiego Sekretariatu Stanu. Stały obserwator Stolicy Apostolskiej przy oenzetowskich urzędach w Genewie abp Silvano Tomasi pisze na Twitterze: „Poszanowanie wolności religijnej przysługującej mniejszościom jest podstawą dialogu i współpracy”.

    ak/ rv, avvenire

    inizio pagina

    Abp Tomasi o sytuacji dzieci z HIV

    ◊   Stanowisko Stolicy Apostolskiej w sprawie sytuacji dzieci zarażonych wirusem HIV przedstawił stały obserwator Stolicy Apostolskiej przy oenzetowskich urzędach w Genewie. Abp Silvano Tomasi złożył oświadczenie na spotkaniu poświęconym prawom dziecka, które odbyło się 7 marca w ramach sesji Rady Praw Człowieka.

    „Mimo doniesień o skuteczności terapii dzieci z wirusem HIV nadal tylko 28 proc. z nich, żyjących w krajach słabo i średnio rozwiniętych, może korzystać ze skutecznego leczenia. W rezultacie co godzinę umiera 30 zakażonych dzieci poniżej 15. roku życia” – stwierdził abp Tomasi. Omówił też bariery, które uniemożliwiają wprowadzanie terapii dla dzieci z HIV i opisał najważniejsze zadania w tej dziedzinie, jakie stoją przed społecznością międzynarodową. Chodzi m. in. o zapobieganie zakażeniom przez matki będące nosicielkami wirusa, a także o wczesne wykrywanie zakażeń u dzieci.

    Abp Tomasi, mówiąc o problemach dzieci z HIV powołał się na doniesienia sieci katolickich organizacji zajmujących się zarażnymi wirusem HIV i chorymi na AIDS. Watykański dyplomata wyraził nadzieję, że dostarczone przez nie informacje staną się podstawą do skutecznych działań dla realizacji jednego z podstawowych praw dziecka, jakim jest prawo do zdrowia i opieki medycznej.

    ac/ rv, csd

    inizio pagina

    Kościół na świecie



    USA: katolicy wspominają Benedykta XVI, zakonnice nie mogą mu zapomnieć

    ◊   Choć kardynałowie myślą już o przyszłym Papieżu, świat wciąż nie zapomniał jeszcze o Benedykcie XVI. Katolicy w Stanach Zjednoczonych bardzo pozytywnie oceniają jego pontyfikat. Tak twierdzi 82 procent praktykujących katolików w tym kraju. 77 procent z nich mówi wręcz o pozytywnym wpływie Benedykta XVI na ich osobiste życie. Przeciwnego zdania jest zaledwie 12 procent amerykańskich katolików.

    Do tego wąskiego nurtu przeciwników Benedykta XVI należy niestety wiele amerykańskich zakonnic. Skłócone z biskupami i Watykanem, na wiadomość o rezygnacji Papieża, odetchnęły z ulgą. Nie ukrywa tego s. Simone Campbell, jedna z głównych przedstawicielek Konferencji Zakonów Żeńskich w USA. W wywiadzie dla sieci ABC tak scharakteryzowała miniony pontyfikat.

    „Postawa konserwatywnych teologów, a Benedykt XVI jest konserwatywnym teologiem, jest naznaczona lękiem wobec współczesnego świata i zmian, jakie w nim zachodzą. Ponadto nie miał on żadnego doświadczenia duszpasterskiego, z wyjątkiem pierwszego roku po święceniach, nie wie więc, na czym polega praca z ludźmi, którzy cierpią w naszym społeczeństwie. I dlatego właśnie nie rozumie on pracy katolickich zakonnic” – powiedziała s. Campbell.

    Przypomnijmy, że były Papież starał się zaprowadzić porządek wśród amerykańskich zakonnic. Zarządził wśród nich wizytację apostolską, zarzucając im poważne odstępstwa od katolickiego nauczania w tak istotnych kwestiach, jak aborcja, eutanazja, święcenia kobiet czy homoseksualizm. Niepokoił go również katastrofalny brak powołań.

    kb/ rv


    inizio pagina

    Kard. Boutros Raï zapowiada spotkanie bliskowschodnich patriarchów katolickich i prawosławnych

    ◊   „Przygotowujemy spotkanie wszystkich prawosławnych i katolickich patriarchów Bliskiego Wschodu” – powiedział agencji Fides przybyły do Rzymu na konklawe kard. Béchara Boutros Raï. Ma ono na celu, jak poinformował patriarcha maronitów, poparcie wysiłków na rzecz jedności chrześcijan oraz omówienie problemów i cierpień wspólnych wszystkim tamtejszym wyznaniom chrześcijańskim w tej trudnej chwili historycznej.

    „Na najwyższym szczeblu rozważa się możliwość przywrócenia jedności w pełnym wymiarze – powiedział libański purpurat. – Na razie możemy ją przeżywać konkretnie na płaszczyźnie głoszenia Ewangelii oraz inicjatyw społecznych, charytatywnych i kulturalnych. Wielu z nas robi to już na co dzień” – dodał patriarcha maronicki.

    W ostatnim czasie miał on szereg kontaktów ekumenicznych. Uczestniczył w dwóch intronizacjach patriarchów: koptyjskiego w listopadzie w Kairze, a greckoprawosławnego przed miesiącem w Damaszku. Kard. Raï spotkał się też z Bartłomiejem I i z prawosławnym arcybiskupem Aten, a ostatnio, przed przyjazdem do Rzymu, z patriarchą moskiewskim.

    ak/ rv, fides

    inizio pagina

    Kościół w Polsce



    Polska: modlitwy o wybór papieża

    ◊   Wierni w Polsce trwają na modlitwie za kardynałów, którzy wybiorą kolejnego Następcę św. Piotra. O taką modlitwę – zamiast spekulacji – zaapelował m.in. abp Wiktor Skworc,. „Ja rozumiem te spekulacje, rozmowy, które media prowadzą, dywagacje, zastanawianie się, wskazywanie, obliczanie szans, ale my inaczej patrzymy na Kościół – stwierdził metropolita katowicki. – Patrzymy na Kościół oczami wiary i jako ludzie wiary klękamy i modlimy się o światło Ducha Świętego dla tych, którzy są narzędziem kreowania nowego Papieża”.

    W diecezji radomskiej w najbliższą niedzielę przed każdą Mszą śpiewany będzie hymn do Ducha Świętego. Takie zarządzenie wydał bp Henryk Tomasik. „Bardzo proszę o wielką modlitwę błagalną do Ducha Świętego, o światło potrzebne księżom kardynałom w dokonaniu wybory kolejnego Następcy św. Piotra” – zachęca ordynariusz radomski.

    W diecezji płockiej zgodnie z decyzją bp. Piotra Libery księża sprawują Msze święte w intencji wyboru nowego Papieża oraz dołączają odpowiednią modlitwę do Liturgii Godzin.

    R. Łączny, KAI

    inizio pagina

    Ks. Mastalski: dyskusja na temat Kościoła i jego kondycji przyniesie mu odnowę

    ◊   W ostatnich tygodniach uwaga światowych mediów skupiła się na Stolicy Apostolskiej, Kościele i jego problemach. Ta tematyka stała się bardzo atrakcyjna nie tylko dla mediów katolickich, ale również dla tych, które zwykle od niej stronią. O szansach i zagrożeniach dla Kościoła, jakie ta sytuacja ze sobą niesie, mówi dziekan Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, ks. prof. Janusz Mastalski.

    „To, co w tej chwili dzieje się w Kościele katolickim, jest dla niego ogromną szansą. Tylko trzeba pamiętać o tym, że media mają dużą tendencję do manipulowania prawdą, a manipulacja jest przecież niczym innym, jak tylko włamywaniem się w umysł człowieka. W związku tym może się zdarzyć, że ta szansa, jaką daje konklawe, wybór nowego Papieża, zaprezentowanie nowej wizji Kościoła, różnego rodzaju koncepcje, podpowiedzi, dyskusje będą po prostu manipulowane i do odbiorcy na świecie dojdzie zupełnie inny komunikat. Komunikat, że Kościół jest tylko instytucją ludzką, że tak naprawdę nie ma tam działania Ducha Świętego. Przed tym musimy się bronić, szczególnie, że w wielu przypadkach ludzie Kościoła nie do końca sobie zdają sprawę, jak ich wypowiedziami można manipulować. Liczę na to, że dyskusja na temat Kościoła, jego kondycji przyniesie mu odnowę, bo chyba nie ma wątpliwości, że w niektórych obszarach Kościół musi się otworzyć jeszcze bardziej na ludzi świeckich, na osoby, które mogą też wnieść jakiś powiew wiary, nadziei, miłości” – powiedział ks. Mastalski.

    ac/ rv

    inizio pagina

    Wielkanocna Zbiórka Żywności Caritas

    ◊   30 diecezjalnych Caritas prowadzi czwartą już świąteczną zbiórkę żywności. W wielu sklepach można spotkać wolontariuszy, proszących o produkty niezbędne na wielkanocny stół.

    Olga Kołtuniak z Caritas Polska podkreśla, że chodzi szczególnie o produkty suche. „Mąka cukier, ale także ryż, olej, to co nie zepsuje się szybko. Nie zbieramy np. jajek, ale wszystkie te produkty, które można długo przechowywać w słoiku lub w puszce, a więc są to konserwy warzywne, majonez, chrzan – wszystko to, z czego można później przygotować posiłek, ale też gotowe ciasta i słodycze dla dzieci” – powiedziała Olga Kołtuniak.

    Zebrane produkty trafią przede wszystkim do rodzin wielodzietnych, osób samotnych i takich placówek Caritas, jak schroniska dla samotnych matek, jadłodajnie czy świetlice.

    R. Łączny, KAI

    inizio pagina

    Kultura i społeczeństwo



    Madryt: katolickie organizacje o sytuacji kobiet

    ◊   Z powodu głodu i ubóstwa cierpi na świecie ponad 650 mln kobiet – donoszą katolickie organizacje pozarządowe. Międzynarodowy Dzień Kobiet stał się okazją, by zaapelować o ich równe traktowanie, a także dostęp do edukacji i opieki zdrowotnej. O sytuacji i roli kobiet przypomniała też hiszpańska organizacja Manos Unidas, przytaczając alarmujące statystyki.

    „Nie ma sprawiedliwości bez równości” – podkreśla katolicka organizacja pozarządowa Manos Unidas. Zwraca uwagę na ogromne nierówności społeczne, których ofiarami są kobiety na całym świecie, a szczególnie w krajach mniej rozwiniętych. Nastąpiła „feminizacja ubóstwa”, a dane mówią same za siebie. Ponad połowa ludzi żyjących w skrajnym ubóstwie to kobiety (ponad 650 mln na 1.300 mln). Stanowią one 2/3 analfabetów na świecie (666 mln), cierpią na brak opieki lekarskiej, szczególnie podczas ciąży, padają ofiarą przemocy seksualnej i handlu ludźmi, nie mają łatwego dostępu do rynku pracy ani sprawiedliwego wynagrodzenia. Biorąc pod uwagę sytuację kobiet, szczególnie w Afryce i Azji, raczej „niewiele można dzisiaj świętować” – uważa organizacja Manos Unidas.

    Z kolei Katolicka Konferederacja Stowarzyszeń Rodzin i Rodziców Uczniów CONCAPA apeluje do społeczeństwa hiszpańskiego o efektywną równość praw i możliwości dla kobiety. Spośród 24 krajów Europy Hiszpania zajmuje 18. miejsce, jeśli chodzi o pomoc ekonomiczną dla kobiet, które urodziły bądź wychowują dzieci. Ponadto Konferederacja zachęca do usilnych starań oraz szukania racjonalnych i skutecznych rozwiązań, by kobieta mogła pogodzić pracę z rodziną i macierzyństwem. Należy też wpajać młodzieży takie wartości jak „solidarność, tolerancja, szacunek, wysiłek i równość. Ustawy edukacyjne powinny koniecznie brać to pod uwagę” – podkreśla CONCAPA.

    M. Raczkiewicz CSsR, Madryt

    inizio pagina

    Panama: partie opozycyjne podpisały „Wyborczy pakt etyczny”

    ◊   Panamskie partie opozycyjne podpisały przygotowany przez tamtejszy episkopat „Wyborczy pakt etyczny” (Pacto Ético Electoral). Dokument ten ma stworzyć „atmosferę zaufania, bezpieczeństwa i jawności wyborczej”. Oprócz partii politycznych pakt sygnowali także reprezentanci Kościoła, Trybunału Wyborczego oraz przedstawiciele świata mediów.

    „Pakt etyczny to tylko środek mający zachęcić ludzi do motywowania kandydatów, tak byśmy w przyszłorocznych wyborach mogli wzmocnić demokrację konkretnymi projektami i debatami” – powiedział abp José Domingo Ulloa Mendieta, jeden z głównych promotorów inicjatywy.

    Początkowo wszystkie ugrupowania polityczne wyraziły chęć podpisania paktu, ogłoszonego w styczniu b.r. Jednak zawarty w nim zakaz prowadzenia kampanii agresywnej względem kandydatów z konkurencyjnych ugrupowań zniechęcił część potencjalnych sygnatariuszy. Dokumentu nie podpisały dwa ugrupowania polityczne, w tym główna partia rządzącej koalicji.

    tr/ rv, fides, la prensa

    inizio pagina

    Bioetyczny labirynt: eugenika

    ◊   Marzenie, by być zdrowym, silnym, pięknym i wiecznie młodym rozpala głowy zarówno autorów fantastyki naukowej, jak i badaczy nauk przyrodniczych: biologów i medyków różnych specjalności.

    Opierając się na mniej lub bardziej sensownych teoriach politycy różnych epok podejmowali decyzje mające doprowadzić do stworzenia silniejszego narodu, a co za tym idzie – mocniejszej armii. Zabijano zatem chore i wątłe dzieci, sterylizowano chorych (nade wszystko chorych psychicznie), ograniczano prawa do posiadania potomstwa jednych, a nakazywano prokreację innym. To właśnie były programy i działania eugeniczne. Nazistowska III Rzesza była na tym polu szczególnie aktywna. Jej upadek, a nade wszystko procesy norymberskie potępiające tego typu praktyki, doprowadziły (a raczej tak się wydawało) do definitywnego odrzucenia polityki eugenicznej.

    Życie jednak pokazało, że „definitywne” odrzucenie zbudowanych na ideologii rasistowskiej praktyk eugenicznych ma niewielką trwałość. Pomysł na „nowy, wspaniały świat” powrócił tylnymi drzwiami na fali etyki utylitarnej. Posługując się retoryką odwołującą się do „jakości życia”, a jednocześnie mocno podkreślając prawo do nieskrępowanej niczym wolności, zwolennicy eugenicznych ścieżek przeforsowali niemal na całym świecie pogląd, iż dla obarczonego wadami (genetycznymi lub rozwojowymi) dziecka lepiej będzie się nie urodzić, niż urodzić się i cierpieć (przy okazji powodując cierpienia rodziców i innych wcześniej urodzonych ludzi). W ten sposób doprowadzono do sytuacji, w której wykrycie jakiejkolwiek wady genetycznej jest niemal równoznaczne z wydaniem wyroku śmierci na nienarodzonym dziecku.

    W podobnym kierunku i w oparciu o podobną logikę proponuje się – a niekiedy także wykonuje – sterylizację osób chorych i upośledzonych umysłowo. Celem tych wszystkich działań jest wyeliminowanie chorób genetycznych i stworzenie zdrowego społeczeństwa. Wbrew pozorom, idea ta jest w swej istocie absurdalna, ponieważ wad genetycznych wyeliminować się nie da, tym bardziej zaś nie da się ich usunąć przy wykorzystaniu technik sztucznego rozrodu. Sam proces zapłodnienia i rozwoju człowieka jest związany z kolejnymi mutacjami i choć większość z nich nie ma znaczącego wpływu na życie i sposób funkcjonowania człowieka, są one nieodłączną częścią naszej egzystencji.

    Rozwój nauk genetycznych sprawił, że pokusa manipulacji ludzką naturą powróciła ze zdwojoną siłą i choć na dzień dzisiejszy rzeczywiste możliwości prowadzenia skutecznego programu eugenicznego są wciąż bardzo ograniczone, badania prowadzone w tym kierunku wróciły do łask, choć pod nieco odmiennymi szyldami. Większość z nich prowadzi się w ramach poszukiwania nowych dróg terapii genowych, tym bardziej, że – jak głosi jeden z najbardziej znanych sloganów – „lepiej jest zapobiegać, niż leczyć”.

    Oczywiście, w terapii genowej nie ma nic złego, jak długo jest terapią, czyli służy leczeniu chorób i wad. Takie działanie nie ma zresztą nic wspólnego z eugeniką. Problem pojawia się, gdy technikami właściwymi dla manipulacji genetycznych próbuje się modyfikować komórki rozrodcze, po to, aby wyeliminować możliwość wystąpienia choroby u potomstwa. Cóż złego w takich zabiegach, mógłby ktoś zapytać. Przyczyny negatywnej oceny są dwie: po pierwsze modyfikacja komórek rozrodczych jest możliwa do przeprowadzenia tylko w ramach technik sztucznego rozrodu (in vitro); po drugie skutki takiej interwencji u potomstwa są trudne do przewidzenia i możliwe jest nie tylko spowodowanie innych zespołów genetycznych, ale też – co znacznie poważniejsze – naruszenie genetycznej tożsamości człowieka.

    To poprawianie natury nazywane jest to niekiedy „medycznym wzmocnieniem” (medical enhancement), ale za pozytywnie brzmiącym terminem kryje się mroczna rzeczywistość. Przyzwolenie na genetyczne zmiany w komórkach rozrodczych otworzyłoby drogę do prób tworzenia ludzi o z góry założonych cechach intelektualnych i fizycznych, prowadząc do faktycznego rasizmu – gdy powstają grupy ludzi o z góry zaprogramowanych zdolnościach i cechach. Dałoby to szansę na wyhodowanie ludzi o cechach potrzebnych w wojsku albo na budowach, do pracy intelektualnej lub polityki… Człowiek przestałby być podmiotem – stałby się na nowo trybikiem w złożonej machinie życia społecznego.

    Taka jest eugenika – pod płaszczem szczytnych idei troski o zdrowie społeczne, kryje się nowe oblicze rasizmu, uzależniającego wartość ludzkiego życia od poszczególnych cech (lub ich braku). Konsekwentnie za taką ewaluacją idzie przyznanie lub odmowa prawa do życia.

    ks. Piotr Kieniewicz MIC

    inizio pagina

    Aktualności Radia Watykańskiego, 8.03.2013 – wersja dźwiękowa

    ◊   Słuchaj:

    inizio pagina

    Magazyn Radia Watykańskiego – 8.03.13

    ◊   Słuchaj:

    inizio pagina

    Biuletyn Radia Watykańskiego jest rozsyłany gratis na adresy abonentów. Jak dokonać prenumeraty lub jak z niej zrezygnować informujemy na stronie www.radiovaticana.org/polski