„Jezusowy krzyż jest Słowem, którym Bóg odpowiedział na zło świata” – to drugi dzisiejszy papieski tweet opublikowany wieczorem niedługo przed Drogą Krzyżową w Koloseum, miejscu męczeństwa pierwszych chrześcijan. W transmitowanym na cały świat przez radio i telewizję nabożeństwie Drogi Krzyżowej weźmie też udział Ojciec Święty. Autorem rozważań o Męce Pańskiej jest tym razem arcybiskup Perugii kard. Gualtiero Bassetti. Pierwsza droga krzyżowa w Koloseum została zorganizowana w 1750 roku przez papieża Benedykta XIV. Tę tradycję wznowił w 1964 r. papież Paweł VI.

Głównym dzisiejszym wydarzeniem w Watykanie była popołudniowa liturgia Męki Pańskiej pod przewodnictwem Papieża. Zgodnie ze zwyczajem kazanie pasyjne wygłosił papieski kaznodzieja o. Raniero Cantalamessa OFMCap. Tematem kazania był związek Bożego miłosierdzia z Bożą sprawiedliwością. Włoski franciszkanin rozpoczął od przedstawienia zniekształconego obrazu Boga jaki ma większość współczesnych ludzi. Bóg jest postrzegany dzisiaj jako Najwyższa Istota, która stoi na przeszkodzie wolności i rozwoju człowieka. Nakłada na człowieka zakazy i nakazy. Nawet w Kościele Boże miłosierdzie i miłość były często źle rozumiane:

„Oczywiście w chrześcijaństwie nie pomijano miłosierdzia! Ale powierzano mu jedynie zadanie łagodzenia niepodważalnych wymagań sprawiedliwości. Miłosierdzie było wyjątkiem, a nie regułą. Rok Miłosierdzia jest szczególną okazją, aby pokazać prawdziwy obraz Boga. Ojca, który nie tylko czyni miłosierdzie, ale jest miłosierdziem. To odważne stwierdzenie opiera się na fakcie, że Bóg jest miłością”.

W takim razie czym jest Boża sprawiedliwość?  Po pierwsze przyjedzie czas, kiedy każdy otrzyma zapłatę za swoje uczynki: ci którzy wytrwali w dobrych uczynkach otrzymają  życie wieczne; ci zaś, którzy oddają się nieprawości - gniew (Rz 2, 6-8). Jednak nie to jest nowością, którą Chrystus przyniósł na świat. Dobra Nowina polega na tym, że choć wszyscy jesteśmy grzesznikami, to poprzez wiarę w Jezusa i jego krew przelaną na krzyżu nasze grzechy zostały nam odpuszczone, to znaczy, że zostaliśmy usprawiedliwieni. Sprawiedliwość Jezusa polega więc na usprawiedliwieniu grzesznika:

„Bóg wymierza sprawiedliwość czyniąc miłosierdzie! Oto wielkie objawienie. Jak mówi apostoł Paweł Bóg jest ‘sprawiedliwy i usprawiedliwia’ (Rz 3, 26). Jest sprawiedliwy tzn. wierny samemu sobie, kiedy usprawiedliwia człowieka, ponieważ sam Bóg jest miłością i  miłosierdziem. Wymierza sam sobie sprawiedliwość, czyli ukazuje siebie samego takim jakim jest, a jest miłosierny. Tak więc, kiedy się mówi, że ukazała się Boża sprawiedliwość, to to samo co powiedzieć: ukazała się dobroć Boga, Jego miłość, Jego miłosierdzie. Sprawiedliwość Boga, nie tylko nie przeczy Jego miłosierdziu, ale się w nim zawiera”.

Tak więc Boża sprawiedliwość polega przede wszystkim na tym, że czyni nas ludźmi sprawiedliwymi. Przeciwieństwem miłosierdzia nie jest więc sprawiedliwość, lecz zemsta. To dlatego Jezus sprzeciwiał się zasadzie „oko za oko, ząb za ząb”. Przebaczając grzechy Bóg nie rezygnuje ze sprawiedliwości, ale rezygnuje z zemsty:

„Nienawiść i okrucieństwo ataków terrorystycznych, jakie miały miejsce w tym tygodniu w Brukseli, pomagają nam zrozumieć Bożą moc zawartą w ostatnich słowach Chrystusa: Ojcze, wybacz im bo nie wiedzą, co czynią (Łk 23, 34). Dlatego też jakby daleko nie posunęła się ludzka nienawiść, to jednak miłość Boga jest i będzie zawsze mocniejsza. W obecnych okolicznościach to do nas zwrócona jest przestroga apostoła Pawła: Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj! (Rz 12, 21). Musimy odmitologizować zemstę zemście! Stała się ona mitem ogarniającym i przenikającym wszystkich i wszystko, zaczynając od dzieci. Większa część historii, które widzimy na ekranie i w grach komputerowych, to historie zemsty zamaskowane pod zwycięstwem dobrego bohatera. Połowa, jeśli nie więcej cierpienia, które jest na świecie, wypływa z pragnienia zemsty, tak jeśli chodzi o relację między ludźmi, czy też między państwami lub narodami” – zakończył papieski kaznodzieja.                                          

dw / rv

„Wyryj Panie w naszych sercach uczucia wiary, nadziei, miłości, ubolewania z powodu naszych grzechów”. Ten papieski wpis na Twitterze jest najlepszym komentarzem do tego, co przeżywa Kościół w Wielki Piątek. Tego dnia wspomina się bowiem mękę i śmierć Chrystusa, które stały się drogą odkupienia ludzkości przez Boga.

Kościół w tym dniu wstrzymuje się od sprawowania Eucharystii. W świątyniach i kaplicach odprawia się specjalną Liturgię Męki Pańskiej. W jej trakcie odczytywany jest odnośny, obszerny fragment Ewangelii wraz z rozbudowaną modlitwą powszechną. Po niej następuje adoracja Krzyża i obrzęd Komunii św.

Także w Watykanie głównym wydarzeniem dnia jest właśnie liturgia wielkopiątkowa sprawowana pod przewodnictwem Ojca Świętego w Bazylice Watykańskiej. Kazanie pasyjne głosi jednak tradycyjnie papieski kaznodzieja o. Raniero Cantalamessa OFMCap.

Natomiast wieczorem Franciszek weźmie udział w nabożeństwie Drogi Krzyżowej w rzymskim Koloseum. Już od lat jest ona transmitowana przez radio i telewizję kilkudziesięciu krajów świata. W tym roku autorem rozważań o Męce Pańskiej jest arcybiskup Perugii kard. Gualtiero Bassetti. Początek Drogi Krzyżowej o godz. 21:15.

lg/ rv 

Wielki Piątek to w Hiszpanii najważniejszy dzień Wielkiego Tygodnia. Na ulice wychodzą wówczas tysiące pokutników w charakterystycznych kapturach. Bractwa przygotowują się do tego dnia pieczołowicie przez cały rok. 

W Sewilli w nocy z czwartku na piątek ma miejsce niezapomniana „Madrugá”. Tuż po północy na ulice wychodzi sześć bractw pokutnych, które niosą na barkach piękne figury, tzw. „pasos”, m. in. Chrystusa El Gran Poder czy też Matki Bożej Macarena. Wyniesienie „pasos” z kościoła wymaga ogromnej precyzji i koordynacji tzw. „costaleros”. Już na ulicy Matkę Bożą wita hymn Hiszpanii oraz burza oklasków i okrzyki „guapa” – czyli „piękna”. Z ładnie przybranych balkonów można usłyszeć śpiew saet – krótkich pieśni ku czci Jezusa i Maryi. Procesje te trwają nawet kilkanaście godzin. W piątek po południu wychodzą kolejne bractwa. Ma się wrażenie, że przez 24 godziny mieszkańcy Sewilli są na ulicach miasta. Dla wielu jest to najważniejszy dzień w roku.

Z kolei na północy Hiszpanii dzisiejsze procesje mają charakter bardziej wyciszony. W wielu miejscowościach ma miejsce tzw. Procesja Milczenia. Widok setek czy tysięcy osób, które towarzyszą Chrystusowi w milczeniu, robi duże wrażenie, szczególnie w Hiszpanii, gdzie gwar i hałas są na porządku dziennym.

Do zwyczajów Wielkiego Piątku należy „Kazanie o ostatnich siedmiu słowach Chrystusa”, które głoszą znani i doświadczeni kaznodzieje. W Valladolid ma ono miejsce na rynku głównym w obecności władz miasta, biskupa oraz wszystkich bractw, które przynoszą „pasos” ilustrujące ostatnie słowa Jezusa. Mało kto wie, że inicjatorem kazania o siedmiu słowach Jezusa był jezuita Francisco del Castillo, znany jako „apostoł Indian i czarnoskórych” w Peru. Po raz pierwszy wygłosił je w Limie w 1660 r. Kazanie rozpoczynało się w południe i trwało nieprzerwanie do godziny piętnastej. Zwyczaj bardzo szybko rozszerzył się w Peru, a  następnie przyszedł do Hiszpanii.

M. Raczkiewicz CSsR, Madryt/ rv

Wszyscy mieszkańcy Syrii doświadczają teraz w swoim życiu Wielkiego Piątku, ale w szóstym roku wojny są tam oznaki nadziei na inną niż w ostatnich latach Wielkanoc. Tak uważa nuncjusz apostolski w tym kraju, abp Mario Zenari. 

„Są oznaki budzące nadzieję, jak zawieszenie broni w części Syrii, które utrzymuje się dość dobrze od trzech tygodni. To już wielka ulga, jak nie grożą bomby. Inną pozytywną oznaką jest rozprowadzanie pomocy humanitarnej, rozpoczęte również w strefach trudno dostępnych, gdzie jest ok. 4,5 mln ludzi. Równocześnie trwa dialog w Genewie w poszukiwaniu rozwiązania politycznego. Droga nie jest łatwa, ale wszyscy zdają sobie sprawę, że innego rozwiązania nie ma. To Wielki Piątek, który przeżywają wszyscy Syryjczycy, szósty Wielki Piątek, krzyż naprawdę bardzo ciężki. Pomyślmy o tak wielu ofiarach, o ponad dziesięciu tysiącach dzieci, które zginęły w tej wojnie czy to pod gruzami, czy trafione kulą albo zatopione w morzu. Pomyślmy o tak licznych dzieciach wstrząśniętych przemocą, którą widziały czy której padły ofiarą. Módlmy się z nadzieją, żeby to był ostatni Wielki Piątek, ostatni Piątek Męki. Żeby krzyż stał się lżejszy i również Syria mogła dojść do Wielkanocy, do dnia Zmartwychwstania po tych sześciu latach Wielkiego Piątku” – powiedział nuncjusz w Damaszku.

ak/ rv

W czasie wszystkich nabożeństw Wielki+ego Tygodnia kościoły w Aleppo są pełne. „Nasza boleśnie zraniona wojną wspólnota z wielką nadzieją oczekuje Zmartwychwstania” – mówi o. Ibrahim Alsabagh, pracujący w tym do niedawna jeszcze oblężonym mieście. Franciszkanin zauważa, że w szóstym roku wojny przygotowania do świąt naznaczone są ogromną solidarnością międzyludzką i otwartością na najbardziej potrzebujących.

„Kruche zawieszenie broni wlało w nasze serca nadzieję na upragniony pokój i modlitwa o ten dar jest głównym błaganiem zanoszonym w tych dniach do Boga” – mówi kapłan. Wyznaje, że jego samego porusza liczny udział wiernych w wielkotygodniowych nabożeństwach. Wielu wydaje się to niemożliwe, ale życie religijne w wojennym Aleppo toczy się takim samym rytmem, jak w innych miejscach świata, a jedynym wyróżnikiem są wszechobecne ruiny, wśród których dziś przechodzi Droga Krzyżowa.

Franciszkanin dodaje, że mieszkańcy Aleppo  mogą świętować dzięki pomocy otrzymanej z zagranicy. „Rozdajemy żywność, pomagamy odbudować zniszczone domy i cysterny na wodę” – mówi o. Ibrahim. Dodaje, że dzieci i młodzież aktywnie włączają się w niesienie pomocy potrzebującym, szczególnie starszym, chorym i tym, którzy stracili bliskich. Świąteczne wsparcie trafia także do muzułmanów.

bz/ rv

Chrześcijanie w stolicy irackiego Kurdystanu otrzymają dary od Ojca Świętego. Przekaże je ordynariusz włoskiej diecezji Carpi koło Bolonii. Bp Francesco Cavina uda się do Irbilu w dniach 1-4 kwietnia z delegacją włoskiej sekcji Papieskiego Stowarzyszenia Pomoc Kościołowi w Potrzebie. Kiedy Papież dowiedział się o tych planach, zaraz zadzwonił do bp. Caviny z prośbą o przewiezienie darów. Są to paramenty liturgiczne oraz pomoc finansowa wysokości 100 tys. euro.

Franciszek przekazał też ordynariuszowi Carpi list, w którym pochwala inicjatywę podróży do Iraku, podjętą przez tę organizację. Stale niesie ona pomoc chrześcijanom w potrzebie zarówno tam, jak i w wielu innych krajach. Ojciec Święty podkreśla, że jest to wyrazem przyjaźni i kościelnej komunii. Zachęca, by nie zapominać o świadectwie prześladowanych za wiarę w Chrystusa, którzy uczą nas czerpać siły z Jego Misterium Paschalnego.

ak/ rv

Władze izraelskie udzieliły chrześcijanom ze Strefy Gazy zezwoleń na udanie się do Jerozolimy, by wziąć udział w obchodach wielkanocnych. Uzyskała je zdecydowana większość składających podanie, bo aż 95 proc. Tamtejsi wyznawcy Chrystusa przyjęli tę wiadomość z wielkim entuzjazmem. Dotychczas armia Izraela zazwyczaj odrzucała takie podania, zwłaszcza gdy składały je osoby poniżej 35. roku życia. Uzyskane zezwolenia dają możliwość wyjazdu do Jerozolimy w ciągu najbliższych 45 dni. Okres ten obejmuje obchody paschalne zarówno według naszego kalendarza gregoriańskiego, jak i według wschodniego, czyli juliańskiego, w którym Wielkanoc przypadnie tym razem dopiero 1 maja.

Dotąd podania o zezwolenie na opuszczenie Strefy Gazy z okazji świąt Bożego Narodzenia czy Wielkanocy składano władzom izraelskim za pośrednictwem Kościoła prawosławnego. W tym roku po raz pierwszy zajął się tym bezpośrednio Kościół katolicki.

Jak poinformował proboszcz jedynej w Strefie Gazy parafii katolickiej, na zgłoszenie podań władze Izraela wyznaczyły tylko jeden dzień, 20 lutego. Spośród 1300 mieszkających tam chrześcijan „zgłosiło się 890 – powiedział ks. Mario da Silva. – Wielu młodych składało podanie już po raz któryś z kolei, nie mając dużych nadziei na jego pozytywne rozpatrzenie. Nie wiedzieliśmy, ile zezwoleń zostanie wydanych i ostatnio z wielkim zaskoczeniem dowiedzieliśmy się, że jest ich 847, a więc 95 proc. podań przyjęto. Najważniejsze, że większość młodych chrześcijan otrzymało zezwolenie. Niektórzy z nich nie mogli opuszczać Strefy Gazy już od co najmniej ośmiu lat” – dodał pracujący tam brazylijski kapłan.

ak/ rv

Terroryzm islamu rodzi się wewnątrz tej religii i kwestionuje Europę – uważa ks. Samir Khalil Samir, który urodził się w Egipcie. Jezuita wykładający na Uniwersytecie św. Józefa w Bejrucie wyjaśnia, że w islamie istnieje „starcie między fundamentalistami i radykalnymi ekstremistami z jednej, a umiarkowanymi czy intelektualistami z drugiej strony”. Podczas gdy ruchy islamskie odwołują się do tekstów Koranu nakłaniających do przemocy, umiarkowani mówią: „Tego, co zostało napisane 14 wieków temu, nie można czytać dziś dosłownie, bo świat się zmienił”.

Jednak radykałowie z tym się nie zgadzają. Obecnie w islamie „przeważa, także z powodu potęgi ekonomicznej takich krajów jak Arabia Saudyjska czy Katar, najbardziej fanatyczna wizja teologiczna islamu, wahabizm – mówi bliskowschodni jezuita, ks. Samir. – Kiedy czerpie się z tej wizji dodając przemoc materialną, rodzi się terroryzm”. 

„Trzeba jednak powiedzieć, dlaczego uderza on w Zachód. Bo to inna potęga świata. Zachód muzułmanie widzą jako chrześcijański, a wojnę z nim jako należącą do zdobywania świata przez islam. Fakt, że młodzi wychowani w Belgii mogli dojść do takich potworności, kwestionuje Europę. Co zrobiliśmy, by pomóc muzułmanom naprawdę się zintegrować? Nie wszyscy muzułmanie są terrorystami, ale wśród nich, w oparciu o Koran i na swój sposób interpretowaną tradycję islamską, rodzi się terroryzm. Jest nienawiść do Zachodu z jednej strony dlatego, że dominuje on świat na różnych płaszczyznach, od kultury do polityki, a z drugiej, bo to ateiści, ludzie niereligijni, a więc wróg do usunięcia. Kiedy Zachód był bardziej wierzący, możliwy był jakiś dialog, nawet tam, gdzie występowały opory. Teraz dialog stał się niemożliwy! Politycy mówią po ostatnich zamachach, że nie można ulegać strategii lęku i trzeba zachować jedność, ale należy powiedzieć coś więcej: musimy pomóc muzułmanom zintegrować się kulturowo. Bez integracji będzie nienawiść”.

ak/ rv

Kard. José Luis Lacunza po raz kolejny wezwał przywódców państw środkowoamerykańskich i Meksyku do rozwiązania tragicznej sytuacji kubańskich emigrantów zablokowanych na granicy Panamy i Kostaryki. Ordynariusz diecezji David w Panamie przypomniał, że twarde stanowisko władz Kostaryki, aby nie przepuszczać przez swoje terytorium Kubańczyków zdążających do Stanów Zjednoczonych, powoduje, iż Panama nie jest w stanie zapewnić odpowiedniej opieki uchodźcom.

Kard. Lacunza rozumie, że poszczególne rządy obawiają się, iż po ułatwieniu emigrantom wstępu do swoich krajów ich liczba może się powiększyć i będzie to historia bez końca. Uważa jednak, że trzeba znaleźć rozwiązanie dla ludzi, którzy są w sytuacji bez wyjścia. O pomoc i interwencję u prezydenta Panamy, aby nabrzmiały problem rozwiązać na drodze dyplomatycznej, poprosili kardynała sami kubańscy uchodźcy.

dw / rv

Południowokoreańscy chrześcijanie zawiozą kolejną dostawę leków do Korei Północnej. W ich gronie będą też księża katoliccy, a odwiedziny w tym rządzonym przez komunistów kraju staną się okazją do odprawienia Mszy na terenie ambasady polskiej w Phenianie.

Lekarstwa przeznaczone są dla 1,5 tys. chorych na gruźlicę i pokrywają dla każdego półroczną kurację. Jest to jedna z bardzo rozpowszechnionych w tym kraju chorób, stąd też reżimowe władze, będąc w potrzebie, uchylają swe granice, by przyjąć pomoc humanitarną. Południowokoreańska fundacja prowadzi na Północy 11 ośrodków dla gruźlików, a ostatnio otrzymała pozwolenie na otwarcie kolejnych pięciu. Szkoli też lekarzy i pielęgniarzy w diagnozowaniu i leczeniu tej choroby.

bz/ rv

Tłumy wiernych wypełniły w całym kraju świątynie, by uczestniczyć we wczorajszej, wieczornej Mszy Wieczerzy Pańskiej. W archikatedrze gdańskiej liturgii przewodniczył tamtejszy arcybiskup, który w homilii odniósł się m.in. do zamachów terrorystycznych w Brukseli.

„Kolejne wyzwanie dla narodów i państw, aby znalazły siłę, determinację, odpowiednie narzędzia, aby postawić tamę złu, skończyć z tą paplaniną słowną, z tymi hasłami, światłami, folklorem, a trzeba uderzyć skutecznie w źródło, w zbrodnicze, terrorystyczne struktury, które za nic mają Boże prawo miłości” – mówił abp Sławoj Leszek Głódź.

Metropolita gdański wezwał wiernych, aby przyjrzeli się swoim uczynkom, słowom i zachowaniu, bo nigdy dość refleksji i pytań.

R. Łączny, KAI

„Zakończcie polemiki, Ojczyzna jest ważniejsza od partykularnych interesów różnych partii” – apelował do polityków kard. Stanisław Dziwisz. W Kalwarii Zebrzydowskiej metropolita krakowski uczestniczył w tradycyjnej wielopiątkowej procesji i wygłosił kazanie.

W słowie pasterskim kard. Dziwisz wezwał, by miłość i solidarność okazały się mocniejsze od wszystkich nieporozumień i niechęci. „Proszę o dalekowzroczność i rozwagę w tym zakresie, bo sprawa Ojczyzny i narodu jest ważniejsza od partykularnych interesów poszczególnych ugrupowań partyjnych. Proszę przyjąć moje słowo jako wyraz życzliwości i troski Kościoła o dobro wszystkich synów i córek narodu polskiego” – mówił metropolita krakowski.

Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej jest jednym z głównych sanktuariów w Polsce. Każdego roku w obchodach Wielkiego Tygodnia i Chwalebnego Misterium Męki Pańskiej uczestniczą tysiące wiernych.

R. Łączny, KAI

W Magazynie: Wielki Piątek – „Krzyż i cierpienie w naszym życiu” – Radio Victoria, Łowicz

Słuchaj:  

Słuchaj: