Zastanówmy się nad historią naszego życia, nad błogosławieństwem i upadkami, nad łaską i naszymi grzechami, i zobaczmy w tym wierność Boga – zachęcał Papież na porannej Mszy w Domu św. Marty. Swą homilię osnuł wokół historii Abrahama i Boga, który jest zawsze wierny.

Ojciec Święty podkreślił, że Abraham jako człowiek wiary i nadziei wierzy, gdy słyszy, że będzie miał syna pomimo swoich 100 lat i niepłodności żony; wierzy wbrew nadziei. Gdyby ktoś chciał opisać życie Abrahama – mówił Franciszek – mógłby powiedzieć, że to wielki marzyciel. I rzeczywiście miał coś z niego, ten sen nadziei, ale nie był szaleńcem.

„Wystawiony na próbę po tym, jak urodził mu się chłopiec. Kiedy syn był jeszcze nastolatkiem, został wezwany, by złożyć go w ofierze. Okazał posłuszeństwo i poszedł wbrew nadziei. To jest nasz ojciec Abraham, który idzie dalej, ciągle dalej, a  kiedy Jezus mówi, że Abraham ujrzał Jego dzień, widział Jezusa, rozradował się. Tak: widział tę obietnicę i tę radość zobaczenia pełni obietnicy przymierza, radość ujrzenia, że Bóg go nie oszukał, że Bóg – jak modliliśmy się w psalmie responsoryjnym – zawsze jest wierny swojemu przymierzu” – powiedział Papież.  

Franciszek zauważył, że między Abrahamem a nami jest inna historia; to historia Ojca niebieskiego i Jezusa, dlatego mówi On do faryzeuszów: Abraham rozradował się nadzieją, bo ujrzał „mój dzień”, „widział go i był pełen radości”. Kościół zachęca nas więc dzisiaj, abyśmy zatrzymali się i zobaczyli „nasze korzenie”, „naszego ojca”, który stworzył z nas lud.

„Popatrzmy na historię: nie jestem sam, należę do ludu. Idziemy razem. Kościół jest ludem. Ale ludem wyśnionym przez Boga, ludem, który wydał na ziemi ojca będącego posłusznym, i mamy Brata, który oddał za nas swoje życie, aby stworzyć z nas lud. I w ten sposób możemy patrzeć na Ojca i dziękować, patrzeć na Jezusa i dziękować, patrzeć na Abrahama i na nas, którzy uczestniczymy w tej drodze” -  mówił Ojciec Święty.

Na zakończenie Papież zachęcił, aby dzisiejszy dzień stał się dla nas „dniem pamięci”. Podkreślił, że w tej wielkiej historii, której ramy tworzą Bóg i Jezus, jest i mała historia każdego z nas.

„Zachęcam was, byście usiedli dziś na pięć, dziesięć minut, bez radia ani telewizji, i zastanowili się nad własną historią: nad tym co było w niej błogosławieństwem i nad wszelkimi problemami. Nad łaską i grzechami, nad wszystkim – mówił Franciszek. – I byście dostrzegli w tym wierność Boga, który pozostał wierny swemu przymierzu, pozostał wierny obietnicom złożonym Abrahamowi, pozostał wierny zbawieniu, które obiecał w swym Synu Jezusie. Jestem pewien, że wśród brzydkich rzeczy, bo każdy z nas je ma w swoim życiu, odkryjemy także piękno miłości Boga, piękno Jego miłosierdzia, piękno nadziei. I jestem przekonany, że napełni to nas wszystkich radością”.

pp, bz/ rv

Papież łączy się duchowo ze swoimi rodakami, dotkniętymi w ostatnich dniach ulewnymi deszczami. „Z bólem przyjąłem wiadomość o poważnych szkodach, jakie spowodowały one w licznych prowincjach” Argentyny – pisze Franciszek w liście do przewodniczącego episkopatu tego kraju, metropolity Santa Fe de la Vera Cruz abp. José Maríi Arancedo. Ewakuowano tam już ponad 7 tys. osób, a tysiące domów zostało zniszczonych.

„Proszę Cię, drogi bracie, byś przekazał wyrazy mojej bliskości tym tysiącom ludzi, którzy musieli zostać ewakuowani, a wielu z nich straciło w jednej chwili wszystko, co mieli: dom, dobra, rodzinne pamiątki... owoc tylu lat wyrzeczeń i pracy – pisze Ojciec Święty do abp. Arancedo. – Pragnę towarzyszyć modlitwą i słowami zachęty biskupom, księżom i wiernym licznych parafii, którzy w tych chwilach potrzeby starają się być blisko swojego ludu; a także władzom, instytucjom i wolontariuszom, aby współpracując między sobą w duchu jedności nieśli wszystkim dotkniętym tą klęską żywiołową świadectwo braterskiej solidarności” – czytamy w papieskim liście do przewodniczącego episkopatu Argentyny, cierpiącej  w tych dniach katastrofalne skutki ulewnych deszczów.

ak/ rv

Papież przyjął na audiencji nowego ambasadora Brazylii przy Stolicy Apostolskiej, który złożył listy uwierzytelniające. 68-letni Luiz Felipe Mendonça jest żonaty i ma córkę. Ukończył studia prawnicze oraz z zakresu dyplomacji. Pracował następnie w brazylijskim ministerstwie spraw zagranicznych i w placówkach dyplomatycznych. W ostatnich latach był ambasadorem swojego kraju kolejno w Salwadorze i w Nikaragui.

ak/ rv

Tegorocznej wielkoczwartkowej Mszy Wieczerzy Pańskiej Ojciec Święty będzie przewodniczył w zakładzie karnym w Paliano na południowy wschód od Rzymu. Podczas niej umyje nogi grupie więźniów. Papieska wizyta w tej miejscowości, położonej na terenie diecezji Palestrina, będzie miała charakter ściśle prywatny.

Zwyczaj sprawowania liturgii Wieczerzy Pańskiej nie w rzymskiej bazylice, ale w miejscach, gdzie ludzie szczególnie cierpią, i to często właśnie w więzieniach, Franciszek wprowadził od samego początku swego pontyfikatu. Już w jego pierwszy Wielki Czwartek, 28 marca 2013 r., odprawił ją w zakładzie karnym dla nieletnich w Casal del Marmo na rzymskich peryferiach. W następnych latach miejscem tej Eucharystii były kolejno: ośrodek dla niepełnosprawnych Fundacji ks. Gnocchiego w Rzymie (2014), rzymskie więzienie Rebibbia (2015) i obóz dla uchodźców w Castelnuovo di Porto na północ od Wiecznego Miasta (2016).

ak/ rv

Ks. prof. Waldemar Chrostowski jest współautorem księgi jubileuszowej dla Benedykta XVI, prezentowanej dziś w Rzymie. Dzieło powstało z okazji przypadających 16 kwietnia 90. urodzin Papieża seniora. Nosi tytuł „Cooperatores Veritatis”, czyli „Współpracownicy prawdy”. Księga zawiera okolicznościowe teksty napisane przez 11 laureatów Nagrody Ratzingera, do grona których należy także ks. prof. Chrostowski.

„Tej pracy zbiorowej od początku przyświecały dwa cele. Teksty miały naśladować styl Benedykta XVI, a więc miały być zwięzłe, a zarazem miały mieć charakter esejów, a więc nie artykułów specyficznie naukowych, ale tekstów przeznaczonych dla szerokiego grona odbiorców” – mówi Radiu Watykańskiemu ks. prof. Chrostowski. Wskazuje, że ta księga pamiątkowa skierowana jest do ludzi wierzących, którzy chcieliby głębiej zrozumieć i lepiej poznać meandry współczesnego myślenia teologicznego. Polski teolog swój tekst poświęcił „Qumran w teologii Benedykta XVI”.

„Bardzo ciekawe jest to, jak Joseph Ratzinger, a od roku 2005 Papież Benedykt XVI patrzył na Qumran. Otóż widział w nim, w tych znaleziskach z Qumran, wskazujących na wspólnotę, która żyła nad Morzem Martwym pod koniec okresu Starego i na początku czasów Nowego Testamentu, świadectwo wielopostaciowości ówczesnego judaizmu. Wielopostaciowości, czyli tego, że w skład życia żydowskiego wchodziły bardzo różne nurty i że można dzięki temu powiedzieć, iż również chrześcijaństwo, które narodziło się w łonie judaizmu, stanowiło jedno z jego części – mówi ks. prof. Chrostowski. – To jest bardzo ważne, dlatego że ukazuje nam, potwierdza nam, iż od samego początku chrześcijaństwo było do przyjęcia przez Żydów. I to dzięki tym Żydom, którzy wyznali Jezusa Chrystusa jako pierwsi, jesteśmy chrześcijanami. Benedykt XVI wskazywał również na specyficzne instytucje związane z Qumran i ze wspólnotą, która Qumran zamieszkiwała, a które rzucają światło, pozwalające nam lepiej zrozumieć same początki chrześcijaństwa. To jest treść tego eseju. Myślę, że wpisuje się on w całość. Chcieliśmy bowiem uhonorować Papieża seniora, który ze wszech miar zasługuje na to, by jego 90. urodziny zostały uczczone właśnie i w ten sposób”.

„Cooperatores Veritatis” zostało wydane po włosku i angielsku przez watykańską oficynę Libreria Editrice Vaticana.

bz/ rv

W Watykanie zaprezentowano Kościelny Rocznik Statystyczny. Zawiera on dane z 2015 r., zestawiając je ze stanem z roku poprzedniego oraz w perspektywie pięcioletniej od 2010 r.

W 2015 r. było na świecie 1.285 mln ochrzczonych w Kościele katolickim, czyli o 1 proc. więcej niż w roku poprzednim i 7,4 proc. więcej niż przed 5 laty. Największy przyrost odnotowano w Afryce: 19,4 proc. za 5 lat. W tym też okresie wzrosła liczba biskupów, najwięcej w Azji (5,4 proc.) i Europie (4,2), oraz diakonów stałych – o 14,4 proc.

W 2015 r. po raz pierwszy od 2000 r. spadła natomiast liczba kapłanów. Jest ich obecnie 414.656. Największe ubytki odnotowano w Europie (2502). Nie zdołał ich zrównoważyć wyraźny wzrost liczby kapłanów w Afryce i Azji. Z tendencją tą wiąże się również spadek liczby powołań. W perspektywie pięcioletniej widać wzrost liczby seminarzystów po Roku Kapłańskim 2010, (118.990 – 2010, 120.616 – 2011, 120051 – 2012) a następnie ustawiczny spadek od r. 2013. (118.251 – 2013, 116.939 – 2014, 116.843 – 2015).

Innym niepokojącym zjawiskiem, na które wskazuje Kościelny Rocznik Statystyczny jest spadek liczby sióstr zakonnych w skali światowej: o 7,8 proc. od 2010 r. Tendencja ta nie dotyczy jednak Afryki (+ 7,8 proc) i Azji południowo-wschodniej (+ 3,9), gdzie odnotowano wyraźny wzrost. Sióstr zakonnych ubywa zwłaszcza w Ameryce Północnej (-17,9 proc.) i Europie (13,4 porc.). W sumie w 2015 r. było ich na świecie 670 tys.

kb/ rv

Podsumowanie Światowych Dni Młodzieży z Papieżem Franciszkiem w Krakowie i przygotowania do spotkania młodych w Panamie w 2019 roku – to główne tematy trwającego w Rzymie zjazdu koordynatorów ŚDM z ponad 100 krajów. Forum organizowane jest przez nową Dykasterię ds. Świeckich, Rodziny i Życia, odpowiadającą obecnie za przygotowanie Dni Młodzieży.

Jako największe atuty ostatniego spotkania młodych delegaci światowych episkopatów wskazywali gościnność i świadectwo wiary polskich rodzin oraz piękne scenariusze i przebieg głównych celebracji w Krakowie – mówi ks. Grzegorz Suchodolski, wieloletni dyrektor Krajowego Biura Organizacyjnego ŚDM i sekretarz generalny Komitetu Organizacyjnego ŚDM Kraków 2016.

„To spotkanie tak naprawdę zamyka klamrą ten czas, kiedy Polska była gospodarzem Światowych Dni Młodzieży jako wszystkie polskie diecezje i archidiecezja krakowska w sposób szczególny. Poprzez przekazanie krzyża ŚDM i ikony Salus Populi Romani młodym z Panamy, gdzie odbędzie się kolejne spotkanie, właściwie wracamy do szeregu i stajemy się zwykłymi uczestnikami kolejnych Dni Młodzieży na kontynencie amerykańskim – mówi Radiu Watykańskiemu ks. Suchodolski. –Spotkanie delegatów z ponad 100 krajów świata jest tak naprawdę doświadczeniem nowego Wieczernika, kiedy Duch Święty znowu chce umocnić ten Kościół, który często żyjąc w izolacji, w prześladowaniach, w rozproszeniu nie ma sam w sobie takiej mocy i Pan Bóg nas gromadzi razem, abyśmy odważnie wyszli do świata z tą nową misją. Ta iskra, która wyszła z Krakowa, myślę, że tak samo wychodzi teraz z tego rzymskiego spotkania w sercach wszystkich delegatów, młodych i duchownych, którzy byli obecni. Oni wrócą teraz z wielkim zadaniem do swoich krajów, aby prowadzić dalej duszpasterstwo młodzieży, tym razem od Krakowa do Panamy”.

Ks. Suchodolski podkreśla, że piękne dzieła, jaki powstały dzięki Światowym Dniom Młodzieży, stanowią wyzwanie do dalszej integracji młodzieżowych środowisk diecezjalnych i inspirowania ich do dalszej wspólnej pracy. Nabiera to szczególnego znaczenia przed przyszłorocznym Synodem Biskupów o młodzieży. „Ten Synod może być takim przedłużeniem ŚDM, czyli miejscem, gdzie młodzi mogą naprawdę być głównymi bohaterami i zarazem podmiotem tej troski Chrystusa o zbawienie współczesnego człowieka” – podkreśla wieloletni dyrektor Krajowego Biura Organizacyjnego ŚDM.

bz/ rv

W Medjugorje ludzie otwierają serca na Boga i docierają do źródeł wiary. Choć przyciąga ich tam pobożność maryjna, to jednocześnie jest to miejsce kultu prawdziwe chrystocentrycznego. Abp  Henryk Hoser mówił o tym podczas spotkania konkludującego jego tygodniowy pobyt w tej miejscowości, leżącej na terenie Bośni i Hercegowiny. Jako osobisty wysłannik Papieża Franciszka ordynariusz warszawsko-praski zaznajomił się w tym czasie z różnymi formami prowadzonego tam duszpasterstwa, odbył pieszą pielgrzymkę na Górę Objawień, spotkał się z widzącymi i odprawił Mszę dla pielgrzymów. Podkreślił na niej, że największym „cudem” Medjugorje jest indywidualna spowiedź, będąca sakramentem miłosierdzia i zmartwychwstania.

„W dzisiejszym, bardzo niespokojnym świecie Medjugorje staje się światłem i przesłaniem pokoju” – podkreślił papieski wysłannik podczas spotkania z dziennikarzami. Wskazał, że rokrocznie do tego miejsca przybywa 2,5 mln pielgrzymów, a od 1986 r., gdy zaczęto prowadzić statystyki, rozdano tam ponad 37 mln Komunii św. „Ludzie doświadczają w tym miejscu sacrum i otwierają się na Boga życia” – mówił abp Hoser. Jako najważniejsze elementy duszpasterskie wymienił stojącą w centrum wszelkich działań Eucharystię, głoszenie Słowa Bożego, adorację Najświętszego Sakramentu, różaniec i indywidualną spowiedź. „Są to praktyki coraz bardziej zapominane w starej Europie” – zauważył papieski wysłannik podkreślając, że dzięki nim przybywający do Medjugorje pielgrzymi odkrywają znaczenie życia wewnętrznego i relacji z Bogiem. Przypomniał jednocześnie „płodność” tego miejsca wyrażającą się w ponad 600 powołaniach do życia zakonnego i kapłańskiego.  Abp Hoser podkreślił, że bez wątpienia prowadzi się tam skutecznie nową ewangelizację.

Papieski wysłannik podkreślił, że jego zadaniem było zbadanie sytuacji duszpasterskiej w Medjugorje, a nie wypowiadanie się co do prawdziwości objawień maryjnych. Zachęcił do cierpliwości w tej sprawie podkreślając, że im bardziej problem jest złożony, tym więcej czasu Kościół potrzebuje, by się ostatecznie wypowiedzieć. Wskazał m.in., że w ciągu 36 lat naliczono ponad 40 tys. osobistych objawień. Jest to bardzo duża liczba, tym bardziej, że nie wiąże się to z jednym miejscem, jak to miało np. w Lourdes, tylko, jak to określił abp Hoser, „podąża za widzącym”. Wyraził zarazem przekonanie, że ufnie oczekuje na wynik prac komisji badającej objawienia w Medjugorje i decyzję Papieża w tej sprawie. Podkreślił też znaczenie tytułu, jakim obdarzana jest tam Matka Boża. „W obliczu trzeciej wojny światowej w kawałkach Maryja Królowa Pokoju staje się tutaj światłem dla pogrążonego w mroku współczesnego świata” –  zaznaczył papieski wysłannik na zakończenie swego pobytu w Medjugorje.

bz/ rv

W Syrii trwa niekończąca się tragedia humanitarna. Najbardziej cierpią miliony niewinnych dzieci oraz ludność cywilna pozbawiona podstawowej pomocy żywnościowej i medycznej. W obliczu przedłużania się tego krwawego konfliktu wspólnota międzynarodowa musi zintensyfikować realne wysiłki na rzecz przywrócenia pokoju w tym kraju. Abp Paul Gallagher mówił o tym w Brukseli na międzynarodowej konferencji o  pomocy dla Syrii.

Watykański odpowiednik ministra spraw zagranicznych wskazał, że Stolica Apostolska na miarę swych możliwości od samego początku niesie pomoc w tym pogrążonym w wojnie kraju. Tylko w ubiegłym roku przekazała wsparcie wysokości 200 mln dolarów, z którego skorzystało ponad 4,5 mln Syryjczyków. Abp Gallagher przypomniał, że pomoc niesie się każdemu bez względu na wyznawaną wiarę. „Jedynym kryterium jest dotarcie do ludzi najbardziej potrzebujących i najbardziej zagrożonych” – wskazał szef watykańskiej dyplomacji. Podkreślił, że nadszedł czas na podjęcie poważnych i odpowiedzialnych negocjacji, które ostatecznie położą kres tej krwawej wojnie powodującej ogromną katastrofę humanitarną. Zaapelował jednocześnie do wspólnoty narodów świata, by wprowadziła w życie zasady międzynarodowego prawa humanitarnego, nie pozostawiając milionów ludzi na pastwę losu.

Na marginesie brukselskiej konferencji szef syryjskiej Caritas podkreślił, że dopóki w tym bliskowschodnim kraju nie przywróci się pokoju, żadna pomoc nie będzie wystarczająca. „By stawić czoło obecnemu potężnemu kryzysowi, trzeba rozwiązań politycznych, które zainicjują proces pojednania narodowego” – wskazał bp Antoine Audo.  Przypomniał, że Syryjczycy codziennie nie tylko obawiają się o swe życie, ale muszą zarazem stawiać czoło takim problemom, jak brak pracy, powszechne ubóstwo i rosnąca drożyzna. Stąd Kościół nie tylko niesie doraźną pomoc, ale zainicjował również m.in. program dokształcania zawodowego w takich specjalizacjach, jak murarze, elektrycy czy pielęgniarki. „Młodym przywraca to nadzieję na normalne życie” – podkreśla bp Audo.

bz/ rv

Twierdzenie, że islam to religia pokoju jest po prostu błędem – uważa ks. prof. Samir Khalil Samir SJ, islamolog z Papieskiego Instytutu Wschodniego. Zastrzegł on, że oczywiście w wielu muzułmanach jest wola pokoju. „Nie mogę jednak czytać Koranu i twierdzić, że jest to księga ukierunkowana na pokój. Tak samo Sunna, księga opowieści z życia Mahometa” – powiedział ks. Samir.

Ujawnił on, że osobiście rozmawiał o tym z Papieżem, który nie odniósł się do jego zastrzeżeń, lecz wyjaśnił, że jego stosunek do islamu opiera się na pozytywnych doświadczeniach zdobytych w Argentynie z tamtejszymi muzułmanami, a także wynika z celu, jaki stawia. Chce on bowiem budować mosty i nawiązywać przyjaźnie, dlatego nie zwraca uwagi na aspekty negatywne – powiedział egipski islamolog. Zapewnił on, że Franciszek ma jak najlepsze intencje i musi robić to, co robi. Dialog jest bowiem jedyną możliwą drogą – powiedział ks. Samir.

Pochodzący z Kairu jezuicki islamolog spotkał się wczoraj z dziennikarzami w kontekście papieskiej podróży do Egiptu. Podkreślił, że dziś głównym problemem islamu jest dominacja radykalnych nurtów (Bractwo Muzułmańskie, salafici i wahabici), które decydują o dosłownej interpretacji Koranu. „Islam jest dziś zablokowany przez te trzy redukcjonistyczne tendencje” – podkreśla ks. prof. Samir.

kb/ rv 

Wenezuela „zmierza w kierunku totalitaryzmu” – ostrzega przewodniczący tamtejszego episkopatu, abp Diego Padrón. Ostatnie działania prezydenta Nicolása Maduro wzbudziły również niepokój Organizacji Państw Amerykańskich. 20 z 35 wchodzących w jej skład krajów zaaprobowało [w poniedziałek] 3 marca specjalny dokument, w którym nawołuje do przywrócenia mocy konstytucji, służbom publicznym – autonomii, a parlamentowi – możliwości funkcjonowania. Od wenezuelskiego rządu żąda się tam także uwolnienia więźniów politycznych i wprowadzenia konkretnego kalendarza wyborczego. Prezydent Maduro wezwania te odrzucił.

Kościół już wcześniej wskazywał na zagrożenia związane z ograniczaniem w państwie demokratycznych instytucji. „Otwierają się drzwi arbitralności, korupcji, prześladowań; to zmiana kierunku moralnie nie do przyjęcia” – czytamy w wydanym 31 marca oświadczeniu tamtejszego episkopatu. Biskupi wskazują również, że pośród zawirowań politycznych ludność Wenezueli cierpi niedobory żywności i lekarstw. Zdaniem hierarchów priorytetem dla rządu winno być właśnie rozwiązanie trudnej sytuacji ekonomicznej kraju, a nie większa konsolidacja władzy.

tm/ rv

Episkopat Polski opublikował wskazania dotyczące przygotowania do przyjęcia sakramentu bierzmowania. Miejscem takiego przygotowania jest parafia zamieszkania, a nie parafia, na terenie której znajduje się szkoła. W ramach katechezy parafialnej powinno się odbyć 30 spotkań, stanowiących bezpośrednie przygotowanie do sakramentu bierzmowania.

„Księża biskupi zwracają uwagę, że potrzeba, aby odbyło się przynajmniej 5 spotkań z rodzicami bierzmowanych – mówi  rzecznik episkopatu ks. Paweł Rytel-Andrianik. – Chodzi o to, by podkreślić rolę rodziców; fakt, że Kościół nie wyręcza rodziców ani ich nie zastępuje, ale chce pomagać w przeżywaniu wiary. Ponadto, co do samych osób, które są świadkami bierzmowania, pojawia się zachęta, by zasadniczo świadkami bierzmowania byli rodzice chrzestni” – powiedział ks. Paweł Rytel-Andrianik.

Episkopat postuluje, by dla podkreślenia związku bierzmowania z chrztem zachęcać kandydatów do zachowania imienia chrzcielnego. Zmiana byłaby uzasadniona, gdyby imię chrzcielne nie było związane z patronem chrześcijańskim.

R. Łączny, KAI/ rv

Ponad pięć milionów osiemdziesiąt sześć tysięcy złotych – tyle pieniędzy przekazała diecezja tarnowska na misje w ubiegłym roku. Dzięki temu m.in. udało się kupić pięć samochodów dla tarnowskich misjonarzy.

„Dostali je kapłani pracujący w Kazachstanie, Brazylii, Peru i Republice Środkowoafrykańskiej – poinformował dyrektor Wydziału Misyjnego w tarnowskiej kurii. – W Afryce przeważnie tak jest, że misja centralna tak jest zorganizowana, iż obsługuje jeszcze 20 czy nawet 50 kaplic w terenie. Trzeba się przemieszczać, trzeba się tam dostać, trzeba tam pójść z Ewangelią. To jest sprawa dość ważna” - powiedział ks. Krzysztof Czermak.

Średnia ofiarność na jednego diecezjanina jeszcze nigdy nie była tak wysoka i wynosi w diecezji tarnowskiej 5 złotych i 3 grosze.

R. Łączny, KAI/ rv

Słuchaj:      

W Magazynie: Wolontariat misyjny w Ameryce Łacińskiej – Radio Via (Rzeszów).

Słuchaj:         

Mszy przewodniczył i homilię wygłosił bp Wiesław Mering, biskup diecezjalny włocławski.

Słuchaj: