Biuletyn Radia Watykańskiego Biuletyn Radia Watykańskiego
REDAKCJA +390669884602 | e-mail: sekpol@vatiradio.va

18/04/2017

Działalność papieska

Świat

Nasze programy - wersja audio

Działalność papieska



Papież-senior Benedykt XVI: 90. urodziny

◊  

O swej wdzięczności Bogu i o potrzebie wiary, by mieć właściwe odniesienie do stworzonego przez Niego świata, mówił Papież-senior z okazji swoich 90. urodzin. Ponieważ przypadły one dokładnie w Niedzielę Zmartwychwstania, urodzinowe obchody urządzono dopiero następnego dnia. Wzięli w nich udział goście z Bawarii, w tym jego starszy brat ks. Georg Ratzinger, a także przedstawiciele władz tego niemieckiego kraju związkowego i 30-osobowa grupa tamtejszych strzelców. Nie zabrakło muzyki, kufli z piwem i bawarskich obwarzanków. Odbyło się to w klasztorze Mater Ecclesiae w Ogrodach Watykańskich, gdzie mieszka Benedykt XVI. 

„Moje serce wypełnia wdzięczność za 90 lat, jakie podarował mi dobry Bóg. Były to też doświadczenia i ciężkie czasy, ale ze wszystkich On mnie wyprowadzał, zachowywał bezpiecznym od nich, tak iż mogłem iść dalej. Jestem więc pełen wdzięczności, przede wszystkim także za to, że podarował mi piękne strony rodzinne, które teraz tutaj u mnie uobecniacie. Bawaria jest piękna poczynając od stworzenia. Kraj ten jest piękny dzięki wieżom kościelnym, które się tam wznoszą, dzięki domom z balkonami, z kwiatami, dzięki ludziom, którzy są dobrzy. Jest piękny, bo znają tam Boga i wiedzą, że to On stworzył świat i że słuszne jest, byśmy go kształtowali razem z Nim. Zatem dziękuję wam serdecznie za tę obecność Bawarii, którą mi tu przynosicie. Bawarii, która jest otwarta na świat, żywa, radosna, ale może taka być dlatego, że ma swoje korzenie w wierze” – powiedział Benedykt XVI.

Kończąc przemówienie do swych rodaków Papież-senior porównał błękitne rzymskie niebo z białymi chmurami do flagi bawarskiej, która ma właśnie takie same kolory.

ak/ rv

inizio pagina

Papież nie pojedzie do Brazylii, wstawia się za ubogimi

◊  

Papież Franciszek nie pojedzie w tym roku do Brazylii. Napisał o tym w liście do prezydenta tego kraju Michela Temera, który zaprosił go do złożenia wizyty z okazji 300-lecia sanktuarium w Aparecidzie. Ojciec Święty pisze, że nie może przyjechać z powodu podjętych już zobowiązań. Zapewnia jednak, że śledzi rozwój sytuacji w Brazylii. Ostrzega przed konsekwencjami reform finansowych, które mają pomóc odzyskać wiarygodność w oczach zagranicznych inwestorów, lecz mogą się negatywnie odbić na sytuacji najbiedniejszych.

Papież przestrzega przed zaufaniem w ślepą moc rynku i przed jego niewidzialnymi mechanizmami. „W pełni jestem świadomy, że kryzysu, który przeżywa Brazylia, nie można przezwyciężyć w prosty sposób, bo ma on podłoże społeczne, polityczne i gospodarcze. Nie jest zadaniem Kościoła ani Papieża dyktowanie recepty na rozwiązanie czegoś tak złożonego” – przyznaje Franciszek. „Nie mogę jednak nie myśleć o tak wielu osobach, często najuboższych, które nierzadko są całkowicie opuszczone. To właśnie one płacą najdotkliwszą cenę za zbyt proste i powierzchowne sposoby rozwiązania kryzysu, które nie wykraczają poza sferę czysto finansową” – napisał Papież do brazylijskiego prezydenta.

kb/ rv

inizio pagina

Świat



Imamowie apelują w sprawie Asii Bibi: powieście ją!

◊  

Pakistańscy imamowie domagają się stracenia Asii Bibi, chrześcijanki skazanej w 2010 r. na śmierć za rzekome bluźnierstwo przeciw Mahometowi. Ich zdaniem odwlekanie egzekucji podważa zaufanie Pakistańczyków do oficjalnego wymiaru sprawiedliwości. Gdyby Asia Bibi została powieszona, w Pakistanie nie dochodziłoby do samosądów za bluźnierstwo przeciw Koranowi i Mahometowi. Jak podaje agencja Asia News, o wykonanie wyroku na Asii Bibi zaapelowało w tych dniach kilku znanych muzułmańskich kaznodziejów, w tym mufti Muhammad Haneef Qureshi.

Nawiązują oni do linczu na uniwersytecie Wali Khan. W ubiegłym tygodniu tamtejsi studenci dokonali samosądu na swym uniwersyteckim koledze. Zamieścił on bowiem na facebooku treści, które oni uznali za bluźniercze. „Gdyby sądy uznawały grzeszników za bluźnierców i gdyby nie ociągano się z wymierzeniem kary, studenci nie reagowaliby w ten sposób” – zapewnił mufti Muhammad Haneef Qureshi, odnosząc się wprost do sprawy Asii Bibi.

kb/ rv, asia news

inizio pagina

Ks. Boulad przed papieską podróżą: islam to religia miecza

◊  

Większość muzułmanów to ludzie bardzo otwarci, mili i umiarkowani. Jednakże ideologia obecna w podręcznikach szkolnych jest radykalna – tak sytuację islamu w Egipcie tuż przed papieską podróżą opisuje w L’Osservatore Romano egipski jezuita ks. Henri Boulad, wieloletni rektor jezuickiego kolegium w Kairze. Egipskie dzieci, co piątek uczą się w meczetach, że apostatów trzeba karać śmiercią, a kobiet i niewiernych nie należy pozdrawiać. Na szczęście ludzie tego nie praktykują. Jednakże – jak wskazuje ks. Boulad – dziś w islamie władzę mają muzułmanie radykalni. Umiarkowani nie mają głosu. Islam umiarkowany jest herezją.

Ks. Boulad przypomina, że mówiąc o islamie, trzeba być świadomym, że Koran składa się z dwóch odrębnych części. W pierwszej, napisanej w Mekce, Mahomet jest otwarty i przyjaźnie traktuje chrześcjan i żydów. W Medynie z przywódcy religijnego stał się głową państwa, przywódcą militarnymi i politycznym, co znajduje też odzwierciedlenie w napisanych tam wersetach Koranu. Dziś trzy czwarte Koranu pochodzi z Medyny i stanowi wezwanie do wojny, przemocy i walki z chrześcijanami. Egipski jezuita przypomina, że w IX i X w. muzułmanie zdali sobie sprawę, że pierwsza część Koranu jest niezgodna z drugą. Aby rozwiązać ten problem, postanowiono, że nauczanie proroka z Medyny uchyla to wcześniejsze z Mekki. W konsekwencji islam stał się religią miecza. Zdaniem egipskiego jezuity religia Mahometa potrzebuje dziś wewnętrznej reformy, ale wszelkie próby reformy są odrzucane.

Ks. Boulad podkreśla zarazem, że przemiany duchowej potrzebuje też Kościół w Egipcie. Chrześcijaństwo zostało sprowadzone wyłącznie do obrzędów, Mszy, przykazań i moralności. Nadmiar tradycji bez autentycznej wizji duchowej może zabić religię, podobnie zresztą jak odrzucenie tradycji – zauważa egipski jezuita, wskazując na negatywne doświadczenia chrześcijaństwa w Europie. Jego zdaniem chrześcijanie na Zachodzie odrzucili wszelkie tradycje, aby na nowo wymyślić sobie Kościół, świat, społeczeństwo, rodzinę i człowieka. Doprowadziło to jednak do katastrofy. Drzewo bez korzeni jest słabe. Sytuacja rodziny jest tragiczna, a bez rodziny wszystko się kruszy – podkreśla ks. Henri Boulad SJ.

kb/ rv, l’osservatore romano

inizio pagina

Patriarcha Bartłomiej mógłby być z Papieżem w Egipcie

◊  

Prawosławny patriarcha Konstantynopola mógłby towarzyszyć Papieżowi w jego planowanej na koniec miesiąca podróży do Egiptu. Bartłomiej ujawnił to na wielkanocnym spotkaniu w swej siedzibie patriarchalnej w Stambule. Informując swych gości o liście z życzeniami świątecznymi, otrzymanym od Franciszka, przypomniał, że od początku jego pontyfikatu spotkał się z nim już sześciokrotnie i wyraził nadzieję, że jeszcze się zobaczą.

„Okazja do tego mogłaby być bardzo bliska – powiedział Patriarcha Ekumeniczny. – Ja tak samo jak on zostałem zaproszony na uniwersytet Al Azhar w Kairze i 28 kwietnia mógłbym tam być razem z Papieżem Franciszkiem”. Komentatorzy niespodziewanej zapowiedzi Bartłomieja uważają, że jego ewentualny udział w wizycie Ojca Świętego na tej muzułmańskiej uczelni nadałby temu historycznemu wydarzeniu charakter jeszcze bardziej wyjątkowy.

ak/ rv

inizio pagina

Egipt: naród godnie reaguje na zamachy

◊  

Ekstremiści islamscy, uderzając w egipskich chrześcijan, „chcą stworzyć podział i nienawiść między różnymi grupami w społeczeństwie, ale to im się raczej nie uda”. Na takie motywacje terrorystów wskazuje pracujący w Kairze maltański jezuita, który podkreśla znaczenie faktu, że planowana na koniec kwietnia papieska wizyta w Egipcie po zamachach dokonanych w Niedzielę Palmową nie została odwołana. Stanowi ona nadal znak solidarności i dialogu. W wywiadzie dla Radia Watykańskiego ks. Oliver Borg mówi także o godnej reakcji narodu egipskiego na ataki. 

„Koptowie zadają sobie pytanie, co się stanie w tych dniach, ponieważ z okazji uroczystości kościoły są wypełnione. Ale ludzie tak czy siak mówią: «No dobrze, musimy iść naprzód, nie możemy się poddać tym groźbom, których cel to podzielenie naszego kraju i napędzenie nam strachu». Równocześnie istnieje wielka solidarność między chrześcijanami i muzułmanami. Wyraziła się ona na przykład w momencie, w którym doszło do eksplozji, kiedy wyznawcy islamu natychmiast wyszli z mieszkań i poszli oddać krew, aby wspomóc ofiary zamachu. Ponadto mówili: «Egipt tak nie wygląda, nie chcemy tego; islam tak nie wygląda». Problem stanowi przede wszystkim nauczanie religijne prowadzone w meczetach. Prezydent utworzył nowy komitet ds. walki z terroryzmem, mający m.in. kontrolować te sprawy. Bo niestety dostajemy mnóstwo obietnic od uniwersytetu al-Azhar, ale w rzeczywistości niewiele się dzieje, gdyż trzeba czasu na przeprowadzenie zmian. Nie wystarczy nowy zwierzchnik uczelni, który, jak mi się wydaje, naprawdę pragnie coś zrobić, ale należy zmienić cały personel uniwersytetu” – wskazał o. Borg.

tm/ rv

inizio pagina

Abp Sako: wesprzeć chrześcijan i zagwarantować im ich prawa

◊  

„Niech rząd, niech władze polityczne i religijne podejmą konkretne działania, wykraczające poza rutynowe uprzejmości, aby wesprzeć obecność irackich chrześcijan jako rodowitych mieszkańców tej ziemi oraz zagwarantować ich prawa jako obywateli i traktować ich jako rzeczywistych partnerów w samostanowieniu”. Domaga się tego rezydujący w Bagdadzie patriarcha chaldejski.

W liście pasterskim na święta wielkanocne abp Louis Raphael I Sako przypomina także codzienne cierpienia chrześcijańskiej ludności Iraku, będące wynikiem „rasizmu i niesprawiedliwych decyzji politycznych” oraz ataków ze strony terrorystów, którzy wygnali wyznawców Chrystusa z ich domów. Pomimo to tamtejszy Kościół chaldejski pomaga biednym i wysiedleńcom, wszystkim stara się służyć z miłością, ożywia nadzieję, zachęca do solidarności, stara się budować mosty, podtrzymuje dialog i pojednanie narodowe.

Patriarcha wzywa chaldejskich katolików do pogłębiania wierności chrześcijaństwu i Kościołowi, umacniania poczucia przynależności do ojczyzny i pamięci o tym, że ich obecność w Iraku jest znakiem historycznego trwania przez 20 wieków. Zachęca ich więc, by wrócili do swoich miast, troszczyli się o język swych przodków i o pamięć o nich – o świętych i męczennikach. Apeluje również do chrześcijan o współpracę z Irakijczykami innych religii, by wspólnie stawiać czoło piętrzącym się wyzwaniom.

pp / rv, sir

inizio pagina

Indie: wielkanocne tradycje

◊  

W Indiach, gdzie chrześcijanie stanowią niewiele ponad 2 proc. populacji, przygotowania do obchodów wielkanocnych mają specyficzny charakter. Są okazją do szczególnego dawania świadectwa miłości na wzór Chrystusa, który umarł na krzyżu i pojednał świat ze sobą. Z drugiej strony zawierają także elementy wywodzące się z tamtejszych tradycji związanych także z hinduizmem. Mówił o tym w wywiadzie dla Radia Watykańskiego przełożony regionalny Papieskiego Instytutu Misji Zagranicznych w Indiach, o. Vijaya Kumar Rayarala. 

„Na przykład w czasie Wielkiego Postu wielu chrześcijan odbywa swego rodzaju pielgrzymkę. Jej symbolem jest poświęcony przez proboszcza naszyjnik. Kiedy noszą go w tym okresie, odmawiają sobie negatywnych przyzwyczajeń; na przykład kto pali papierosy, rezygnuje z palenia, kto nadużywa alkoholu, rezygnuje z picia. Kiedy chodzą po ulicy, ściągają także chodaki, sandały i przez 40 dni chodzą boso. Zakładają ubrania o kolorze pomarańczowym, symbolizującym wyrzeczenie się czegoś przyjemnego, aby w ten sposób uczestniczyć w ofierze Chrystusa, którą wspominamy szczególnie w Wielki Piątek. W ten sposób dochodzą wreszcie do Wielkanocy, podejmując w swym życiu nawrócenie, aby godnie przeżywać Zmartwychwstanie Pańskie” – mówił o. Vijaya Kumar Rayarala.

pp/ rv

inizio pagina

Ekumeniczny list prymasów Irlandii przeciw relatywizmowi

◊  

Do pytania „Cóż to jest prawda?”, jakie Piłat zadał w Wielki Piątek Jezusowi, nawiązali obaj prymasi Irlandii w przesłaniu, które wystosowali wspólnie również w tym roku, zgodnie z zapoczątkowaną już wcześniej ekumeniczną tradycją. List podpisali dwaj arcybiskupi prymasowskiej stolicy Armagh: Eamon Martin ze strony katolickiej i Richard Clarke z Kościoła Irlandii, należącego do Wspólnoty Anglikańskiej. 

Obaj prymasi Irlandii zwrócili uwagę, że relatywizm Piłata, który z pozycji władzy nie uznawał obiektywnej prawdy i uważał, że można ją definiować jak kto chce, przeważa również w dzisiejszym świecie. Chrześcijanie winni jednak dawać świadectwo prawdzie, która daje odpowiedź na pytania o dramat ludzkiego cierpienia. Jest nią śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa. To ona stanowi sedno wydarzeń Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy – piszą arcybiskupi z obu irlandzkich Kościołów. Przypominają kazanie, które „wielki niemiecki teolog i męczennik”, pastor ewangelicki Dietrich Bonhoeffer wygłosił w Berlinie, kiedy Hitler dochodził tam do władzy. Zamordowany później przez nazistów duchowny powiedział, że wprawdzie możemy pytać o prawdę, ale to także sama Prawda, którą jest Chrystus, pyta o nas i nas szuka. Wzywa nas ona, byśmy stanęli u boku Jezusa w imię bezwzględnej prawdy i absolutnej prawości” – czytamy w ekumenicznym liście irlandzkich prymasów.

ak/ rv

inizio pagina

Rosja: Walka o wolny Poniedziałek Wielkanocny

◊  

Poniedziałek Wielkanocny jest w Rosji dniem roboczym. Działaczom wielu prawosławnych organizacji społecznych taki stan prawny wydaje się niewłaściwy i niezgodny z rosyjską tradycją. Dlatego rozpoczęli akcję zbierania podpisów pod listem do władz państwowych celem wprowadzenia dnia wolnego w poniedziałek po święcie Paschy. 

W liście czytamy, że Rosja należy do niewielu krajów prawosławnych, w których Poniedziałek Wielkanocny jest dniem roboczym. Zdaniem autorów stoi to w sprzeczności z wielowiekową tradycją rosyjską. W czasach imperium rosyjskiego Poniedziałek Wielkanocny był dniem wolnym od pracy, a przez cały tydzień po święcie Paschy odbywały się festyny, zabawy; ludzie odwiedzali się nawzajem i wspólnie przeżywali radość Zmartwychwstania.

Autorzy listu zwracają się z apelem do prezydenta Putina i do patriarchy moskiewskiego Cyryla, aby, jak piszą, „dogadali się” w sprawie umieszczenia Poniedziałku Wielkanocnego wśród dni wolnych od pracy w Federacji Rosyjskiej.

W. Raiter, Moskwa/ rv

inizio pagina

Kolumbia: potrzebujemy przebaczenia i pojednania

◊  

Tegoroczne święta Wielkanocne w Kolumbii obchodzono w szczególnej atmosferze. Kraj ten przygotowuje się bowiem na wrześniową wizytę Papieża Franciszka, a z drugiej strony ciągle oczekuje na zakończenie procesu pokojowego, który położyłby kres trwającej od ponad 50 lat wojnie domowej. W wywiadzie dla Radia Watykańskiego mówił o tym o. Darío Echeverri, sekretarz Komisji Pojednania Narodowego i zarazem proboszcz parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bogocie. 

„W Kolumbii musimy odczuć, że te święta wielkanocne dają nam siłę, by iść naprzód i przezwyciężyć pamięć o bardzo smutnej przeszłości, o wojnie naprawdę długiej. Potrzebujemy poczucia, że zmartwychwstanie Pana Jezusa prowadzi do przebaczenia i pojednania. To jest bardzo ważne; bez tego życie chrześcijan tutaj nie ma sensu, a nawet nie ma sensu porozumienie między rządem a partyzantami z Rewolucyjnych Sił Zbrojnych Kolumbii (FARC). Musimy czuć, że pojednanie to rzeczywistość naszego życia” – mówił o. Echeverri.

O. Echeverri przypomniał, że wojna spowodowała ponad 8 mln ofiar. W stolicy i w większych miastach nie odczuwa się działań wojennych, ale na prowincji sytuacja jest bardzo trudna, szczególnie dla ludzi biednych, rolników czy rdzennych mieszkańców kraju.

Mówiąc o oczekiwanej wizycie Papieża kolumbijski kapłan podkreślił, że będzie ona bardzo ważna. Franciszek zna bowiem bardzo dobrze tamtejszą rzeczywistość i może wezwać wszystkich Kolumbijczyków, by byli braćmi, by budowali trwały i stabilny pokój.

pp/ rv

inizio pagina

Biskup Asyżu o nowym sanktuarium Obnażenia św. Franciszka

◊  

To „nowy bodziec dla Kościoła, aby ogołocił się ze wszystkiego, co nie jest ewangeliczne” – powiedział biskup Asyżu o liście, który Ojciec Święty przesłał mu z okazji inaugurowania nowego sanktuarium Obnażenia. Abp Domenico Sorrentino ustanowił je w dawnej asyskiej katedrze Matki Bożej Większej i siedzibie biskupiej. To tam przed 800 laty młody Franciszek rozebrał się, zwracając swemu ojcu szaty, aby pod opieką biskupa prowadzić ubogie życie oddane Bogu. Oficjalna inauguracja sanktuarium odbędzie się 20 maja b.r. 

Komentując papieskie przesłanie, ordynariusz Asyżu przypomniał, że w Europie kultura i społeczeństwo oddalają się od Ewangelii. Aby głosić ją na nowo, trzeba potraktować poważnie ewangeliczny obraz Boga, widoczny w Jezusie. Ogołocił się On ze swojej chwały, co widzimy zarówno w Boże Narodzenie, jak w Wielki Piątek. Św. Franciszek poszedł za Jego przykładem, obnażając się w siedzibie biskupiej. Rozmawiając niedawno z Papieżem, abp Sorrentino mówił mu o ustanowionym tam przez siebie sanktuarium Obnażenia. Doceniając tę inicjatywę, Ojciec Święty przesłał specjalny list. Wspomina w nim swoją pierwszą wizytę w Asyżu przed ponad trzema laty, kiedy właśnie w miejscu, gdzie ogołocił się św. Franciszek, spotkał się z ubogimi. Nowe sanktuarium nazywa „proroczą zapowiedzią społeczeństwa bardziej sprawiedliwego i solidarnego”, a Kościołowi zaleca ogołacać się ze światowości i żyć wartościami Ewangelii.

ak/ rv, avvenire

inizio pagina

Paragwaj: prezydent zrezygnował z ponownego kandydowania

◊  

„Pragnę poinformować, że podjąłem decyzję o nie kandydowaniu do prezydentury Republiki na lata 2018-2023” – napisał w liście do przewodniczącego Konferencji Episkopatu Paragwaju prezydent tego kraju Horacio Cartes. To bardzo ważna decyzja. Trwają bowiem spotkania między różnymi siłami politycznymi i społecznymi, wśród których jest także Kościół katolicki, celem doprowadzenia do dialogu po niedawnych scysjach w Parlamencie i manifestacjach ulicznych spowodowanych projektem ustawy umożliwiającej reelekcję prezydenta.

Prezydent Cartes wyraził nadzieję, że jego rezygnacja „przysłuży się do pogłębienia dialogu mającego na celu wzmocnienie konstytucyjności Republiki, w atmosferze zgodnej harmonii z narodem paragwajskim”. Jednocześnie stwierdził, że podejmując decyzję inspirował się apelem Papieża Franciszka, w którym prosił on o pokojowe rozwiązanie tego konfliktu.

Adresat listu prezydenta, abp Edmundo Valenzuela, wysoko docenił gest Horacio Cartesa, podkreślając, że okazał się on „człowiekiem kochającym ojczyznę ponad własny osobisty interes”. Jednocześnie hierarcha wezwał do kontynuowania rozmów celem doprowadzenia w Paragwaju do konsensusu oraz do uczestnictwa w nich wszystkich stron.

pp/ rv,sir

inizio pagina

Brazylia: raport za rok ubiegły w sprawie konfliktów o ziemię

◊  

Działająca przy episkopacie Brazylii Komisja Duszpasterstwa Ziemi opublikowała 17 kwietnia roczny raport na temat konfliktów agrarnych. Według niego rok 2016 wchodzi do historii jako ten, w którym doszło tam do największej od 13 lat liczby zabójstw na takim tle.

Komisja Duszpasterstwa Ziemi odnotowała w ub. roku 61 zabójstw, o 11 więcej niż w roku 2015.  Ten organ episkopatu prowadzi regularny rejestr konfliktów agrarnych od 1985 r.

Według danych przedstawionych przez Centrum Dokumentacji im. Biskupa Tomása Balduíno w latach 1985-2016 popełniono 1.834 zabójstw w konfliktach agrarnych. Spośród winnych zaledwie 112 osób poddano procesom sądowym. Skazanych zostało tylko 31 oskarżonych o zlecenie zabójstwa. 

W prezentacji raportu uczestniczyli: przewodniczący komisji duszpasterstwa ziemi bp Enemésio Lazzaris, przedstawiciele episkopatu, prof. Marco Mitidiero z Uniwersytetu Federalnego w Paraíba (UFPB) i ludzie związani z problematyką agrarną.

32. edycja raportu Komisji Duszpasterstwa Ziemi przedstawia rejestr wszystkich konfliktów agrarnych, jakie miały miejsce na terenie całego kraju. W raporcie uwzględniono przypadki przemocy dotyczące ludów tubylczych, a także pracowników rolnictwa.

W raporcie czytamy, że spośród 61 zabójstw 48 miało miejsce na terenie Amazonii Ustawowej. Poza przypadkami śmierci odnotowano także wzrost liczby innych przejawów przemocy.

Z. Malczewski TChr, Brazylia / rv

inizio pagina

Nasze programy - wersja audio



Aktualności Radia Watykańskiego - wydanie główne 18.04.2017

◊  

Słuchaj:      

inizio pagina

Aktualności Radia Watykańskiego – wydanie wieczorne; Magazyn Radia Watykańskiego – 18.04.2017

◊  

W Magazynie: „Św. Wojciech – patron, który przyciąga wiernych i turystów” – Radio Doxa, Opole.

Słuchaj: 

inizio pagina