Zachęcam was, abyście poprzez studium oraz pogłębianie dorobku Josepha Ratzingera przysłużyli się do jego większego oddziaływania zarówno poprzez zgłębianie zagadnień teologicznych, jak i kulturowych, otwierając się także na nowe pola, na których współczesna kultura domaga się wiary i dialogu – mówił Papież w czasie wręczania nagród przyznanych przez Papieską Fundację Josepha Ratzingera – Benedykta XVI. 

Wskazując na patrona Fundacji Franciszek podkreślił, iż modlitwa oraz dyskretna i umacniająca obecność Papieża Seniora towarzyszy nam na wspólnej drodze, a jego dzieło pozostaje żywą i cenną spuścizną dla Kościoła i papieskiego nauczania.  Pozostaje on mistrzem i partnerem dialogu dla wszystkich tych, którzy dzięki rozumowi pragną odpowiedzieć na powołanie każdego człowieka do poszukiwania prawdy. Odwołując się do słów Jana Pawła II z encykliki Fides et ratio, Papież dodał, że wiara i rozum są jak dwa skrzydła, na których duch ludzki unosi się ku kontemplacji prawdy.

Odnosząc się do tegorocznych laureatów nagrody Ratzingera: niemieckiego teologa luterańskiego, Theodora Dietera, teologa katolickiego ks. Karla-Heinza Menke oraz estońskiego kompozytora muzyki sakralnej Arvo Pärta, Ojciec Święty wyraził radość, że pochodzą oni z trzech wyznań chrześcijańskich. 

„Prawda Chrystusowa nie jest dla solistów, lecz jest symfonią: domaga się życzliwej współpracy i harmonijnego dzielenia się. Wspólne, czynione w miłości poszukiwanie jej, studiowanie, kontemplowanie oraz przekładanie na język praktyczny z siłą pociąga nas w stronę pełnej jedności: w ten sposób prawda staje się żywym źródłem coraz silniejszych więzi miłości” – powiedział Ojciec Święty.

Franciszek wyraził także zadowolenie z faktu, że przyznawanie nagrody zostało poszerzone o nową dziedzinę – o sztukę i nie ogranicza się tylko do teologii i pokrewnych jej dziedzin. Odpowiada to wizji Benedykta XVI, który wielokrotnie mówił o pięknie jako uprzywilejowanej drodze otwierającej na transcendencję i na spotkanie z Bogiem.

Dodajmy, że tegoroczni laureaci Nagrody Ratzingera wczoraj po południu zostali przyjęci przez Benedykta XVI.

pp/rv

Nauka i technika poszerzają granice naszego poznania. Nie są jednak w stanie udzielić wszystkich odpowiedzi. Trzeba sięgać do skarbów mądrości przechowywanych w tradycjach religijnych, mądrości ludowej oraz w literaturze i sztuce – mówił Franciszek do uczestników sesji plenarnej Papieskiej Rady Kultury. W czasie obrad zajmowano się wyzwaniami antropologicznymi w kontekście stałego rozwoju nauki i techniki.

Na wstępie swego przemówienia Papież nakreślił najważniejsze z wyzwań, na które zwrócili uwagę uczestnicy sesji. 

„W pierwszym rzędzie medycyna i genetyka, które pozwalają nam zajrzeć do najgłębszej struktury człowieka, a nawet interweniować w niej, by ją zmieniać. Dzięki nim jesteśmy w stanie zwalczać choroby, które jeszcze do niedawna uważano za nieuleczalne, ale otwierają one również możliwość determinowania istot ludzkich, poprzez zaprogramowanie w nich, by tak rzec, pewnych cech. Po drugie neuronauki dostaraczają nam coraz więcej informacji o funkcjonowaniu ludzkiego mózgu. Dzięki temu podstawowe elementy chrześcijańskiej antropologii, takie jak dusza, samoświadomość, wolność ukazują się w całkiem nowym świetle i mogą być wręcz przez niektórych zakwestionowane. I w końcu, niewiarygodny postęp w dziedzinie maszyn autonomicznych i myślących, które w jakiejś mierze już stały się elementem naszego codziennego życia, skłania nas do refleksji nad tym, co jest właściwe dla człowieka, co odróżnia nas od maszyn” – powiedział Ojciec Święty.

Franciszek zauważył, że zdaniem niektórych rozwój nauki i techniki sprawia, iż znajdujemy się w szczególnym momencie dziejów ludzkości, niemalże na początku nowej ery, w obliczu narodzin nowego człowieka, doskonalszego od tego, którego znaliśmy do tej pory. W każdym razie oznacza to, że stoimy wobec poważnych pytań i refleksji. Kościół chce do tego wnieść biblijny antropocentryzm i biblijną wizję człowieka opartą na dwóch podstawowych elementach: relacyjności względem świata, Boga i drugiego człowieka, oraz wolności, która wyraża się w autonomii człowieka i jego decyzjach moralnych.

Franciszek podkreślił, że tą antropologią kierowała się przez wieki większość ludzkości i nadal zachowuje ona swoją ważność. Jednakże dzisiaj dochodzi też do zakwestionowania podstawowych zasad i pojęć antropologii pod pretekstem większej świadomości złożoności ludzkiej kondycji. Ponadto na skutek postępu nauki i techniki, zmian społeczno-gospodarczych, przemieszczania się ludności i związanej z tym konfrontacji kultur, samo pojmowanie człowieka staje się zmienne i płynne. 

„Nauka i technika pomogły nam pogłębić granice poznania natury, a w szczególności istoty ludzkiej. Jednakże nauka i technika same nie wystarczą, by udzielić wszystkich odpowiedzi. Dziś coraz bardziej zdajemy sobie sprawę, że niezbędne jest czerpanie ze skarbców mądrości przechowywanych w tradycjach religijnych, w mądrości ludowej, w literaturze i sztuce, które dotykają głębi tajemnicy ludzkiej egzystencji, nie zapominając, lecz przeciwnie, odkrywając na nowo te właśnie treści w filozofii i teologii. Jak napisałem w Encyklice Laudato si, «pilna staje się potrzeba humanizmu odwołującego się do różnych dziedzin wiedzy, (...), by wypracować wizję bardziej wszechstronną i integrującą» i w ten sposób przezwyciężyć tragiczny podział między dwiema kulturami, humanistyczno-literacko-teologiczną i naukową, który prowadzi do wzajemnego zubożenia. Trzeba też zachęcać do wzmożonego dialogu między Kościołem, środowiskiem ludzi wierzących i środowiskiem naukowym” – powiedział Ojciec Święty.

Franciszek dodał, że Kościół ze swej strony chce w tym dialogu przypominać o kilku podstawowych zasadach. Po pierwsze, o centralnym miejscu osoby ludzkiej, która zawsze musi być celem, a nigdy środkiem. Druga zasada to powszechne przeznaczenie dóbr, w tym również wiedzy i zdobyczy technicznych. I po trzecie, nie wszystko, co z technicznego punktu widzenia da się zrobić jest dopuszczalne pod względem etycznym.

kb/ rv

Ojciec Święty mianował nowego biskupa pomocniczego diecezji gliwickiej. Został nim ks. prał. Andrzej Iwanecki, dotychczas proboszcz parafii św. Franciszka z Asyżu w Zabrzu.

Biskup nominat ma 57 lat. Pochodzi z Siemianowic Śląskich. Do kapłaństwa przygotowywał się w katowickim seminarium duchownym. Po święceniach był wikarym w Orzeszu, Bielsko-Białej i Tarnowskich Górach-Strzybnicy. W 1992 r. został inkardynowany do nowoutworzonej diecezji gliwickiej. Od 1995 r. posługuje w parafii św. Franciszka z Asyżu w Zabrzu, przez pierwsze trzy lata jako wikary, a następnie jako proboszcz.

Rozmawiając o papieskiej nominacji z Radiem Watykańskim, ks. Iwanecki zaznaczył, że przyjmuje ją w duchu posłuszeństwa i to nie tylko Ojcu Świętemu, ale przede wszystkim Panu Jezusowi.

         kb/ rv

Papież zabrał głos w sprawie nierówności w dostępie do służby zdrowia. W Watykanie dobiega dziś końca międzynarodowa konferencja poświęcona temu właśnie problemowi. Do ich uczestników skierował list, w którym przypomniał, że jest to już drugie tego typu wydarzenie. Ubiegłoroczna konferencja wykazała dużą różnicę między bogatymi i biednymi krajami w zakresie dostępu do opieki zdrowotnej i świadczeń medycznych. W związku z tym postanowiono zająć się kwestią nierówności społecznych, gospodarczych, środowiskowych i kulturowych oraz czynników społecznych, które je powodują. Papież dodał, że Kościół nie może pozostawać wobec tego obojetny, mając świadomość, że jego misja, ukierunkowana na służbę człowieka stworzonego na obraz Boga, jest również odpowiedzialna za troskę o jego godność i niezbywalne prawa.

Powołując się na nową Kartę Praw Pracowników Służby Zdrowia, Papież podkreślił, że „podstawowe prawo do ochrony zdrowia wynika ze sprawiedliwości, przy czym nie ma różnic między narodami i grupami etnicznymi, biorąc pod uwagę ich obiektywne sytuacje życiowe i etapy rozwoju, w dążeniu do dobra wspólnego, które jest jednocześnie dobrem wszystkich i każdego” (nr 141).

Kościół proponuje, aby prawo do opieki zdrowotnej było zharmonizowane z prawem do sprawiedliwości, zapewniając sprawiedliwy podział placówek opieki zdrowotnej i środków finansowych, zgodnie z zasadami solidarności i pomocniczości.

lgo/ rv

Papież Franciszek zapewnia o swej żarliwej modlitwie w intencji 44 marynarzy argentyńskiego okrętu podwodnego San Juan, który zaginął na Oceanie Atlantyckim w minioną środę – czytamy w telegramie podpisanym przez watykańskiego sekretarza stanu. W tych trudnych chwilach Ojciec Święty zapewnia także o swej bliskości z rodzinami ofiar oraz z władzami wojskowymi i cywilnymi Argentyny. Jednocześnie przez wstawinnictwo Marki Bożej modli się dla wszystkich o duchowy pokój i chrześcijańską nadzieję.

pp/rv

Panama przygotowuje się na obchody Światowych Dni Młodzieży. Jednym z etapów tych przygotowań było przekazanie temu krajowi relikwii św. Jana Pawła II. Uroczystość ta odbyła się w ambasadzie Polskiej przy Stolicy Apostolskiej. Obecni na niej byli m.in. kardynałowie: Stanisław Ryłko, Óscar Andrés Rodríguez Maradiaga z Hondurasu oraz José Luis Lacunza z Panamy. Mówi ambasador Polski p. Janusz Kotański. 

 „Było to naprawdę wzruszające wydarzenie. Widziałem, że niektórzy ludzie mieli łzy w oczach. Bardzo wiele osób ucałowało relikwie św. Jana Pawła II, które trafią teraz do Panamy, gdzie przed Światowymi Dniami Młodzieży będą peregrynować po całym kraju, a następnie zostaną wmurowane w powstający kościół. Jaka jest geneza tego wydarzenia? W momencie, kiedy rozpocząłem moją misję tutaj w Rzymie przy Stolicy Apostolskiej poznałem panią ambasador Panamy o polskim imieniu Mirosława, mimo iż żadnych polskich korzeni nie ma. Razem byliśmy w czasie Światowych Dni Młodzieży w Krakowie. Te dni wywarły ogromne wrażenie na delegacji Panamy z panem prezydentem na czele. Po skończeniu Światowych Dni Młodzieży, już w Rzymie kontakty między naszymi ambasadami były cały czas utrzymywane. Prosili bowiem o pomoc, wskazówki i takiej też pomocy udzielaliśmy. W pewnym momencie pani ambasador wystąpiła z prośbą o uzyskanie tychże relikwii. Naychmiast zwróciłem się do kard. Stanisława Dziwisza, który bardzo chętnie udzielił zgody. Relikwie otrzymaliśmy i odbyło się ich uroczyste przekazanie, co ma  niezwykle symboliczne znaczenie” – powiedział Janusz Kotański, ambasador Polski przy Stolicy Apostolskiej.

pp/ rv

Dziś Łotwa obchodzi swoje narodowe święto. W tym roku jest ono szczególne, gdyż otwiera obchody stulecia uzyskania niepodległegłości przez ten bałtycki kraj. W jubileusz włączają się też wspólnoty chrześcijańskie. 

Kościół katolicki na Łotwie poparł inicjatywę Fundacji Nocy Kościół, aby również w parafiach zaznaczono w szczególny sposób stulecie niepodległości. Chodzi o akcję „Zapalmy światło Łotwie” (DedzamGaismuLatvijai), w ramach której, obok umieszczania tradycyjnych świateł adwentowych w oknach, organizowano by w miejscach kultu również specjalne „wieczornice” obejmujące modlitwę za ojczyznę bądź koncerty religijno-patriotyczne. Organizatorzy zaznaczają, że taka forma włączenia się wspólnot chrześcijańskich w jubileusz niepodległości przypomni w sposób symboliczny o Kościele jako „nosicielu światła” także w znaczeniu nadprzyrodzonym. Warto dodać, że również  narodowy hymn Łotwy jest w gruncie rzeczy modlitwą za ojczyznę i zaczyna się od słów „Boże błogosław Łotwę”, stąd śpiewany jest także w kościołach.

T. Cieślak SJ, Ryga

Słuchaj: