Drugi dzień papieskiej wizyty w Birmie dobiegł już końca. Ze względu na różnicę czasu w tej części Azji jest już późny wieczór. Po wczorajszym dniu, przeznaczonym na aklimatyzację, dzień dzisiejszy miał charakter oficjalny. Franciszek odwiedził stolicę, rozmawiał z prezydentem i premierem, przemawiał do przedstawicieli władz i korpusu dyplomatycznego. Wcześniej jednak przyjął przedstawicieli głównych religii Birmy.

Po spotkaniu ze zwierzchnikami religijnymi Papież odprawił jeszcze w swej rezydencji w Rangunie Eucharystię w gronie swoich najbliższych współpracowników. Następnie samolotem udał się do nowej stolicy Birmy, Nay Pyi Taw. To właśnie tam przed pałacem prezydenckim miało miejsce oficjalne powitanie Papieża w Birmie. Franciszka podejmował sam prezydent Htin Kyaw. On też wprowadził Ojca Świętego do swego pałacu, gdzie odbyły się rozmowy prywatne. Najpierw z prezydentem, a następnie z Aung San Suu Kyi, która pełni w istocie funkcję szefa rządu. W przeszłości odegrała ona kluczową rolę w walce o demokrację w Birmie, przeciwstawiając się wojskowej dyktaturze. Przypłaciła to 15-letnim aresztem domowym. W 1991 r. została uhonorowana pokojową Nagrodą Nobla.

Po wizycie w pałacu prezydenckim Franciszek udał się do międzynarodowego centrum kongresowego, gdzie spotkał się z przedstawicielami władz i korpusem dyplomatycznym.

kb/ rv

Budujcie pokój, nie pozwólcie, by was ujednoliciła kulturowa kolonizacja. Prawdziwa Boża harmonia urzeczywistnia się w różnorodności. Różnorodność jest bogactwem służącym pokojowi – powiedział Franciszek podczas spotkania z birmańskimi zwierzchnikami religijnymi. Miało ono charakter prywatny, nie było wpisane w program papieskiej podróży. Trwało 40 minut, a odbyło się w papieskiej rezydencji w Rangunie.

Birma to kraj w zdecydowanej większości buddyjski. Religię tę wyznaje niemal 90 proc. społeczeństwa. Na międzyreligijne spotkanie z Papieżem przybyli jednak nie tylko buddyści, ale również muzułmanie, hinduiści, żydzi oraz chrześcijanie różnych wyznań, w sumie 17 liderów religijnych.

W spontanicznych słowach Franciszek podziękował im za przybycie. Przyznał, że każdego z nich powinien odwiedzić osobiście. 

„Słuchając was, przyszła mi na myśl pewna modlitwa, którą my często odmawiamy. Pochodzi ona z Księgi Psalmów: «Jak dobrze, gdy bracia są razem». Być razem nie oznacza być tacy sami, jedność nie jest ujednoliceniem. Również wewnątrz jednego wyznania każdy ma swoje wartości, własne bogactwo, ale też i braki. Wszyscy jesteśmy różni i każde wyznanie ma swe bogactwa, swe tradycje, dary, którymi może się dzielić i obdarzać innych. Ale jest to możliwe tylko wtedy, gdy żyje się w pokoju. A pokój buduje się w chórze różnic. Jedność zawsze idzie w parze z różnicami” – powiedział Ojciec Święty.

Franciszek odniósł się również to tego, co usłyszał od uczestników spotkania, a w szczególności do przywoływanej przez nich harmonii. 

„Tym właśnie jest pokój: harmonią. My w czasach, w którym dane nam jest żyć, doświadczamy globalnej tendencji do ujednolicania, do tego, by wszystko robić tak samo. A to zabija człowieczeństwo. To jest kolonizacja kulturowa. A my musimy zrozumieć bogactwo naszych różnic: etnicznych, religijnych, ludowych. Wychodząc od tych różnic prowadzi się dialog. Na podstawie tych różnic uczymy się jedni od drugich, tak jak bracia. I jak bracia pomagamy sobie wzajemnie budować ten kraj, który również pod względem geograficznym jest tak bardzo bogaty i zróżnicowany. Natura Birmy jest bogata w różnice. Nie bójmy się różnic. Jeden jest nasz Ojciec. Jesteśmy braćmi, więc kochajmy się jak bracia. A kiedy dyskutujemy między sobą, czyńmy to jak bracia, którzy szybko się godzą i znowu są braćmi. Myślę, że tylko w ten sposób buduje się pokój” – powiedział Ojciec Święty.

kb/ rv

Przemawiając do przedstawicieli władz państwowych, społeczeństwa obywatelskiego i korpusu dyplomatycznego, Papież podkreślił, że przybył do Birmy, aby przede wszystkim modlić się z tamtejszą „małą, ale żarliwą wspólnotą katolicką”. Chce „umocnić ją w wierze i dodać jej otuchy w trudzie wnoszenia wkładu w dobro tego kraju”, który nawiązał ostatnio formalne stosunki dyplomatyczne ze Stolicą Apostolską. Należy w tym widzieć „znak dążenia do dialogu i konstruktywnej współpracy w ramach większej wspólnoty międzynarodowej, a także do odnowy tkanki  społeczeństwa obywatelskiego”. Franciszek zwrócił uwagę, że swą wizytą pragnie też objąć wszystkich mieszkańców Birmy, niosąc słowo zachęty każdemu, kto buduje tam społeczeństwo sprawiedliwe, pojednane i zintegrowane. 

„Birma została obdarzona niezwykłym pięknem i licznymi bogactwami naturalnymi, ale jej największym skarbem są z pewnością jej mieszkańcy. Wiele wycierpieli oni i nadal cierpią z powodu konfliktów wewnętrznych i działań zbrojnych, które trwały nazbyt długo i stworzyły głębokie podziały. Ponieważ naród pracuje obecnie nad przywróceniem pokoju, uzdrowienie z tych ran stanowi podstawowy priorytet polityczny i duchowy” – powiedział Papież.

Ojciec Święty wyraził uznanie dla wysiłków, jakie podejmuje w tym celu birmański rząd, zwłaszcza przez konferencję pokojową w Panglong z udziałem przedstawicieli różnych ugrupowań. Papież przypomniał, że sprawiedliwość, która jest wolą przyznania każdemu tego, co mu się należy, stanowi podstawę prawdziwego i trwałego pokoju. Świadomość tego, potwierdzona tragicznym doświadczeniem dwóch wojen światowych, doprowadziła do utworzenia Organizacji Narodów Zjednoczonych i Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. 

„Przyszłością Birmy musi być pokój, pokój oparty na poszanowaniu godności i praw każdego członka społeczeństwa, na poszanowaniu dla każdej grupy etnicznej i jej tożsamości, na respektowaniu państwa prawa i porządku demokratycznego, który pozwala każdej jednostce czy grupie – nikogo nie wykluczając – na wniesienie swego słusznego wkładu w dobro wspólne” – mówił Ojciec Święty.

Franciszek wskazał, że w „dziele pojednania oraz integracji narodowej w Birmie szczególną rolę do spełnienia mają wspólnoty religijne”. 

„Różnice religijne nie powinny być źródłem podziału i nieufności, lecz raczej siłą na rzecz jedności, przebaczenia, tolerancji i roztropnego budowania kraju. Religie mogą pełnić znaczącą rolę w leczeniu ran emocjonalnych, duchowych i psychologicznych tych, którzy ucierpieli w latach konfliktu. Czerpiąc z głęboko zakorzenionych wartości, mogą one pomóc wykorzeniać przyczyny konfliktu, budować mosty dialogu, dążyć do sprawiedliwości i być proroczym głosem dla tych, którzy cierpią. Wielkim znakiem nadziei jest to, że zwierzchnicy różnych tradycji religijnych tego kraju wspólnie działają, w duchu harmonii i wzajemnego poszanowania, na rzecz pokoju, aby pomagać ubogim i wychowywać do autentycznych wartości religijnych i ludzkich” – stwierdził Papież.

Ojciec Święty podkreślił, że przyszłość Birmy leży w rękach tamtejszej młodzieży. Dlatego ważna jest jej formacja, „nie tylko w dziedzinach technicznych, ale przede wszystkim do wartości etycznych prawości, uczciwości i ludzkiej solidarności”. Kończąc swe przemówienie do przedstawicieli władz państwowych, społeczeństwa obywatelskiego i korpusu dyplomatycznego, Papież raz jeszcze zwrócił myśl ku birmańskiej wspólnocie katolickiej. 

„W tych dniach pragnę dodać otuchy moim braciom i siostrom katolikom, aby trwali w wierze i nadal wyrażali swoje orędzie pojednania i braterstwa poprzez dzieła charytatywne i humanitarne, z których może korzystać całe społeczeństwo. Mam nadzieję, że w pełnej szacunku współpracy z wyznawcami innych religii i z wszystkimi ludźmi dobrej woli przyczynią się oni do otwarcia nowej ery zgody i postępu dla ludów mieszkających w tym umiłowanym kraju” – dodał Franciszek.

ak/ rv

W samej Birmie wizyta Papieża jest szeroko komentowana w mediach. Ich szczególną uwagę zwróciło wczorajsze spotkanie Franciszka z dowódcą sił zbrojnych. Nie było ono w oficjalnym programie, ale de facto otwierało papieskie odwiedziny Birmy. Z Rangunu mówi ks. Piotr Chyła, redemptorysta. 

Papieska podróż do Birmy przynosi pierwsze owoce. Rząd tego kraju zapowiedział na ostatni tydzień stycznia nadchodzącego roku trzecią sesję konferencji pokojowej Panglong z udziałem mniejszości etnicznych. Inicjatywa, uzgodniona i ogłoszona w związku z wizytą Papieża, będzie kontynuacją negocjacji z grupami zbrojnymi, z którymi armia birmańska walczy od ponad 60 lat. W sam dzień przybycia do Birmy Franciszek spotkał się w rezydencji arcybiskupa Rangunu z szefem armii, gen. Min Aung Hlaingiem. Zapewniał on Ojca Świętego, że „w kraju tym nie ma dyskryminacji religijnych ani etnicznych”.

Rząd Birmy podpisał porozumienie o zawieszeniu broni z ośmioma organizacjami zbrojnymi reprezentującymi grupy etniczne. Przyczyniła się do tego również stojąca na czele rządu Aung San Suu Kyi, promotorka konferencji pokojowej z ich udziałem. Tematy, które zostaną omówione podczas styczniowego spotkania, obejmują pewne aspekty i kroki na drodze do narodowego dialogu politycznego z grupami etnicznymi. W ostatnich tygodniach Organizacja Narodów Zjednoczonych oskarżyła armię o „czystki etniczne” w kampanii przeciwko ludowi Rohingya. Celem konferencji będzie znalezienie porozumienia ramowego dla wszystkich mniejszościowych grup zbrojnych i wprowadzenie trwałego pokoju.

Wiadomość o konferencji przyjęto z zadowoleniem w birmańskim społeczeństwie i we wspólnotach katolickich. Międzynarodowa Organizacja Chrześcijańska Solidarność na Całym Świecie stwierdziła w liście do agencji Fides: „Prosimy rząd Birmy o zezwolenie międzynarodowym organizacjom humanitarnym na dostęp do stanu Arakan i o położenie kresu poważnemu naruszaniu praw człowieka w stanach Kaczin i Szan, zdecydowanie przeciwstawiając się kampanii nacjonalizmu religijnego, nietolerancji i nienawiści, jaką odnotowuje się w całym kraju”.

lgo/ rv

Prawdopodobnie jeszcze w tym roku Stolica Apostolska wyda dekret o heroiczności cnót kard. Stefana Wyszyńskiego - poinformował kard. Kazimierz Nycz. Metropolita warszawski pytany był przez dziennikarzy o postępy w procesie beatyfikacyjnym Prymasa Tysiąclecia.

„Proces beatyfikacyjny Prymasa składa się, tak jak każdy proces z dwóch części w Rzymie. Jedna część to opracowywanie Positio i przygotowywanie tzw. dekretu o heroiczności cnót o pracy teologów, kardynałów. Pod tym względem jesteśmy bardzo blisko końca i jestem przekonany, że w tej dziedzinie możemy się nawet spodziewać jakiegoś prezentu na gwiazdkę” - powiedział kard. Nycz.

Po ogłoszeniu dekretu o heroiczności cnót rozpocznie się opracowywanie dokumentacji dotyczącej cudu za wstawiennictwem Prymasa Tysiąclecia. Data ewentualnej beatyfikacji wciąż pozostaje nieznana. 

R. Łączny, KAI

Informacja o postępach w procesie beatyfikacyjnym kard. Stefana Wyszyńskiego zbiegła się z prezentacją w Warszawie I tomu „Pro memoria” Prymasa Tysiąclecia. To tysiące codziennych notatek sporządzanych przez kard. Wyszyńskiego w latach 1948-81.

Dr Ewa Czaczkowska z zespołu redakcyjnego podkreśliła, że Prymas Tysiąclecia przez 33 lata notował swoje rozmowy, spotkania z ludźmi, miejsca, które odwiedził.

„Jest to niezwykły dokument pokazujący oczywiście przede wszystkim samego Prymasa Wyszyńskiego, ale na znacznie szerszym tle. Przede wszystkim pokazuje Prymasa Polski w okresie PRL w wirze wydarzeń, wewnętrznych, czyli kościelnych i zewnętrznych, na styku państwo-Kościół” - zauważyła Czaczkowska.

Zainaugurowana seria wydawnicza jest pierwszą próbą całościowego i krytycznego wydania zapisków - opatrzonych aparatem naukowym.

W sumie wydanych zostanie 27 tomów notatek.

R. Łączny, KAI