Të hënën në audiencë tek Papa ambasadorët e vendeve me shumicë mysimane për rifillimin
e dialogut me Islamin.
(24.9.2006 RV)Gjatë gjithë javës së kaluar në qendër të vëmendjes së opinionit
botëror vijoi të ishte reagimi i botës islamike kundër fjalëve të shqiptuara nga Papa
në Regensburg gjatë shtegtimit të tij apostolik në Bavari e sidomos, shpjegimi i Atit
të Shenjtë i cili, pas lutjes së Engjëllit të Tënzot të së dielës së kaluar, në audiencën
e përgjithshme të së mërkurës, foli përsëri me nderim e respekt për Islamin dhe kërkoi
ndërtimin e një dialogu të arsyeshëm e autokritik, pa dhunë. Duke folur për leksionin
e mbajtur në Universitetin e tij të vjetër kushtuar lidhjeve të fesë me arsyen, Benedikti
XVI kujtoi se preku edhe nyjën e lidhjes ndërmjet fesë e dhunës, përmes citimit tashmë
të njohur të dialogut islamo-kristian të shekullit XV, protagonist i të cilit është
perandori bizantin Manueli II Paleolog: “Ky citim, mjerisht, shërbeu për lindjen
e një keqkuptimi. Për lexuesin e vëmendshëm të tekstit tim, është e qartë se unë nuk
desha në asnjë mënyrë të bëj të miat fjalët negative, shqiptuar nga perandori mesjetar
në këtë dialog e se përmbajtja e tyre polemike nuk shpreh bindjet e mia personale…
Duke u nisur nga ajo që Manueli II e thotë më pas në mënyrë pozitive…desha të shpjegoj
se nuk janë feja e dhuna që shkojnë krahpërkrah, por feja e arsyeja”. Mendova
të flas për marrëdhëniet ndërmjet fesë dhe arsyes – vërejti në vijim Papa – në përkim
me rrethanat, dmth me misionin e Universitetit, e jo i shtyrë nga ndonjë qëllim tjetër: “Desha
të bëj ftesë për dialogun e fesë së krishterë me botën moderne e për dialogun e të
gjitha kulturave e feve. Shpresoj se në raste të ndryshme të vizitës sime – për shembull,
kur në Munih nënvizova sesa rëndësi ka të respektosh atë që është e shenjtë për të
tjerët – u duk qartë respekti i thellë për fetë e mëdha dhe, në veçanti, për myslimanët,
që adhurojnë një Zot të vetëm e me të cilët impenjohemi të mbrojmë e të promovojmë
së bashku, për të gjithë njerëzit, drejtësinë shoqërore, vlerat morale, paqen e lirinë”. Këtë
ftesë për dialog, që e bëri nga Universiteti i Regensburgut, Papa e përsëriti me forcë
ndërmjet shtyllave të Berninit, duke përfunduar me besimin se: “… pas reagimeve
të çastit të parë, fjalët e mia në Universitetin e Regensburgut mund të shërbejnë
si shtytje e inkurajim për një dialog pozitiv, edhe autokritik, si ndërmjet feve,
ashtu edhe ndërmjet arsyes moderne e fesë së të krishterëve”. Ndërkaq
reagimet e dhunshme patën si pasojë edhe humbjen e jetës së rregulltares katolike,
Leonela Sgorbatit, vrarë të dielën e kaluar në Somali. Papa Benedikti XVI shprehu
dhimbjen për vdekjen e motër Leonelës dhe uroi që mbi gjakun e rregulltares të
lulëzojë vëllazëria e vërtetë ndërmjet popujve, në atmosferën e respektit reciprok
të bindjeve fetare të secilit. As thirrjet e Papës e as ato të organizatave
të shumta humanitare, nuk mjaftuan për ta ndaluar dorën vrasëse: të enjten e kaluar,
në aeroportin e Palusë, në Indonezi u zbatua vendimi i dënimit me pushkatim të Fabianus
Tibo, Marinus Rivu dhe Domingus da Silva, tre katolikëve të akuzuar për nxitjen e
dhunës gjatë ndeshjeve ndërmjet besimtarëve të feve të ndryshme, të cilat tronditën
thellë ishullin në vitin 2000. “Çdo dënim me vdekje që zbatohet, është disfatë
për njerëzimin”: ky është komenti i hidhur i Drejtorit të Sallës vatikanase të Shtypit,
Atë Federiko Lombardit për lajmin e vrasjes së tre katolikëve indonezianë. Për ta
Papa pati kërkuar zbutjen e dënimit më 11 gushtin e kaluar, kërkesë që nënvizon refuzimin
e plotë të dënimit me vdekje nga ana e Kishës katolike. E pavarësisht nga thirrjet
e ipeshkvijve për qetësi, ekzekutimi i tre të krishterëve ka shkaktuar një valë të
re protestash, që kanë pasur si pasojë plagosjen e shumë njerëzve dhe dëmtimin e disa
stacioneve të policisë ndërmjet lindjes dhe përendimit të ishullit Timor. Po
kujtojmë vetëm disa nga reagimet ndaj fjalëve të Papës gjatë javës së kaluar:
Ipeshkvijtë italianë i shprehën Papës afërsinë dhe solidaritetin e tyre, pas
manifestimeve kundërshtare dhe kërcënimeve që i janë bërë këto ditë nga bota islamike
për fjalimin e mbajtur në Regensburg. Primati i bashkimit anglikan,
kryeipeshkvi i Kanterbërit, Rovan Villiams, e vlerësoi fjalimin e Papës në Regenbsburg
si shumë pozitiv në perspektivën e dialogut. Presidenti iranian Ahmadinexhad pranoi
se fjalët e Papës janë keqinterpretuar dhe pohoi se e respekton Benediktin XVI. Në
Kampidolio, në Romë u organizua një takim ndërfetar, në të cilin ishin të pranishëm
kardinali Pol Pupard, Kryetar i Këshillit Papnor për Dialogun Ndërfetar, Kryerabini
i Romës Rikardo Di Senji dhe Imami i Xhamisë së Romës, Sami Salemi. Iraniania
Shirin Ebadi, Çmim Nobel për Paqen, gjatë paraqitjes në Romë të librit “Irani
im”, falënderoi Shenjtërinë e Tij sepse e shpjegoi kuptimin e fjalëve dhe sqaroi se
nuk e kishte ndër mend të fyente Profetin Muhamet, duke shtuar se shpreson që çështja
të përfundojë me kaq. E ndërsa flitet për reagimet e botës islamike, shumkush
është çuditur nga heshtja e intelektualëve të kombeve demokratike, të cilët gjejnë
tek katolicizmi e tek krishterimi, një nga elementet themelore të qytetërimit të tyre.
Prandaj mendohet se bota perëndimore duhet t’i kushtojë fjalimit të Papës një vëmendje
shumë më e madhe se ajo që i ka kushtuar deri tani. Kujtojmë se më se
një miliard myslimanë filluan edhe Ramazanin, muaj i agjërimit e i lutjes, që sivjet
kremtohet në atmosferën e helmatisur të polemikës së ashpër, që nuk ka përfunduar
akoma, me gjithë deklaratat e Benediktit XVI, të konfliktit të kohëve të fundit në
Liban e të atij pafund në Irak. Ky Ramazan i vitit 1427, vit i Egjirës, që në vende
të ndryshme nisi ndërmjet së shtunës e së dielës, sipas dukjes së drapërit hënor,
u parapri dje nga “Dita e zemrimit pa dhunë” kundër fjalëve të Papës, ndërsa ka ende
nga ata që presin nga Benedikti XVI të kërkojë zyrtarisht falje. E nesër,
më 25 shtator, në orën 11. 45 – sipas një Komunikate të Sallës së Shtypit të
Selisë së Shenjtë, Benedikti XVI do të presë në Kastel Gandolfo kardinalin Pol Pupard,
Kryetar i Këshillit Papnor për Dialogun Ndërfetar dhe disa përfaqësues të bashkësive
myslimane në Itali. Në takim janë ftuar të marrin pjesë edhe ambasadorët e vendeve
me shumicë myslimane, të akredituar pranë Selisë së Shenjtë, të cilët po i përgjigjen
pozitivisht ftesës.