Phỏng vấn Linh Mục Julien Ries, chuyên viên nhân chủng học người Bỉ, về lý
do các tấn kích chống Đức Thánh Cha Biển Đức XVI và Giáo Hội Công Giáo
Chúa Nhật 16-5-2010, 200 ngàn người thuộc các phong trào và hội đoàn công
giáo toàn nước Italia đã nồng nhiệt hưởng ứng lời Đức Hồng Y Angelo Bagnasco, Tổng
Giám Mục Genova, kiêm Chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Italia, kêu gọi tụ tập về quảng trường
Thánh Phêrô. Mục đích là để tham dự buổi đọc Kinh Lậy Nữ Vương Thiên Đàng với Đức
Thánh Cha Biển Đức XVI và biểu lộ tình liên đới với Đức Thánh Cha, đang bị báo chí
thế giới tấn kích từ nhiều tháng qua về các vụ linh mục tu sĩ đó đây trên thế giới
lạm dụng tính dục trẻ vị thành niên.
Các phương tiện truyền thông tấn kích
Đức Thánh Cha và Giáo Hội Công Giáo với mục đích chính xác là để triệt hạ uy tín và
sứ mệnh giáo dục của Giáo Hội, trong mưu toan bịt miệng không cho Giáo Hội lên tiếng
về các vấn đề luân lý đạo đức của cuộc sống con người và cuộc sống xã hội. Và trong
cơn lốc truyền thông đó Đức Thánh Cha Biển Đức XVI là đối tượng của các lèo lái xuyên
tạc của báo chí, trước ý chí trunh thành với giáo huấn Tin Mừng và truyền thống Kitô
của người. Kẻ bi quan yếm thế thì cho rằng Giáo Hội đang bị khủng hoảng nặng nề, và
sau các biến cố này Giáo Hội sẽ hoàn toàn mất hết uy tín, không còn có thể giảng dậy
gì cho ai nữa. Nhưng người lạc quan thì cho rằng đây là dịp rất tốt để Giáo Hội thanh
tẩy chính mình và có đường lối cứng rắn hơn đối với các tội phạm trầm trọng như vậy
trong hàng ngũ của mình.
Thật ra, trong cái tiêu cực có điều tích cực. Thật
thế, bên cạnh sự kiện tiêu cực là các tội lỗi của một số nhỏ trong hàng ngũ giáo sĩ
tu sĩ, nổi bật lên một sự kiện tích cực: đó là sứ điệp của Giáo Hội cũng được chú
ý trong các lãnh vực ”đời”, mặc dù đó là sự chú ý mang nhiều giận dữ, khích bác và
chỉ trích chua cay.
Chưa bao giờ người ta lại thấy những thành phần tự coi
mình là vô thần, không theo tôn giáo nào, hay đã được rửa tội nhưng không hề sống
đạo, lại xem ra tha thiết với sự lành mạnh và sống còn của Giáo Hội Công Giáo đến
như thế. Sứ điệp xã hội Kitô tập trung nơi việc tôn trọng và thăng tiến phẩm giá con
người đã được thế giới ”đời” công nhận như là điều nền tảng cả bên ngoài Giáo Hội.
Hiện diện trong buổi đọc kinh Lậy Nữ Vương Thiên Đàng với Đức Thánh Cha tại quảng
trường Thánh Phêrô trưa Chúa Nhật 16-5-2010 cũng có hơn 70 nghị sĩ và dân biểu Quốc
Hội Italia thuộc nhiều đảng phái khác nhau.
Họ cho biết sự hiện diện của họ
là một cử chỉ đơn sơ của những người công giáo dấn thân trong lãnh vực chính trị,
và họ muốn chứng tỏ sự gần gũi liên đới của họ đối với Đức Thánh Cha, là chủ chăn
của Giáo Hội hoàn vũ, đang trải qua một giai đoạn khó khăn như giai đoạn hiện nay.
Bà Claudia Nodari, Chủ tịch Liên hiệp bác ái thánh Vinh Sơn toàn Italia, cho biết
phong trào muốn hiện diện tại quảng trường Thánh Phêrô trưa ngày 16-5 để chứng tỏ
lòng yêu mến và sự gần gũi của phong trào đối với Đức Thánh Cha Biển Đức XVI. Bà nói:
”Đó là một bổn phận luân lý của mọi Kitô hữu. Phong trào liên đới với Đức Thánh Cha
để chống lại mưu toan xóa bỏ mọi sự lành mà Giáo Hội và các thừa tác viên của Giáo
Hội đã và đang tiếp tục làm cho thiện ích tinh thần và vật chất của con người tại
khắp nơi trên trái đất này”.
Ông Francesco D'Agostino, Chủ tịch hội
luật gia công giáo Italia, thì nói: ”Chúng tôi cảm thấy có bổn phận phải cám ơn Đức
Thánh Cha vì gương sáng và giáo huấn liên lỉ của ngài lấy sự thiện đương đầu với sự
dữ. Chúng tôi hiện diện để diễn tả sự hiệp thông liên kết tất cả mọi người lắng nghe
Lời Chúa”.
Ông Gabriele Brunini, Chủ tịch liên đoàn quốc gia các nhóm
bác ái Thương Xót, cho biết ”sự hiện diện của các thành viên tại quảng trường Thánh
Phêrô là kiểu tốt nhất để tỏ tình liên đới với Đức Thánh Cha, cầu nguyện với người
và cho người. Đây không phải là chuyện chối bỏ các sự kiện nghiêm trọng đã xảy ra,
nhưng dùng gương mù gương xấu của các vụ lạm dụng tính dục trẻ em để tấn công Đức
Giáo Hoàng và Giáo Hội nhằm bịt miệng Giáo Hội lại là chuyện khác”.
Bà
Maria Grazia Colombo, Chủ tịch Hiệp hội phụ huynh các trường công giáo Italia,
khẳng định: như là cha mẹ các gia đình chúng tôi biết ơn Đức Thánh Cha trong các năm
qua đã an ủi và khích lệ chúng tôi trong nhiệm vụ giáo dục, và trợ giúp chúng tôi
tái chiếm được ý nghĩa và tầm quan trọng của nó trong một thế giới xem ra khước từ
trách nhiệm giáo dục người trẻ.
Sau đây chúng tôi xin gửi tới qúy vị và các
bạn bài phỏng vấn Linh Mục Julien Ries, chuyên viên nhân chủng học người Bỉ, về lý
do các tấn kích chống Đức Thánh Cha Biển Đức XVI và Giáo Hội Công Giáo hiện nay. Cha
Ries là sử gia tôn giáo nổi tiếng thế giới và từng là giáo sư tại đại học công giáo
Louvain bên Bỉ. Trong các ngày qua cha vừa tròn 90 tuổi, nhưng vẫn luôn có cái nhìn
rất sáng suốt và sâu sắc đối với thực tại.
Hỏi: Thưa cha Ries, cha
nghĩ gì về những tấn kích liên tục trong thời gian qua chống lại Đức
Thánh Cha Biển Đức XVI?
Đáp: Chắc chắn là người ta
khó chịu đối với sự kiện Giáo Hội còn mạnh mẽ như thế. Vì vậy người ta tìm mọi cách
làm cho nó suy yếu đi. Nhất là tại Âu châu chúng ta thấy có một sự chống đối mạnh
mẽ đối với Giáo Hội, Đức Thánh Cha và các sáng kiến của người. Khi Đức Thánh Cha công
du Phi châu hồi năm 2009, người đã đề cập tới vấn đề phòng ngừa bệnh Aids hay Sida.
Nhưng các lời của người đã bị giới truyền thông bóp méo, xuyên tạc. Và một vài chính
quyền, chẳng hạn như chính quyền Bỉ, cũng đã tấn công Đức Giáo Hoàng. Theo tôi thấy,
triều đại giáo hoàng này bị chỉ trích, vì người ta vẫn còn coi Đức Thánh Cha như là
Tổng trưởng Bộ Giáo Lý Đức Tin. Trong thời gian đầu người ta coi Đức Giáo Hoàng thuộc
chế độ cũ, và người ta tấn công ngài.
Các lực lượng đen tối đang tung hoành
tại Âu châu có mầu sắc Tam Điểm đã hiểu rằng Đức Thánh Cha Biển Đức XVI thông minh
chừng nào, nên chúng tấn công ngài trong mọi hoàn cảnh, chính trong lúc Đức Thánh
Cha muốn áp dụng sâu rộng Công Đồng Chung Vaticăng II liên quan tới tư tưởng đích
thật về Giáo Hội trong thế giới. Ngoài ra, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã khai
mạc triều đại giáo hoàng của người với lời mời gọi ”Đừng sợ hãi!” Nhưng đã có những
người sợ hãi Đức Gioan Phaolô II tới độ mưu sát người tại quảng trường Thánh Phêrô
ngày 13-5-1981.
Hỏi: Thưa cha, có một vài quan sát viên nhấn
mạnh rằng các lời chỉ trích Giáo Hội Công Giáo hiện nay xảy ra, là vì Giáo Hội vẫn
còn tự giới thiệu như là người mang chân lý. Cha có đồng
ý với nhận xét này không?
Đáp: Vâng, người ta đã nhấn mạnh
nhiều trên vấn đề lạm dụng tính dục trẻ em để chứng minh cho thấy một Giáo Hội yếu
đuối và che lấp các tội lỗi của mình. Tôi tin là người ta đã lạm dụng tình trạng này
để nói rằng ngày nay không cần phải có sự tin tưởng nào đối với Giáo Hội nữa. Và người
ta muốn đánh vào một điểm chính xác là sứ mệnh giáo dục của Giáo Hội. Đây là công
việc nhắm triệt hạ sự đáng tín nhiệm của Giáo Hội liên quan tới một trong các sứ mệnh
chính yếu của Giáo Hội là giáo dục, đặc biệt là giáo dục người trẻ.
Hỏi:
Như thế thì phải đưa ra câu trả lời nào cho trường
hợp này thưa cha?
Đáp: Tôi nghĩ rằng những gì người ta đang
làm trong giai đoạn này là điều tích cực. Trước hết là sự kiện Giáo Hội khẳng định
đứng về phía các nạn nhân. Lạm dụng tính dục trẻ em là một tội phạm cần phải loại
trừ bằng mọi cách. Thế rồi các linh mục cũng phải ở trên độ cao trong nhiệm vụ của
mình, và vì thế việc đào tạo các chủng sinh thật là điều quan trọng. Ngoài ra cần
phải nhớ rằng Giáo Hội muốn rằng sự độc thân là một việc thánh hiến hoàn toàn cho
Chúa Kitô.
Hỏi: Cha có nhận thấy khoảng trống nào cho một cuộc đối
thoại giữa các tín hữu và những người không tin tại Âu châu ngày nay
hay không?
Đáp: Tôi nhận thấy Giáo Hội ngày càng ý thức hơn về
quan niệm của mình về con người, về gia đình, và bản vị con người. Đây là các đề tài
đã được Đức Thánh Cha Biển Đức XVI nhấn mạnh trong Thông điệp ”Bác Ái trong Chân Lý”.
Thông điệp đặc biệt nêu bật phẩm giá con người. Các nguyên tắc này giúp cuộc đối thoại
tiến tới trong mọi lãnh vực được thảo luận, thí dụ như đề tài sự sống con người từ
lúc thụ thai cho tới khi chết tự nhiên.
Tôi thấy hình ảnh ”sân của dân ngoại”
mà Đức Thánh Cha Biển XVI dùng rất là đẹp: nó là biểu tượng đích thật ám chỉ những
người ngoại giáo hay tín đồ kiếm tìm Thiên Chúa xưa kia. Hình ảnh ”cái sân” là hình
ảnh phong phú ám chỉ khoảng trống cho một cuộc đối chiếu trao đổi và các vấn đề có
thể cùng nhau thảo luận làm việc. Có các tín hữu cũng như những người không đặc biệt
là ”bạn” của Giáo Hội nhưng nhậy cảm đối với các nguyên lý công giáo liên quan tới
các đề tài như: lao động, phẩm giá con người, tôn trọng sự sống.
Hỏi: Cha
có thể cho một thí dụ liên quan tới sự chú ý ”đời” này đối
với Giáo Hội công giáo không?
Đáp: Tại Pháp, tôi ghi nhận trường
hợp của nhà nhân chủng học Maurice Godelier, tác giả cuốn ”Nền tảng các xã hội nhân
bản. Điều mà nhân chủng học dậy chúng ta”. Ông Godelier đã bước vào trong một nhãn
quan khác với nhãn quan của chuyên viên cấu trúc Claude Strauss. Và nhà xuất bản Cerf
của tôi đã yêu cầu tôi chủ tọa một cuộc gặp gỡ tại Paris, nhân dịp phát hành cuốn
sách thứ ba của tôi về nhân chủng học tôn giáo. Lập trường về con người tôn giáo của
tôi khiến cho giới truyền thông chú ý.
Hỏi: Thế cha giải thích sự tò mò
đó của giới truyền thông như thế nào?
Đáp:
Vì sự kiện con người là trung tâm của xã hội, và tất cả đều tự hỏi đâu là vai trò
và nhiêm vụ của gia đình trong thời đại chúng ta ngày nay.